Aşıda nocebo etkisi! Yan etki araştırmasında bilim insanları açıkladı

Bilim insanları, bir Covid-19 aşısı sonrasında insanların yaşadığı yan etkilerin üçte ikisinden fazlasının aşının kendisinden ziyade plasebo etkisinin olumsuz versiyonundan kaynaklandığını ortaya koydu

ABD'de yapılan bir araştırmaya göre, korona virüsü aşısının yan etkileri konusunda endişeli olan kişiler, gerçek aşı yerine plasebo verildiğinde dahi yan etkilerle karşı karşıya kalıyor. Bilim insanlarına göre buna, 'nocebo tepkileri' olarak bilinen ve negatif beklentilerin kişiyi olumsuz etkilemesi anlamına gelen etkiler neden oluyor.

Harvard Tıp Fakültesi araştırmacılarının 45 binden fazla denek üzerinde yaptığı araştırmaya göre, korona virüsünün en yaygın bilinen yan etkileri, aslında aşı yapılmasa dahi hastaların aşı yapıldığına inandıklarında da ortaya çıkıyor. Boston merkezli Beth Israel Diyakoz Tıp Merkezi'nden uzmanlar ise baş ağrısı, yorgunluk, eklem ağrıları gibi bilinen korona virüsü aşısı yan etkilerinin aşı yerine 'şeker ilacı' olarak da bilinen, tıbbi herhangi bir özelliği bulunmayan plasebo ilacın aşılanması durumunda da gözlendiğini tespit etti.

JAMA Network Open dergisinde yayınlanan araştırma makalesine göre, incelenen 45 bin denekten plasebo aşı verilenlerin yüzde 35'i, ilk doz aşıdan sonra, yüzde 32'si ise ikinci dozdan sonra korona virüsü aşısı yan etkilerini hissettiğini bildirdi.

Aşı verilen grupta önemli ölçüde yan etkiler rapor edilirken, aşı verilmeyen grupta ise ilk Kovid-19 aşı dozundan sonra sistemik yan etkilerin yüzde 76'sını ve ikinci dozdan sonraki yan etkilerin yüzde 52'sini 'nocebo tepkileri' olarak bilinen, kişinin bir durumla alakalı negatif beklentilerinin, kişiyi olumsuz etkilemesi anlamına gelen etkiler oluşturdu.

Bilim insanlarına göre aşı olma konusunda tereddüt yaşanmasına dair gerekçeler "çeşitli ve kompleks" olsa da, korona virüsünün yan etkileri konusundaki endişeler "önemli bir faktör" olarak görülmeye devam ediyor. Bilim insanları bu nedenle, toplum aşılama programlarının bu yüksek 'nocebo tepkilerini' dikkate alması gerektiğinin altını çizdi.

Harvard Tıp Fakültesi'nden Ted Kaptchuk, 'nocebo tepkileri'nin ardında yatan bilimsel faktörlere ilişkin, baş ağrısı ve yorgunluk gibi 'spesifik olmayan semptomların' koronavirüs aşısına dair yayınlanan bilgilendirme broşürlerinde aşıların tipik yan etkileri arasında olduğuna işaret etti.

Kaptchuk, şu ifadeleri kullandı: "Kanıtlar, bu tür bilgilerin insanların aşıdan kaynaklanan yaygın sıradan hisleri yanlış ilişkilendirmesine veya insanları olumsuz olaylar hakkında bedensel duygulara karşı aşırı alert duruma sokan endişe ve gerginliğe neden olabileceğini gösteriyor."