Etiyopya'da bulunan 3,4 milyon yıllık fosilleşmiş gizemli ayak kemikleri insanın evriminin ve yürüme kabiliyetinin gelişiminin ipuçlarını veriyor.
Abone olBilim insanları insanın evrimi ve iki ayağı üzerinde yürümeye nasıl başladığı konusunda çok ilginç yeni ipuçları buldu.
İpuçlarını veren, Etiyopya'da bulunan ve 3,4 milyon yaşında olduğu saptanan fosilleşmiş ayak kemikleri.
Araştırmacılar ellerinde, kemikleri bulunan sağ ayağın sahibinin, insanın atalarından hangi türe ait olduğunu belirleyecek kadar malzeme bulunmadığını söylüyorlar.
Fakat Nature dergisinde yayımlanan makalelerinde, kemiklerin, kesinlikle iki ayağı üzerinde yürüyebilen bir türe ait olduğunu söylüyorlar.
Fosil ön ayağın tarak kemiği ve falanks gibi sekiz çeşitli parçasını içeriyor.
İncelemeye alınan fosil, Etiyopya'nın başkenti Addis Ababa'nın 520 kilometre kuzeydoğusunda Afar bölgesinin merkezindeki Burtele'de killi topraktan çıkarıldı.
Bu, Doğu Afrika'da 3 ila 4 milyon yıl öncesi dönemde her biri kendine özgü bir şekilde hareket eden bir kaç ayrı insan öncesi tür olduğunu göstermesi bakımından çok önemli bir keşif.
Lucy'den farklı
Bilinen diğer tür örneği Lucy'nin kemikleri, yine ilk olarak 1970'lerde Afar bölgesinde bulunmuş ve bu insansı hayvana "Lucy" adı verilmişti (Australopithecus afarensis).
Lucy'nin vücudu da iki ayak üzerinde yürümeye uygun şekilde gelişmişti. Ayak başparmağı diğer ayak parmaklarıyla hizalanmıştı ve insana benzeyen bir ayak kemeri vardı.
Burtele'de bulunan ayak fosili kesinlikle afarensis değil, bu kesin olarak belirlenmiş bulunuyor.A
Ayak kemeri yok ve ayak başparmağı ağaç dallarına tutunabilmeyi olanaklı kılacak şekilde diğer parmakların dikine gelişmiş.
Fakat ayak kemikleri arasındaki eklemler bu yaratığın yine de iki ayak üzerinde yürüyebildiğini kanıtlıyor.
Eklemler öyle oluşmuş ki düz tabanlı maymunların yapamadığı, ama sadece insanların yürürken yapabildiği tabanla ya da ayak parmaklarıyla kendini öne itme hareketini mümkün kılıyor.
Araştırma heyeti üyelerinden, ABD'deki Case Western Üniversitesi öğretim üyesi Dr. Bruce Latimer BBC'ye bunu şöyle açıkladı:
"Yatay tarak kemiği ile ona bitişik ayak parmağı kemiği falanksa baktığınızda bunun sadece insansı türlerde görülen bir eklem olduğunu farkedersiniz. Bu çok farklı bir eklemdir, çünkü yürümenin bu aşamasına geldiğinizde, adım atarken taban ya da parmaklarla kendinizi öne itmek parmaklarınızın çok esnek olmasını gerektirir. Bunun mümkün olabilmesi için hem parmak kemiği falanksın hem de tarak kemiğinin ucunun, yani eklemin iki tarafının da değişmesi gerekir. İşte bu hemen tespit edebildiğimiz çok önemli bir ayırt edici bir değişim türü."
Yeni bir tür olabilir
Ne var ki bilim insanları Burtele'de bulunan türün hangi insansı türe ait olduğu konusunda sadece tahmin yürütebiliyorlar çünkü, kafatası ve dişler olmadan dört dörtlük bir sınıflandırma yapmak mümkün değil.
Araştırmayı yürüten ekip hayvanın yapısının 4,4 milyon yıl önce yaşadığı saptanan Ardipithecus ramidus'a bazı bakımlardan benzediğini ama yine de o olduğunu söyleyemeyeceklerini belirtiyorlar.
Ekibin başkanı Dr. Yohannes Haile-Selassie, belki de ataları Ardipithecus ramidus ile aynı zamanlarda ortaya çıkan ve 3,4 ya da 3,3 milyon yıl öncesine kadar varlığını sürdüren, ama sonra yokolan bir türdür" diyor.
"Fakat bunun Ardipithecus familyası ya da ramidus türüne ait olduğunu söyleyemiyoruz, çünkü bu ayağa ait kafatası kemikleri yok elimizde" diye sürdürüyor.
Burtele'de umutla kazılar sürdürülmüş ama sadece tek tük dişler bulunabilmiş.
Yine de 3,4 milyon yıl önce Afrika'nın bu bölgesinde birbirinden çok farklı yapılarda iki ayrı insansı türün gezdiğinin keşfedilmesi çok önemli.
1974 yılında, bulunuşu çok önemli bilgiler veren Lucy de Burtele'nin 50 kilometre kadar yakınlarındaki Hadar'da çıkarılmıştı. Sonra daha yakınlarda da aferensis kemikleri bulundu.
Londra Doğal Tarih Müzesi uzmanlarından Dr. Isabelle De Groote bulgunun çok heyecan verici olduğunu söylüyor ve "Elimizde çok az ayak kemiği var, çünkü kolay bulunmuyorlar ve bu yüzden evrimin bazı çok uzun dönemlerine dair bulgumuz hiç yok. Yeni bulunan fosil, iki ayak üzerinde yürümeye geçişte yaşanan evrim sürecine ışık tutuyor, kemiklerin hangi sırayla, nasıl değiştiğine dair ipuçları görüyoruz" diyor.
ÖNCEKİ HABERLER
