Banka hesaplarınız Maliye denetiminde... Dikkat!

Geçen hafta sevdiğim bir arkadaşım telefon açtı...

Özetle; "Maliye'den aradılar. Arayan vergi müfettişi; "2021 yılına ait banka hesap ekstrelerimi istedi. İnceleme evrakını teslim almaya gelirken de banka hesabınıza gelen paraların nelerden kaynaklı olduğunu izah etmenizi isteyeceğim dedi. 

Benim maaşım dışında ne bir kira gelirim, ne de başkaca bir kazancım var. Maliye neden beni incelesin ki? Ben vergi mükellefi bile değilim. Maliye'nin beni incelemeye almaya, banka hesap hareketlerimi istemeye hakkı var mı?"

Bu olayı duyduğumda geçmişte izlediğim bir animasyon filmi geldi aklıma. Bir pizzacı ve müşterisi arasında geçen diyalogların olduğu fıkra tadında küçük bir animasyon filmi.

Pizzacının çalan telefonu açmasıyla başlıyor hikâye.

Müşteri her zaman sipariş verdiği pizzacının el değiştirdiğini öğreniyor ilk olarak. Pizzacıyı alan firma da dünyanın en büyük bilişim ve arama motoru şirketlerinden bir tanesi.

Müşteri : "Pizza siparişi vermek istiyorum ama sanırım yanlış aradım."

Pizzacı : "Hayır, doğru aradınız. Firmamız el değiştirdiğinden adı da değişti. Her zamankinden mi istiyorsunuz?"

Müşteri : "Ne siparişi vereceğimi biliyor musunuz?"

Pizzacı : "Son 20 aramanızdan; pastırmalı, sucuklu büyük boy pizza ve litrelik gazoz siparişi verdiğinizi sistemden görebiliyorum."

Müşteri : "Yine aynı pizzadan istiyorum."

Pizzacı : "Üzgünüm ama size pastırmalı ve sucuklu pizza yerine vejetaryen pizza gönderebilirim. Gördüğüm kadarı ile kolesterolünüz çok yüksek."

Müşteri : "Siz bunu nereden biliyorsunuz."

Pizzacı : "Şirketimiz dünyanın en büyük veri tabanına sahip. Bu yüzden tüm tıbbi tahlillerinize erişebiliyoruz."

Müşteri : "Kolesterolüm için ilaç kullanıyorum. Bu yüzden istediğim her şeyi yiyebilirim."

Pizzacı : "Üzgünüm ama ilaçlarınızı almıyorsunuz."

Müşteri : "Bunu nereden biliyorsunuz. Beni takip mi ediyorsunuz?"

Pizzacı : "İçinde 30 tablet olan kolesterol ilacınızı eczaneden en son 3 ay önce kredi kartı ile almışsınız."

Müşteri : "İyi de ben ilacımı kartla ödemedim ki nakit aldım."

Pizzacı : "Bu imkânsız. ATM'den nakit çekim işlemlerinizi görebiliyorum. Yakın zamanda ATM'den nakit çekmemişsiniz."

Müşteri : "ATM'den para çekmedim ki. Başka gelirim de var benim."

Pizzacı : "Vergi kayıtlarına göre başka geliriniz yok... Eğer başka geliriniz varsa bu durumda siz vergi kaçırıyorsunuz demektir."

Müşteri : "Eeee, yeter artık. Bilgisayarlardan, internetten ve veri tabanlarından bıktım. Pizza falan da istemiyorum. Bu kadar saçmalıktan sonra yurt dışına, uzak bir adaya gideceğim."

Asıl vurucu darbeyi pizzacı sona saklamıştır. 

Pizzacı : "Üzgünüm ama hiçbir yere gidemezsiniz. Çünkü; pasaportunuzun süresi geçen ay dolmuş."

Pek tabi gerçek hayatta pizzacının veya başka bir firmanın bu ve buna benzer soruları müşterilerine sormaya hakkı yok. Şirketlerin müşterilerine ait edindikleri zorunlu bilgileri, müşteri onayı olmadan kullanması "Kişisel Verilerin Korunması Kanunu'na" göre suç teşkil ediyor ve bunun cezası da var. 

Fakat Maliye için durum farklı...

Beş yıllık zamanaşımı süresi içerisinde kişiler veya vergi mükellefleri hakkında her zaman vergi incelemesi başlatabilir. 

Hatta pizzacı olayındaki gibi, gelişen teknolojileri Maliye'de sonuna kadar kullanmaya başladığından sıra dışı vergi incelemeleri de yavaş yavaş gündemimize girmeye başladı. 

Bunlardan bir tanesini de son zamanlarda karşımıza çıkmaya başlayan "banka hesap hareketleri" odaklı vergi incelemeleri oluşturuyor. Alışılagelmişin dışındaki bu incelemelerle Maliye, "kayıt dışı işlemlerin tespitini ve vergilendirilmesini" amaçlıyor. 

Bu sebeple 2006 yılında kurulan MASAK (Mali Suçları Araştırma Kurulu) etkin bir şekilde çalışmalarını sürdürüyor. 

MASAK NEDİR?

Maliye Bakanlığı'na bağlı olarak kurulan MASAK; kara para ile mücadele, suç gelirlerinin aklanması ve terör finansmanının önlenmesi noktasında banka para trafiğini etkin bir şekilde kontrol etmek, konuya ilişkin incelemeler ve araştırmalar yürütmek için kurulan bir kuruluştur. 

Bu bağlamda bankalar da; kişiler veya firmalar hakkında para ve malvarlığı ile ilgili "şüphe veya şüpheyi gerektirecek bir husus" olması durumunda bunu Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığı'na bildirmek zorundadır. 

İşte bu "banka hesap hareketleri" odaklı vergi incelemelerinin birçoğunun temelini de bu MASAK tarafından bildirilen işlemler oluşturmaktadır.  

- Hesabıma sürekli para girişi oluyor,

- Her ay kendi hesabıma düzenli para yatırıyorum,

- Tacir değilim, şirket ortaklığım da yok ama çekleri şahsi hesabımdan tahsil ediyorum,

- Şirket kayınbiraderin adına ama banka hesapları bende,

bu güne kadar da kimse bana bir şey sormadı diyorsanız emin olun kendi kendinizi kandırıyorsunuz. 

Çok yakın bir zamanda bir vergi müfettişinin araması ile başlayabilir hikâyeniz. 

HAPİS CEZASI İLE KARŞI KARŞIYA KALABİLİRSİNİZ...

Yeri gelmişken belirtmekte fayda var...

Genellikle kayıt dışı çalışan kişi veya şirketler; başta kendi çalışanları, yakın arkadaşları veya yakın akrabaları üzerine bankalardan hesap açtırarak, kayıt dışı hasılatlarını bu hesaplar üzerinden tahsil etmekteler. 

Dolayısıyla adlarına banka hesabı açılan bu kişilerin hesaplarında yüklü miktarlarda para girişi-çıkışı olmakta. Vergi kaydı veya izah edilebilir bir geliri beyanı olmadığından bu kişiler çok kolay bir şekilde MASAK tarafından tespit edilebilmekte. 

Aman dikkat...

Böyle bir suçun cezası altı aydan bir yıla kadar hapis veya bin güne kadar adli para cezası gerektirebilmekte. 

MASAK ŞÜPHELİ İŞLEMLER NELERDİR?

Bankaların şüpheli işlem olarak görüp MASAK' a bildirmeleri zorunlu olan olaylara birkaç örnek vermek gerekirse;

- Sadece yurt dışından gönderilen paraları çekmek için açılan bir banka hesabından sürekli nakit çekilmesi veya bir süre bu tür işlemler yaptıktan sonra hesapta uzun süre hiç hareket olmaması,

- Kişinin gelir seviyesi, işi ve hayat standardı ile uyumsuz, dikkat çekici EFT/Havale para transferlerinin olması, (Sık sık düşük tutarlı veya tek seferde yüksek meblağda) 

- Aralarında akrabalık veya herhangi bir iş ilişkisi olmayan kişilerin açmış olduğu ortak hesaplara yoğun şekilde para giriş-çıkışı olması,

- Aralarında aile, akrabalık bağı veya herhangi bir iş ilişkisi olmayan kişilerin ortak kasa kiralaması veya kendisine ait kiralık kasayı kullanması için bu kişilere vekâletname vermesi,

- Banka müşterisinin birden fazla şubesinde açılan düşük bakiyeli hesaplara gelen transferlerin ATM'lerden maksimum nakit çekme ile işlem yapılması, 

- Açıklanamayacak şekilde, çok sayıda kişinin aynı hesaba para yatırması veya birçok ayrı hesaptan aynı hesaba para transferi yapılması,

- Riskli veya offshore merkezi olarak adlandırılan ülkelerden; makul bir açıklama yapılmadan yüklü miktarlarda para transferlerinin gelmesi veya yurt dışına para gönderilmesi.

ARKADAŞIMIN DURMUNA GELECEK OLURSAK...

Vergi müfettişinin arkadaşımı neden çağırdığını, durumunun ne olduğunu merak ediyorsanız...

İncelemeye alınma sebebi büyük ihtimalle 2021 yılında satmış olduğu araç bedelinin banka hesabına yatmış olması.

Büyük ihtimalle diyorum çünkü; o yılla ilgili banka hesap hareketleri incelendiğinde kayda değer tek işlem araç satışından gelen bu tutarla ilgili. 

Ülkemizdeki vergi mükelleflerinin incelenme oranının yüzde iki civarında olduğu düşünüldüğünde, bu olayda Maliye'yi tebrik (!) mi etmek gerekir (gözünden bir şey kaçırmıyor diye) yoksa bütün veri tabanı elinde olmasına rağmen bu denli küçük bir meblağ için harcamış olduğu zamanın beyhudeliğinden yermek mi gerekir açıkçası karar veremedim. Yorumu size bırakıyorum. 

İyisi mi siz dikkatli olun...

Biri bizi gözetliyor (BBG) biteli çok oldu ama Maliye bizi gözetliyor (MBG) daha yeni başladı.

Benden uyarması...