At yarışlarında kanal savaşları

TRT'nin devreden çıkması ile at yarışlarının yayını konusunda Dijitürk ile Free TV amansız bir rekabete girdi.

Yarış severler ve ganyan tutkunları artık at yarışlarını TRT3'ten izleyemeyecek. TRT ile olan anlaşması 1 Nisan 2004 tarihinde dolan Türkiye Jokey Klübü (TJK) sözleşmenin uzatılması için TRT ile temasa geçti. Ancak TRT Genel Müdürü randevu taleplerine bile yanıt vermedi. TRT'ye bu yayınlar karşılğı her sene 8 milyon dolar ödeyen TJK, Tarım Bakanlığı'nın "bu fiyatı aşağı çekin" baskıları karşısında özel kanallara yöneldi. Doğan Grubu ve Kanal D ile temasa geçen TJK yönetimi ulasal kanallardan teklif istedi. Ancak At Yarışlarının "ücret karşılığı" yayını için teklifler sadece BRT, Kanal 6, Kral TV, Best TV'den geldi. TJK, bu televizyonların geniş bir yayın ağı olmadığı görüşü ile tekliflere sıcak bakmadı. Olay tam bu esnada tam manasıyla bir Digitürk- FreeTV kavgasına dönüştü. Free TV yayını almak için kolları sıvadı ancak resmi tekif bu gruba ait Galaxy TV adına Genel Müdür Hakan Tümer'den geldi. Kanalın Genel Müdürü Hakan Tümer’e gerek TJK Genel Müdürlüğünde yapılan toplantıda gerek takip eden günlerde yapılan telefon görüşmesinde tekliflerinin 4 Nisan 2004 tarihinde göreve gelecek yeni yönetim kurulunun ilk toplantısında değerlendirileceği söylendi. Tam bu esnada TJK Digitürk'le el sıkıştı. Yani Digitürk, Free TV'ye gol attı. Bu hamle karşısında şaşkına dönen Free TV, TJK yönetimini ilanlarla hedef tahtasına oturttu. Digitürk'te bu çoşkuyla teknik yapısında önemli gelişmelere imza attı. Dijitürk, abonelerinin artık ekrandan kumanda yardımıyla at yarışlarına bahis oynayabileceği sistemi hayata geçirirken, bir yandanda ganyan bayii gibi para kazanacaktı. Sonuç itibariyle artık at yarışları TJK TV adı altında DigiTürk içerisinden yayınlanacak. Şifresiz iletilecek yayınların testlerine DigiTürk’ün kullanmakta olduğu 7° Doğu yörüngesinde ki Eutelsat W3 uydusu üzerinde 11.596 H, SR:30000, FEC:3/4 parametreli paket içerisinden şifresiz olarak başlandı. Tüm bu tartışmalardan sonra Superpoligon olayın perde arkasını TJK yönetimine sordu. İşte TJK Başkanı Ömer Faruk Girgin'in Superpoligon'a gönderdiği şok açıklama... Show TV ve Kanal 6 ekranlarında çok kısa süre naklen yayınlanan At yarışları, daha sonra TRT3 ve en son TRT4 ekranlarında olmak üzere kesintisiz olarak 11 yıl 31.03.2004 tarihine kadar TRT ekranlarından TJK ve TRT’nin işbirliği içerisinde başarıyla naklen yayınlanmıştır. Dünya örneklerinde Jokey Kulüplerin bütçelerinde naklen yayın gelirlerinin oldukça yüksek bedeller oluşturduğu bilinmektedir. Türkiye’de ise tam tersine Türkiye Jokey Kulübü naklen yayınlar sayesinde TV kanallarından gelir etmek bir yana; ücret ödeyerek yarışlarını yayınlatabilmektedir.Yarışseverlerin yarışları naklen izleyebilmesi için TJK, karasal anlamda ulusal yayın yapan TRT’ye bu hizmeti için bütçesinde çok önemli bir harcama kalemi oluşturan ve her sene artarak 2003 yılında 10.6 Trilyon TL (8 Milyon$) naklen yayın ücreti ödemiştir. Tarım ve Köyişleri Bakanlığımızca ve Genel Kurullarımızda her seferinde tenkitlere maruz kalan ve TJK’nın artık karşılayamayacak duruma geldiği bu giderin makul seviyelere çekilmesi ve Genel Kurulumuzun tavsiye kararı doğrultusunda son iki sene zarfında TJK, TRT’ye kapsama alanı açısından alternatif olabilecek ve daha ekonomik bir bedelle yayını gerçekleştirebilecek alternatif ulusal kanal arayışını sürdürmüştür. 09.01.2003 ve 17.10.2003 tarihlerinde resmi yazılar ile 2 kez Doğan Grubuna ait Kanal D de dahil olmak üzere ulusal yayın yapan tüm kanallara bedeli kendilerine ödenmek üzere at yarışlarını naklen yayınlamaları için teklif vermeleri istenmiştir. TRT4 kanalının karasal yayın kapsama alanına eşit olabilecek ve de TRT’ye ödenen çok yüksek bedelin günün ekonomik şartlarına göre kabul edilebilir seviyelere inmesini sağlayacak bir teklif alınamadığından bu teklifler olumlu olarak değerlendirilememiştir. TRT ile her sene yapıldığı gibi, 31.12.2003 tarihinde sona erecek sözleşmenin 1 yıl daha uzatılması ve naklen yayın ücretinin gözden geçirilmesi 11/12/2003 tarihli yazımızla teklif edilmiştir. TRT kurumu, 17/12/2003 tarihli yazıları ile 2004 yılı için 1 sene değil 3 aylık ek sözleşme yenilenmesini uygun bulduğu belirtmiştir. Buna istinaden 31.03.2004 tarihinde sona erecek bir sözleşme TRT’nin isteği üzerine imzalanmıştır. Bu dönem içerisinde TRT’nin yeni Genel Müdürünün atanmasını takiben TJK, 13/01/2004 tarihinde TRT kurumuna gönderdiği yeni bir yazıda, 31.03.2004 tarihinde sona erecek sözleşmenin her sene olduğu gibi 1 yıl daha uzatılması hususunu görüşmek üzere TRT Genel Müdürlüğünden randevu teklifinde bulunmuştur. Bu teklifimize TRT kurumundan olumlu veya olumsuz bir cevap dahi gelmemiştir. At yarışlarının TV ekranlarından şifresiz olarak tüm yarışseverlere ulaşmasını arzu eden Kulübümüze, gerek TRT gerek TRT’ye kapsama alanı açısından alternatif olabilecek diğer ulusal kanallardan teklif gelmemiştir. Teklif veren az sayıdaki kanallar ise kabul edilebilir bedeller teklif etmeyen daha da önemlisi karasal anlamda tüm izleyicilere ulaşabilecek kapsama alanına sahip olmayan BRT, Kanal 6, Kral TV, Best TV gibi kanallar olmuştur. Bu dönemde at yarışlarının kendi platformları üzerinden yayınlanması yönünde Digiturk kurumunun teklifi olmuştur. Digiturk ‘un Türkiye Ligi Futbol maçlarının yayın hakkını elinde bulundurması bakımından geniş kitlelere hitap etmesi ve de spor kanalları kuşağında at yarışlarının naklen yayını için TJK’nın TRT’ye ödediği bedelin çok çok altında bir bedelle yayınlamayı kabul etmesi neticesinde yayın hakkının gayri münhasıran verilmesi koşuluyla bir anlaşma imzalanmıştır. Digiturk ile yapılan anlaşmanın en önemli iki hususunun, · Birincisi, yarışların naklen yayın hakkının sadece Digiturk’e verilmemesi, isteyen her yayıncı kuruluşun Digiturk platformunda kurulacak TJK TV’ye paralel olarak yarışları naklen yayınlamasına müsaade etmesi, · İkincisi ise, yayının şifresiz olması, dolayısıyla Digiturk abonesi olmayan, ancak herhangi bir marka dijital uydu alıcısı sahibi her bireyin yayınları bedelsiz olarak izleyebilmesi şartıdır . TJK’nın amacı, at yarışı yayınlarının en geniş kitlelere en ekonomik yolla ve de bir TV kanalına münhasır yayın hakkı vermeden ulaşmaktır. Digiturk ile imzalanacak anlaşmanın kararı, 29.02.2004 tarihinde yapılan TJK Olağan Genel Kurul Toplantısında Tarım ve Köyişleri Bakanlığı yetkilileri, İçişleri Bakanlığı görevlileri, Hükümet Komiseri ve Doğan Grubu basın mensupları önünde alınmıştır. Konu ile ilgili beyanlarım Genel Kurul Toplantısının tutanaklarında mevcuttur. Buna rağmen bugün bazı yayın organlarında Free TV imzası ile çıkan tam sayfa ilanlarda yeni yayın anlaşması hakkında “Eski yönetiminin almış olduğu karar kapalı kapılar ardında alınmış bir karardır” ifadesinin kullanılması, ilan sahibinin mesnetsiz bir iddiasıdır. Genel Kurulda tutanaklara geçen ifadelerimde özetle “ .....TRT at yarışlarını yayınlamayacak gözüküyor. Bizim,mutlaka bir kaç televizyon kanalından bu yayını ulaştırmamız lazım..... TRT’deki dezavantajımız şu : Hem çok yüksek ücret ödüyoruz hem de TRT at yarışları yayın hakkına dünyada görülmemiş şekilde münhasıran sahip........ Kulübümüz bu açıdan serbest olmalı. Başlangıçta yayına hazır bir platformda başlayıp ama akabinde Digiturk kafi gelmiyorsa yine o kadar miktarlarda veya azına belki de bedavaya yapacak kanallarla anlaşılmasının gerektiğini söylüyoruz.... Bugün Digiturk çok kişiye ulaşabiliyor ancak biz Yönetim Kurulu olarak bunla sınırlı olmamak düşüncesindeyiz....” demekteyim. Bu anlamda bizi daha geniş kitlelere ulaştıracak altyapıya sahip olup her TV kanalının teklifine açık olduğumuzu her platformda belirtmemize rağmen 03.04.2004 tarihinde bazı yayın organlarında, verdikleri teklife cevap dahi verilmediğini iddia eden Free TV imzalı ilanlar çıkmıştır. Her şeyden önce Free TV adına Kulübümüze bir teklif şimdiye kadar gelmemiştir. Ancak aynı gruba ait bir kanal olan Galaxy TV kanalından 24.3.2004 tarihinde Genel Müdür Hakan Tümer’in elden getirdiği ama 23.3.2004 tarihli bir teklif söz konusudur. Kanalın Genel Müdürü Hakan Tümer’e gerek TJK Genel Müdürlüğünde yapılan toplantıda gerek takip eden günlerde yapılan telefon görüşmesinde tekliflerinin 4 Nisan 2004 tarihinde göreve gelecek yeni yönetim kurulunun ilk toplantısında değerlendirileceği söylenmesine rağmen ilanlarda aksinin iddia edilmesi düşündürücüdür. Teklif Kulübümüzce hiç bir şekilde reddedilmemiştir. Son Yönetim Kurulu toplantısı 13.03.2004 tarihinde yapılmıştır. Teklif ise Digiturk ile yapılan anlaşma tarihinden 6 gün sonra yani 24.3.2004 tarihinde Kulübümüze teslim edilmiştir. Bu tarihten bu yana herhangi bir Yönetim Kurulu toplantısı yapılmamıştır. Söz konusu teklif ilanda belirtildiği üzere “at yarışlarını bedelsiz bir şekilde yarışseverlerin hizmetine sunmak” özelliği taşımamaktadır. Kanal, bu hizmet karşılığı senede yıllık 300,000.- $ talep etmektedir. Ayrıca yayını kendilerine uplink edeceğimiz sinyal için kendilerine ait bir uydu kapasitesi sunmak yerine Galaxy TV merkezine bu sinyali Digiturk’ün kapasitesi üzerinden taşımak istemektedirler. Şüphesiz bu durum, haksız rekabet yaratmamak açısından Digiturk ile imzalanan sözleşmenin 7.maddesine aykırıdır. Naklen yayın sırasında bizim yükümlülüğümüz kendi personelimiz ve kendi stüdyolarımız ve ekipmanlarımız ile çektiğimiz yayın sinyalini uplink cihazlarımız ile yayıncı kuruluşun tahsis edeceği uydu kapasitesine yönlendirmektir. TJK bir başka yayıncı kuruluşun tahsis edeceği bir uydu kapasitesine yarış sinyalini yönlendirmek için yeni UPLINK yatırımları yapmak zorundadır. Bu yatırım yaklaşık olarak 400,000.- € civarındadır. Bu durumda, ilanda Free TV’nin BEDELSİZ diye iddia ettikleri tekliflerinin TJK’ya gerçek maliyeti (300,000-$ + 400,000.-€) olmak üzere toplam 800,000.-$ civarındadır. Firma TURKSAT uydusunda geçiş ve yayın sinyali olmak üzere iki kapasite sağlayıp ilanda belirttiği gibi at yarışlarını bedelsiz bir şekilde yarışseverlerin hizmetine sunmak yönünde teklif sunduğu taktirde 4 Nisan 2004 tarihinde seçilecek yeni Yönetim Kurulu tarafından teklifleri tabi ki değerlendirmeye alınacaktır. Bizim de amacımız bu gibi tekliflerin artmasıyla birlikte yayınların daha fazla kanalda yayınlanmasıdır. Ayrıca ilanda “ TJK Yönetimi, Milli uydumuz TURKSAT yerine anlaşılmayan bir nedenle yabancı bir uydu üzerinden yayına geçme kararı vermiştir” demektedir. Söz konusu yabancı uydu üzerinde bugün devlet televizyonu TRT’nin 4 adet kanalının yayın yaptığını ayrıca eklemek isterim. Kamuoyuna saygıyla duyururum. Ömer Faruk GİRGİN Başkan Kaynak: Süperpoligon