Atatürk'ün ismi bildiğiniz gibi değil

Atatürk’ün şimdiye kadar doğum tarihi ve isimleri sayısız tartışma konusu oldu. Kamal iddiası da bunlardan biri.

Tarihçi Doç. Dr. Mehmet Ö. Alkan, Atatürk’ün “Mustafa Kemal” ismini ölmeden 1 yıl önce önce ordu ve kale anlamına gelen “Kamal” olarak değiştirdiğini iddia etti.

Atatürk’ün Kemal ismini “Kamal” olarak değiştirmesinin hikayesini İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Mehmet Ö. Alkan araştırdı. Doç. Dr. Alkan’ın ilgi çekecek araştırması Toplumsal Tarih Dergisinin Aralık ayı sayısında okuyucuyla buluştu. Öznur Karslı'nın Vatan'da yer alan haberi şöyle:

ADIMDAN HİÇ MEMNUN DEĞİLİM

Atatürk’ün ailesinin kendisine koyduğu isimden hiç memnun olmadığını ise Doç. Dr. Alkan onun yıllar sonra verdiği bir hatıratıyla ifade ediyor. Atatürk isminden duyduğu memnuniyetsizliği “Ben kendi adımdan hiç memnun değilim. Böyle koymuşlar. Bir gün erkek çocuğu doğuran bir hanım, çocuğuna “Mustafa Kemal” adını koymak istemiş. Bu konuda benim onay vermemi istediler. Kendilerine benim bu adı hiç sevmediğimi, fakat ana hakkına karışmayacağımı, diledikleri adı koymakta özgür oldukları cevabını verdim” sözleriyle anlatıyor.

YENİ ADI YURDA DUYURULDU

Alkan, “Kemal” isminden “Kamal”e gidişi ise bir çok belgelerle ortaya koyuyor. Atatürk’ün ailesinin ona verdiği ismi zamanla kendisinin değiştirdiğini ve yeni isminin tüm yurda duyurulması ise Soyadı Kanunu ile oluyor. Kanun sonrasında Atatürk için hazırlanan nüfus kağıdının fotoğrafı ilk kez Ulus gazetesinde yayınlanmış ve altına şu cümle yazılmıştır: “Kurultay’ın, Reisicumhurumuz Atatürk’e bu soyadını vermesi üzerine değiştirilen hüviyet cüzdanının dün aldırdığımız bir fotoğrafını da okurlarımıza sunuyoruz”

ÖLDÜĞÜNDE CÜZDANINDA KAMAL ADI VARDI

Kemal ismi resmen “Kamal” olmuş, bu nedenle Atatürk’e hemen ikinci bir nüfus cüzdanı çıkarılmıştır. “Kamal” isminin Türkçe, “Kemal” adının ise Arapça olduğunu söyleyen Doç. Dr. Alkan bu değişikliğin dilde sadeleşmeyle ilgisi olduğuna da dikkat çekiyor ve ekliyor: “Dilde özleştirme veya tasfiye hızlanmış, yeni sözcükler icat edilmiştir. ‘Kemal’in ‘Kamal’a dönüşmesinin de hararetli ortamlardaki kazalardan biri olduğu anlaşılmaktadır. Atatürk 1937’nin sonuna doğru bu fiili olarak ‘Kamal’ isminden vazgeçiyor, yazışmalarında tekrar ‘Kemal’ ismini kullanıyor. Ama öldüğünde kullandığı nüfus cüzdanında ‘Kamal’ ismi yazıyor. Yani resmi olarak bu isimden vazgeçmiyor.”