ATO'nun ''Bayram Ekonomisi'' raporuna göre, Kurban Bayramı'nda çeşitli sektörler bir koyundan adeta 40 post çıkaracak. Başkan Sinan Aygün'ün bir de uyarısı var.
Abone olAnkara Ticaret Odası (ATO) bu Kurban Bayramı'nda kurbanlık nedeniyle halkın cebinden 1 milyar Yeni Türk Lirası'nın (YTL) üzerinde para çıkacağını, 200 bini aşkın Türk'ün de bayram tatilini yurtdışında geçireceğini belirtti. ATO tarafından hazırlanan ''Bayram Ekonomisi'' raporuna göre, Kurban Bayramı'nda çeşitli sektörler bir koyundan adeta 40 post çıkaracak, turizmden konfeksiyona, telekomünikasyondan gıdaya kadar çok sayıda sektör bayram nimetlerinden yararlanacak. Kurban Bayramı'nda ülkemizde 2 milyonu aşkın küçükbaş, 250 bini aşkın da büyükbaş hayvan kesildiği belirtilen raporda, küçükbaş hayvan fiyatlarının 300 ile 500 YTL, büyükbaş hayvan fiyatlarının 1000 ile 2 bin 500 YTL arasında değiştiğine, 600-700 kilogramlık bir devenin de 2 bin 500 YTL'den alıcı bulduğuna dikkat çekiliyor. ATO'nun Bayram Ekonomisi raporunda yeralan diğer beklentiler de şöyle sıralanıyor: -Geçen yıl Kurban Bayramı tatili boyunca toplam 345 trilyon lira tutarında kartlı harcama yapıldı. Bu yıl bu rakamın 400-450 trilyon lira, bir başka ifadeyle 400-450 milyon YTL'yi aşması bekleniyor. -Harcamaların yaklaşık yüzde 30'u market ve alışveriş merkezlerinde, yaklaşık yüzde 20'si benzin istasyonlarında, yüzde 10'u giyim ve aksesuar sektöründe, yüzde 5'i yiyecek, yüzde 4'ü ise telekomünikasyon sektöründe gerçekleşecek. POST KAVGASI -Kurban derisi toplamak için resmi izni bulunan Türk Hava Kurumu (THK) 2003 yılında 975 bin 759, 2004 yılında ise 1 milyon 105 bin deri topladı. Kurumun toplayacağı deri sayısının bu yıl geçen yıla göre yüzde 20 artması ve 1 milyon 300 bini aşması bekleniyor. THK, bugüne kadar kurban derilerinin ancak yüzde 50-60'ını toplayabildi. Kalan kısım ise deri toplama izni olmayan cami, dernek gibi kuruluşlar tarafından değerlendirildi. Kurban derilerini kimin toplayacağına ilişkin kavganın nedeni de tamamen ekonomik. Standartlara göre kesilmiş ve tuzlanmış yaş koyun derisi ortalama 5-10 YTL. Ortalama 2 milyon koyun kesildiği hesap edildiğinde bunun ekonomik değeri 20 milyon YTL'yi aşıyor. Büyükbaş hayvanlerin derisi ise kilo başına ortalama 1.5-2 YTL'den alıcı buluyor. 350 kiloluk bir danadan yaklaşık 60 kilo deri çıkıyor. Yaklaşık 250 bin büyükbaş hayvan kesildiği dikkate alındığında ise ekonomik değer 20-30 milyon YTL arasında değişiyor. Buna göre kurban derisi pastasının büyüklüğü de 50 milyon YTL'yi aşıyor. Kurban derilerinin yüzde 20-25'i, bağırsakların yüzde 50'si heba oluyor. Kesim hatası sonucu heba olan derilerin parasal tutarı da 15 milyon YTL'yi buluyor. -Kurban bayramında 120 bin Türk hacının yüzde 90'ı Suudi Arabistan'da kurban kesecek. Buna göre Türk hacıların cebinden de toplam 15-18 milyon dolar arasında bir para çıkacak. BAYRAM TURİZMİ -Kurban bayramında tatilini yurtdışında geçirecek Türk vatandaşlarının sayısının da 200 bini geçmesi bekleniyor. Bu yıl en çok rağbet gören yöreler Güney Afrika, Beyrut ve Küba. Avrupa metropollerinin yanı sıra Mısır da çok revaçta. Bayramı yurtdışında geçirecekleri kişi başına 500 ile 1000 Euro arasında bir bütçe bekliyor. Tatil yörelerindeki oteller de şimdiden dolmaya başladı. 5 yıldızlı otel ve tatil köylerinin gecelik fiyatları kişi başı 125 ile 300 YTL, 4 yıldızlı otellerin fiyatları da 70 ile 150 YTL arasında değişiyor. -Kurban Bayramı'na birkaç gün kala otobüs firmalarında yüzde 100'e yakın bir doluluk yaşanıyor. DDY'de doluluk oranı şimdiden yüzde 80'lerin üzerine çıkmış durumda, THY'de ise biletler neredeyse tükendi. Telekomünikasyon sektörü de bayramı iple çeken sektörlerin başında geliyor. İŞPORTADA DA BAYRAM -Türk halkı 1 yıl içerisinde tükettiği şeker, lokum ve çikolatanın yüzde 45'ini iki dini bayramda tüketiyor. -Çok sayıda mağaza bayramı düşünerek, ucuzluğa girmiş durumda. Sezonluk ürünlere yüzde 30 ile 70 arasında indirim yapılıyor. -Günlük kazancı 5 ile 100 YTL arasında değişen işportacıların satışları da bayram öncesinde katlanarak artıyor. Türkiye'de gayrı resmi verilere göre 3 milyona yakın işportacı bulunduğu dikkate alındığında, normal zamanlarda 50 YTL olan ortalama ciro, bayram öncesinde en az ikiye katlanıyor. Bu durumda işporta sektöründe bayram öncesinde en az 150 milyon YTL'lik bir pazar oluşuyor. KAZALARA DİKKAT -Trafik canavarı her bayram olduğu gibi bu bayramda da mesai yapacak. 9 günlük bayram tatillerinde 1999 yılında 190 kişi, 2000'de 176 kişi, 2001'de de 190 kişi yaşamını yitirdi. 2002'deki 5 günlük tatilde 58, 2003'deki 9 günlük tatilde 114, 2004 yılında ise 60 kişinin hayatını kaybettiği hatırlandığında bu yıl da Türk halkını rahat bir bayram beklemiyor. ATO BAŞKANI AYGÜN ATO Başkanı Sinan Aygün de rapora ilişkin değerlendirmesinde, vatandaşlara güven içinde harcama yaparken, geleceklerini ipotek altına alacak borçlanmalardan kaçınmaları uyarısında bulundu. ''Cebinizde kredi kartı değil, kredili bomba taşıyorsunuz'' diyen Aygün, vatandaşların güçleri, gelirleri kadar harcamada bulunmalarını, kurban alırken de, 6 günde bitecek kurban eti için, 6 ay taksit yaptırmamalarını istedi. İşportadan alınan ürünlerin sanıldığı gibi ucuz değil, pahalı olduğunu da savunan ATO Başkanı, bu ürünlerin halk sağlığını ve ekonomiyi tehdit ettiğini, buralarda satılan ayıplı bir malın hesabının da sorulamayacağını vurguladı.