Avrupa’da partiler nasıl kapatılıyor?

Avrupa’da parti kapamanın mümkün olup olmadığı bir kez daha sorgulanıyor. İşte şimdiye kadar olan uygulamalar....

Avrupa’da da parti kapatmanın olabileceğine dair en son olay İspanya’da Batasuna’nın kapatılması. Batasuna ayrılıkçı ETA örgütüne organik bağı bulunduğu gerekçesiyle kapatılmıştı.

Daha öncesinde ise Almanya’da Komünist Parti ve Sosyalist Reich Partisi-Naziler kapatılmıştı. Ancak onların kapatılma sebepleri çok farklıydı. Komünist Parti Doğu ve Batı Almanya’nın birleşmesi zamanında doğan sorunlar nedeniyle kapatılmıştı.

Sosyalist Reich Partisi ise tarihi tecrübelere dayanarak kapatılmıştı.

Genel olarak bakılınca Avrupa’da parti kapatmak ya da kapatmasını engellemek üzerine bir kanun bulmak oldukça zor. Bunun yerine Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kararlarına bakmak daha doğru olabilir.

AİHM genel olarak parti kapamalarda her ülkenin özelliklerine de bakarak partilerin demokratik toplum düzeni kriterine uygun işleyip işlemediğine bakıyor.

Şayet bir parti demokratik toplum düzenini bozacak hareketlerde bulunuyorsa ve ülkede partinin kapatılması için yasal karar alınıyorsa AİHM bunu kabul edebiliyor.

Sonuç olarak demokratik toplum düzenine aykırı durumlarda Avrupa’da parti kapatılması ihtimal dahilinde. Tabii buna her ülkenin özel koşulları da katılıp bakılmalı.