Apple'ın dijital miras özelliği tartışılıyor! Vefat edilenin hesapları nasıl devredilecek?

Apple, yaptığı son iOS güncellemesiyle çok konuşulacak 'Dijital Miras' özelliğini getirdi. Böylece kullanıcılar, vefat etmeleri durumunda iCloud hesaplarına ve kişisel bilgilerine erişebilmeleri için 'varis' atayabilecek.

Apple'ın Türkiye avukatı Görkem Gökçe, dijital varlıkların mirasçılara geçmesinin hukuka aykırı olacağını konusunda uyarıda bulundu. 'Dijital miras'a ilişkin bir düzenleme getirilmesi gerektiğini savunan Gökçe, Antalya Bölge Adliye Mahkemesi'nden çıkan karara da işaret etti.

Apple tarafından duyurulan iOS sürümü 15.2 güncellemesi ile dijital miras alanında da yeni bir düzenleme yaptı. Bu güncelleme ile Apple kullanıcıları vefat etmeleri halinde kendilerine dijital mirasçı atayabiliyor. Bu yöntemle telefondaki kişisel veriler kullanıcının belirleyeceği beş kişiye kalıyor ve kullanıcı vefat ettikten sonra kişisel verileri bu beş kişi tarafından görülebiliyor. Yapılan düzenlemeye göre dijital mirasçı olarak bu bilgilere erişmek isteyen kişilerin bir güvenlik duvarını aşması gerekecek. Bunun için kişiler örneğin bir ölüm belgesinin kopyasını ve erişim anahtarını Apple’a sunacak. İşlemler olumlu sonuç verirse Apple tarafından kişisel verilere erişim izni verilecek.

Dijital mal varlığı mirasçılara nasıl geçer?

Kanunlarımıza göre miras yoluyla geçecek mal varlığının sınırlı olarak sayıldığını belirten bilişim ve teknoloji hukuku uzmanı Av. Görkem Gökçe, “Dijital miras kanunumuzla düzenlenmemiş olsa dahi sosyal medya ve e-posta hesapları gibi dijital varlıkların sahip olan kişinin vefatından sonra diğer bireylere nasıl geçeceği önemli bir konu. Bu yüzden bir sınıflandırma yapmak gerek" diye konuştu.

Dijital mirasa ilişkin bir düzenleme getirilmesi gerektiğini savunan Gökçe, "Anayasamız ve Türk Ceza Kanunu’nda özel hayatın gizliliği ile haberleşmenin gizliliği ilkeleri korunuyor. Bu sebeple ölen kişinin kullandığı sosyal medya hesaplarının şifrelerinin mirasçılara otomatik olarak geçeceğini kabul etmek hukukumuza aykırı olacaktır. Maddi kazanç temin edilen sosyal medya hesapları içinse durum farklı. Reklam alan, çok yüksek takipçili ve ekonomik bir değer sahibi sosyal medya hesapları mirasçılara geçebilir. Bazı hesaplar her ne kadar bu niteliğe sahip olmasa da sahip oldukları veriler, hesap içerisinde tutulan bazı ekonomik değeri olan yazışmalar, epostalar gibi hallerin bulunması halinde de kanunumuzda belirtilen mirasçıların hakları bahis konusu olacaktır. Bu halde de mirasçılar bahsi geçen sosyal medya hesaplarının kendilerine verilmesini talep edebilir" ifadelerini kullandı.

Dijital mal varlığı ve dijital mirasa ilişkin bir düzenleme gerekiyor

Dijital miras uygulaması kanunumuzda henüz düzenlenmemiş çok yeni bir uygulama olsa da yargı kararlarında da yer almaya başladı. Av. Görkem Gökçe bu konuda Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 6’ncı Hukuk Dairesi tarafından verilen bir kararı örnek göstererek şu değerlendirmede bulundu:

“Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 6’ıncı Hukuk Dairesi ortaya çıkan bir ihtilaf ile ilgili verdiği kararda “Sosyal medya hesaplarının ve dijital para cüzdanlarının bağlı olduğu e-posta hesaplarının da artık kişisel kullanımı aşıp ticari değeri olan dijital mal varlığı kapsamına girmeye başladığı anlaşılmaktadır” diyerek dijital mal varlığını kabul etti. Bu sebeple dijital miras konusunda yasal bir boşluğun olduğu değerlendirerek, murisin e-posta hesabının, sosyal medya hesaplarının, dijital cüzdanlarının mirasçılarına intikal etmesi zaruri olan bir mal varlığı olarak terekesine dahil olduğu yönünde kanaat getirdi ve ilk derece mahkemesinin kararını bozdu. Bir ilk niteliği taşıyan bu karar çok önemli. Ancak esas olarak yapılması gereken dijital miras ve malvarlığı kavramlarının ele alınarak kanun koyucu tarafından bir düzenleme yapılması. 21’inci yüzyıl birçok yenilikle geliyor. Yeni çıkan kavramlar ve durumlara karşı şimdiden gereken adımları atmazsak çok önemli zamanı ve olanakları kaybedebiliriz.”