Atatürk'ün adı hutbelerde neden geçmiyor? Belgesi arşivden çıktı

30 Ağustos Zafer Bayramı ve 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı’na denk gelen haftalarda verilen cuma hutbelerinde Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün adının anılmaması ile ilgili soru, Atatürk imzalı belge ile cevap buldu. Buna göre hutbede ismi yasaklamış.

30 Ağustos Zafer Bayramı ile 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı’na denk gelen haftalarda verilen cuma hutbelerinde Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün adının anılmaması tartışmalara konu oldu. Bazı kesimler, Diyanet İşleri Başkanlığı'nı Atatürk düşmanlığı ile suçladı. 

Hilafetin kaldırılmasından hemen sonra yayınlandı

Tartışmalara yanıt niteliğindeki belge nihayet ortaya çıktı. Yeni Şafak gazetesinin arşivlerden çıkardığı belgeye göre Atatürk, adının camilerde anılmaması için özel olarak kararname çıkarttırmış. Ve bu kararname 3 Mart 1924’te Hilafetin kaldırılmasının hemen ertesi günü yayınlandı.

Atatürk istememiş

‘Türkiye Reisi Cumhuru’ olarak bizzat kendi imzasıyla Gazi Mustafa Kemal Paşa tarafından Dahiliye Vekaleti’ne oradan da ‘Acele’ kayıtlı şifre telgraflarla valiliklere gönderilmiş kararnamede Atatürk, “Bundan sonra hutbelerde isim zikredilmeksizin 'millet ve cumhuriyetin saadet ve selametine' dua edilmesini” istiyor. Duaların ‘millet ve Cumhuriyet’in selameti için yapılmasına ilişkin isteğin gerekçesine de hilafeti kaldıran yasal düzenlemede rastlanıyor.

İlgili yasanın birinci maddesinde “halifeliğin hükümet, Cumhuriyet, yani TBMM’nin anlam ve kavramı içinde zaten saklı olduğu” belirtiliyor.

İşte o kararname

"Ba’dema hutbelerde ism zikredilmeksizin “millet ve Cumhuriyet’in selamet ve sa’adetine” du’a edilmesi takarrur etmiş ve bu kararun bi’l- cümle vilayete tebliği dahiliye vekaletine havale edilmiştir."