Avrupa Birliği tarihi kararın eşiğinde

AB ülkeleri Türkiye kararı eşiğinde 17 Aralık Zirvesi, Türkiye’nin Avrupa kulübüne üye olması için müzakerelere başlayıp başlayamayacağı açısından tarihi önem taşıyor.

Kulübün farklı görüşe sahip başlıca üyeleri ise Türkiye’nin üyeliğiyle ilgili yaptıkları açıklamalarla kararlarının rengini belli ediyorlar. EN BÜYÜK DESTEK İNGİLTERE’DEN İngiltere, AB içinde Türkiye’nin üyeliğini en çok destekleyen ülke. Başbakan Tony Blair, müzakereler için erken bir tarih konusunda bastırıyor. Bu durum, Türkiye’nin üyeliğini destekleyen ABD yönetiminin istekleriyle de paralel görünüyor. BELÇİKA İMTİYAZLI ORTAKLIĞA KARŞI Belçika hükümeti, 17 Aralık’ta yapılacak AB zirvesinde Türkiye’ye müzakere tarihi verilmesinden yana tavır koyuyor. Hükümet son olarak, Türkiye ile üyelik müzakerelerinin sadece üye olup olmaması konusunda yapılacağını, başka bir seçeneğin kabul edilmeyeceğini açıklamıştı. İSPANYA ÇOK KÜLTÜRLÜ AB’DEN YANA İspanya Türkiye’nin AB’ye tam üye olması gerektiğini düşünüyor. İspanya Başbakanı Jose Luis Zapatero, “Kültürler veya dinler arası çatışmayı engellemek için tüm gücümüzle çalışmalıyız” diyerek, çok kültürlü bir AB’den şüphe duymadığını göstermiş oldu. İtalya Başbakanı Silvio Berlusconi de, muhalefetteki sağ parti Kuzey Birliği’nin referandum taleplerine rağmen müzakerelerin en kısa zamanda başlatılmasını istiyor. Portekiz’de ise hem sağ hem sol partiler Türkiye’nin üyeliğine tam destek veriyor. FRANSA ‘REFERANDUM’ DİYOR Fransa Cumhurbaşkanı Jacques Chirac, Türkiye’yle müzakereleri destekliyor ama AB anayasasının referanduma sunulmasının Türkiye’nin üyeliğiyle ilgili bir oylamaya dönüşmesinden korkuyor. Paris hükümeti bu nedenle müzakerelerin referandum sonrası bir tarihte başlamasını talep ediyor. Chirac Fransa halkına seslendi Fransa ayrıca, müzakereler başlamadan Türkiye’nin Ermeni soykırımını tanımasını ve müzakerelerin sonunda tam üyelik dışında bir çözüm olasılığının da müzakere metnine girmesini istiyor. ALMANYA’DA MUHALEFET ENGELİ Almanya Başbakanı Gerhard Schröder, Türkiye’nin üyeliği konusunda hevesli, müzakerelerin başlaması için de çaba gösteriyor. Ancak ülkede yeni bir göç dalgası olabileceği ve Avrupa’da Hıristiyan değerlerin yıpranabileceği konusundaki korkular nedeniyle karşı çıkanların sayısı da oldukça fazla. Muhalefetteki Hıristiyan Demokratik Birlik Partisi lideri Angela Merkel, imtiyazlı ortaklık konusunda ısrarlı ve bu fikir ortalığı fazlasıyla bulandırdı. HOLLANDA: ADİL OLMALIYIZ Hollanda, çok kültürlü bir birlik fikrine şüpheyle yaklaşmaya başladı ve Müslüman Türkiye’nin birliğe katılma olasılığı bu endişeleri derinleştirdi. Hollandalı AB Komiseri Frits Bolkestein, görevinden ayrılmadan önce Türkiye’nin üyeliğinin Avrupa’yı Müslümanlaştıracağı uyarısında bulunmuş ve ‘Şayet bu gerçekleşirse, Viyana’nın 1683 yılında kurtarılması boşuna olacak’ demişti. Ancak, AB dönem başkanı Hollanda’nın Başbakanı Jan Peter Balkenende, Türkiye’ye tam üyelik dışında bir alternatif sunulması için kurallarda değişiklik yapılması önerilerini reddetti ve “Bence Türkiye’ye karşı adil olmalıyız. Bir anda yeni kriterler ortaya atamayız” diyerek desteğini gösterdi. DANİMARKA’DAN MÜZAKERELERE EVET Türkiye’nin AB üyeliğine mesafeli yaklaşımıyla bilinen Danimarka Başbakanı Anders Fogh Rasmussen son olarak, “Danimarka, Türkiye ile müzakerelerin başlamasına evet diyecek” diye konuştu. AVUSTURYA KARŞI, VETO DA BEKLENMİYOR Avusturya, Türkiye’nin üyeliği konusunda üyelik dışında alternatif bir statü için bastırıyor. Birçok ülke gibi Avusturya’nın da, Türkiye’nin üyeliğinin ekonomiye ve Avrupa kültürüne muhtemel etkileri nedeniyle endişeleri var. Ancak müzakerelerin başlatılmasını veto etmesi de beklenmiyor. KOMŞU’DAN ‘RUM KESİMİ’Nİ TANI’ ŞARTI Yunanistan, Türkiye’nin üyeliğini desteklediğini açıklamıştı. Yunan hükümeti, bölgesel güvenlik ve yeni ekonomik olanakları da dikkate alıyor. Ancak, Başbakan Kostas Karamanlis, Türkiye’nin Rum Kesimi’ni tanımasını açık bir şart olarak belirtiyor. Papadopulos: Türkiye kriz çıkarabilir Kıbrıs Rum Kesimi Türkiye’yi, AB üyeliği için destek istiyorsa Rum Yönetimi’ni tanıması gerektiği yönünde uyarmıştı. AB’ye yeni katılmış bir ülke olarak, Rum Yönetimi’nin Ankara’dan taviz koparma şansına çok bel bağladığı riskli bir oyun oynadığı düşünülüyor. LİDERLER NE DİYOR? Türkiye hakkında nihai kararın verileceği Avrupa Birliği liderler zirvesi başladı. Kararın netleşeceği çalışma yemeği için AB konsey binasına gelen liderler, AB düğümünün yarın öğle saatlerinde 'Türkiye lehine' çözüleceği mesajı verdi. CNN TÜRK'e açıklama yapan AB Karma Parlamento Komisyonu Eşbaşkanı Joost Lagendijk, "nihai amaç tam üyelik. İmtiyazlı ortaklık gibi ihtimalleri kabul etmiyoruz. Konseyin bu yönde karar alacağız" dedi. Türkiye'nin elinden geleni yaptığını da belirten Lagendijk, "biz de yapmalıyız diye düşünüyorum. Konsey'in de parlamento kadar net olacağını umuyorum. Artık bundan Ab olarak üzerimize düşeni yapıp 'evet' demeliyiz" dedi. Schröder, uzlaşma sağlanacağını umuyor Yaptığı her açıklamada Türkiye'ye en güçlü desteği veren Almanya Başbakanı Gerhard Schröder de 17 aralık zirvesinde AB liderlerinin Türkiye ile müzakerelere başlanması konusunda uzlaşacağını umduğunu söyledi. AB Zirvesi başladı Tarihi Avrupa Birliği zirvesi liderlerin Konsey binasına gelmelerinin ardından başladı. Zirvenin bu akşamki bölümünde, devlet ve hükümet başkanları çalışma yemeğinde buluştı. Dışişleri bakanları ise ayrı bir yemekte biraraya gelecek. Devlet ve hükümet başkanları, çalışma yemeğinde, zirve ortak bildirisinde Türkiye'ye ilişkin ifadelerin en önemli bölümlerini belirlemek için mutabakat arayacak. Türkiye ile ilgili ifadeler netleşecek Liderler, Türkiye ile tam üyelik müzakerelerinin başlatılıp başlatılmayacağı, bu müzakerelerin başlangıç tarihi, şekli ve amacı gibi konularını tartışacaklar. AB Dönem Başkanlığı'nın yemekten sonra bir basın toplantısı düzenleyerek habercileri bilgilendirmesi öngörülüyor. Aynı anda AB üyesi ülkelerin ulusal delegasyonları da devlet ve hükümet başkanlarının katılacağı çeşitli basın toplantıları düzenleyecekler. Ortak bildiri metni yarın açıklanacak Programa göre, yarın ortak bildiri metninin resmen açıklanmasının ardından zirve sonunda aday ülkeler Türkiye, Bulgaristan, Romanya ve Hırvatistan ile AB ülkelerinin temsilcileri bir araya gelecek. AB zirvesinin yarınki gündeminde, genişleme dışında, terörizme karşı mücadele konusu da yer bulacak. BM Genel sekreteri Kofi Annan ve Avrupa Parlamentosu Başkanı Josep Borrell ile görüşmeler de yarın yapılacak. Kaynak: NTV ve diğer ajanslar