Bağ-Kur yeniden yapılandırılıyor

Bağ-Kur'un yeniden yapılandırılmasını öngören yasa tasarısı, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda kabul edildi.

Tasarıya göre, Bağ-Kur, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'na bağlı olmaktan çıkarılarak, ilgili kuruluş haline getiriliyor. İdari ve mali bakımdan özerk bir kuruluş olarak tanımlanıyor. Yine aynı tasarıya göre, kurumun yönetim kurulunda tarım sigortalılarını ve kurum çalışanlarını temsilen birer üye bulunacak. Yönetim kurulu asil üyeliklerinin boşalması halinde, en çok oy alandan başlayarak yedek üyeler göreve çağrılacak. Kira gelirleri ile ilgili hükümler Kuruma ait gayrimenkullerin kira bedelleri, her yıl DİE'ce açıklanan Tüketici Fiyat Endeksi'nden az olmamak üzere rayiç veya emsal değer dikkate alınarak belirlenecek. Kurum gelirlerinin en yüksek getiriyi sağlayacak şekilde yönetilmesi esas olacak. Gelirlerin değerlendirilmesine ilişkin usul ve esaslar kurum, bakanlık, Maliye Bakanlığı, Hazine Müsteşarlığı, Merkez Bankası ve Sermaye Piyasası Kurulu Başkanlığı'nın ortaklaşa hazırlayacakları ve Bakanlar Kurulu'nca çıkarılacak yönetmelikle belirlenecek. Bağ-Kur sigortalısı sayılmak için, Gelir Vergisi mükellefleri ile Gelir Vergisi'nden muaf olmak kaydıyla esnaf ve sanatkar sicili ya da kanunla kurulu meslek kuruluşlarına kayıtlı olma şartı aranacak. Bağ-Kur sigortalılığının başlangıç ve bitiş tarihlerinin tespitinde, esnaf sanatkar sicili ve kanunla kurulu meslek kuruluşlarının kayıtları esas alınacak. 3 ay içinde kayıt ve tesciline yaptırmayan sigortalılar, kurumca re'sen kayıt ve tescil edilecek. Tasarı, vergi dairelerine, mükelleflerin tescil ve terkin işlemlerini 3 ay içinde bildirme yükümlülüğü de getiriyor. Kamu kurum ve kuruluşları, kurumun talebi üzerine sigortalıların sigortalılık işlemlerinde esas alınacak bilgileri vermek zorunda olacaklar. Kurumdan maluliyet aylığı alınabilmesi için prim borcu bulunmama şartı aranacak. Bağ-Kur sigortalılarına ölüm aylığı bağlanabilmesi için en az 5 tam yıl hizmet süresi şart olacak. Sigortalının ölümü halinde, 18 yaşını, orta öğrenim yapması halinde 20 yaşını, yüksek öğrenim yapması halinde 25 yaşını doldurmayan ve sosyal güvenlik kurumları kapsamında çalışmayan erkek çocuklar ile yaşları ne olursa olsun evli olmayan kız çocuklarının her birine yüzde 25 oranında aylık bağlanacak. Diğer sosyal güvenlik kurumlarına tabi bir işte çalıştıktan sonra bu kanun kapsamına girenlerin basamakları, diğer sosyal güvenlik kanunları kapsamında geçirilen süre dikkate alınarak intibak ettirilmek suretiyle belirlenecek. Sigortalılarca, süresi içinde ve tam olarak ödenmeyen primler, 6183 amme alacaklarının tahsiline ilişken yasa hükümlerine göre alınacak. Aylıkları ödeme dönemini, Çalışma ve Sosyal Güvelik Bakanlığı'nın bağlı kuruluşu Sosyal Güvenlik Kurumu belirleyecek. Ev kadını ve yabancı uyruklulara sigorta Tasarıya göre, ev kadınları ve Türkiye'de ikamet eden yabancı uyruklular da isteğe bağlı sigortalı olabilecekler. Bağ-Kur kapsamına giren sigortalılardan kuruma tescillerini zamanında yaptırmayanlar, sigortalılıkları sona erdiği halde bu durumlarını kuruma bildirmeyenler ve sağlık karnelerini usulsüz kullananlara 50 milyon lira idari para cezası verilecek. Askerlik borçlanma tutarı, talep tarihini takip eden aybaşından itibaren 6 ay içerisinde ödenecek. Borçlanma primleri süresi içerisinde tam olarak ödenmezse borçlanma geçersiz sayılacak. Sağlık sigortası yardımlarında, bu kanuna göre zorunlu sigortalı olanlar, yaşlılık ve malullük aylığı alanlar ile bunların eş ve bakmakla yükümlü oldukları ana ve babaları yararlanabilecek. Ölüm aylığı alanlar da sağlık sigortasından yararlanacaklar. Bu kanuna göre, ilk defa sigortalıların sağlık yardımından yararlanmaları en az 8 ay, yeniden sigortalı olanların ise en az 4 ay eksiksiz sağlık sigortası primi ödemiş olmaları, sağlık ve sigorta prim borcu bulunmaması şartına bağlanıyor. Ayakta yapılan tedavilerde poliklinik muayene ücretinin ve verilen ilaç bedellerinin nasıl uygulanacağı ve hangi oranda olacağı kurumca belirlenecek. Sağlık sigortası hesabında toplanan paralar başka bir maksatla kullanılamayacak. Kuruma kayıt ve tescili yapıldığı halde, kayıt ve tescil tarihinden itibaren 5 yıl ve daha fazla süreyle hiç prim ödememiş olan sigortalılar hakkında, sigortalılık hakları saklı kalmak kaydıyla sigortalılık işlemleri durdurulacak. Ancak sigortalıların bu süreye ilişkin primleri, ödeme tarihinde bulundukları gelir basamağının prim tutarı üzerinden hesaplanarak tahsil edilecek. Tarımda kendi adına ve hesabına çalışanlar Tasarı, tarımda kendi adına ve hesabına çalışanlarla ilgili düzenlemeler de öngörüyor. Buna göre, sigortalılığın sona ermesinde, fiilen çalışmanın sona erdiği tarih esas alınacak. Sigortalılar, sigortalıklarının sona erdiği tarihten itibaren 3 ay içinde kuruma bildirimde bulunacaklar. Köy ve mahalle muhtarları, bu kanuna göre sigortalı sayılanları sigortalılıklarının başladığı tarihten, sigortalılığı sona erenleri ise sigortalılıklarının sona erdiği tarihten itibaren en geç 3 ay içinde kuruma bildirmekle yükümlü olacaklar.