Zaman gazetesine uluslararası övgü

Philadelphia Inquirer, ABD'nin önde gelen gazetelerinden biri. Çok sayıda Pulitzer ödülü almış. Ama gazeteciliğin görsel boyutunda, yazı boyutunda olduğu kadar parlak değiller. Grafik editörü John Duchneskie, bundan hiç memnun görünmüyor. Gidişatı değiştirmek istiyor. Mesela SND'nin son yarışmasında tek bir ödül dahi alamamış olmalarına üzülüyor. "Yaptıklarımızın bir çeşit ödüle layık görüleceğini düşünmüştük. Ama maalesef olmadı." diyor. Bu nedenle, Philadelphia Inquirer'ı da içine alan Knight Ridder grubunun SND'nin bu seneki yıllık toplantısına ev sahipliği yapmasını da fırsat bilip, bir stant kurmuşlar. Amaçlarının dizayn camiasına neler yaptıklarını göstermek ve SND'ye ‘biz de iyi şeyler üretiyoruz, ama siz farkına varmıyorsunuz' mesajını vermek olduğunu söylüyor Duchneskie. Peki nedir bu Amerika'da ve belki de tüm dünyada her görsel yönetmenin gözüne girmek istediği SND? ve SND'den ödül almak niye zor? SND, görsel gazetecilik alanında dünyanın en büyük ve en saygın uluslararası meslek organizasyonu. Kâr amacı taşımayan bu ABD merkezli organizasyonun dünyanın 50 ülkesinde 2.600 dolayında üyesi var. 1979'da bir grup gazeteci ve akademisyen tarafından kurulan örgüt almış yürümüş. SND Başkanı Susan Mango Curtis, örgütün faaliyetleriyle ve geleneksel yarışmasıyla Amerika'da görsel gazeteciliğin çehresini değiştirdiğini söylüyor. 10 yıl önce Amerikan basın yayın okullarında görsel gazetecilik ihtisası yokken bugün olmasını SND'nin gayretlerine bağlıyor. SND, büyük medya gruplarından ve akademiden güç ve destek alıyor. Özellikle son zamanlarda uluslararası açılımlarla daha da serpiliyor. San Francisco Chronicle ve Houston Chronicle gibi gazeteleri bünyesinde bulunduran Hearst grubunun Profesyonel Editoryal Gelişim Direktörü Kenn Altine, SND'yi görsel gazeteciliğin grafik, illüstrasyon, sayfa dizaynı gibi tüm unsurlarını birden kapsayan tek ve en büyük organizasyon olarak nitelendiriyor. Ve SND toplantısının yapıldığı San Jose Fairmont Oteli'ne geliş gerekçesini gizlemiyor: Benim görevim Hearst yayınlarına yeni yetenekler kazandırmak. Sektördeki en iyi ve en parlak elemanlar da şu anda bu otelde. Tevekkeli değil, duvarlardaki panolar yetenek avcılarının ilanlarıyla dolu. Bünyesinde SND'den ödül almış bir eleman bulundurmayı kim istemez ki? Laf dönüp dolaşıp SND ödüllerine geliyor. Bu ödüller her yıl binlerce başvuru arasından nispeten çok az sayıda yetenekli talihliye nasip oluyor. Yarışma Komitesi Başkanı Syracuse Üniversitesi Öğretim Üyesi Marshall Matlock, 13 bin 500 dolayındaki başvurudan sadece 700'ünün bir çeşit ödül alabileceğini söylüyor. Ödül alanların oranı yüzde 3,5 ile 6 arasında değişiyor. Üstelik her bir başvuru, tek sayfadan ibaret değil. Bazen bir başvuruda koca bir nüsha oluyor. Dolayısıyla her bir yarışmada incelenen sayfaların yüz ile beş yüz bin arasında ‘inanılmaz' bir rakam olduğunu kaydediyor. Peki böylesine önemli bir yarışmanın jürisi nasıl seçiliyor ve bu işi nasıl başarıyorlar? Jüri üyeliğinin kriterleri var. Bunlar SND'nin web sitesinde ilan ediliyor. Matlock, dünyaca meşhur uzmanlardan 100 kişilik bir ana jüri aday listesi belirlendiğini, jüri üyelerinin yönetim kurulunca onlar arasından seçildiğini belirtiyor. "Jüri üyesi olmak için de büyük rekabet var. Dört beş yıl beklemek gerekebiliyor." diye ekliyor Matlock. Kendisi böyle titizce seçilen jüri, hiç ödül vermekte titiz olmaz mı? Her yıl Syracuse Üniversitesi bünyesinde toplanan jüri üyeleri bazen 14-16 saatlik mesai ile günlerce çalışarak yüz binlerce sayfa arasından dünyanın en iyi görsel gazetecilik ürünlerini belirliyor. Değerlendirmeler, muayyen kriterler ve kurallar çerçevesinde yapılıyor. Ve jüri üyeleri sürekli yenileniyor. Dizayn şirketi Danilo Black'in yönetim kurulu başkanı Roger Black, diğer birçokları gibi, SND ödülleri görsel gazeteciliğini Pulitzer'i olarak nitelendiriyor. Pulitzer, Columbia Üniversitesi gözetiminde veriliyor. SND ödülleri ise Syracuse Üniversitesi'nin nezaretinde. ‘Yani Pulitzer gibi çok dikkatli bir şekilde gerçekleştiriliyor' diyor Black. Ve şunları söylüyor: ‘Burası meslektaşlardan müteşekkil bir jüri heyetinin bulunduğu uluslararası mahiyet taşıyan tek yer. Yani gazete dizaynında alabileceğiniz en yüksek ödül bu. Bizim alanımızdaki Oscar ya da Nobel gibi bir şey' SND'den ödül almak, özellikle bu titiz ve profesyonel değerlendirme sürecini bilenler için, muazzam bir duygu olsa gerek. Nitekim birisi Matlock’a, çalıştığı yayın organı geçen sene ilk kez bir mükemmeliyet ödülü kazandığında, az kalsın sevinçten bayıldığını anlatmış. ‘Ben güzel telakki ettiğim binlerce gazetenin hiç ödül alamadığına çok şahit oldum.' diyor Matlock. İş, ödül almakla bitmiyor. Başkan Curtis, tüm ödüllü sayfaların SND'nin her yıl bastığı kitaba girdiğini ve tarihe mal olduğunu hatırlatıyor. SND'nin bu yıl 25'incisi çıkan 'en iyi gazete dizaynları' albümü, üniversitelerde ve gazetelerin yazı işlerinde nicelerine ilham kaynağı oluyor. SND kendi alanında dünyanın en prestijli örgütü mü? Görüştüğüm herkesin buna cevabı ‘evet’. Verdiği ödüller görsel gazeteciliğin Pulitzer'i, Oscar'ı ya da Nobel'i mi? Bundan da hiç şüphesi olan yok. Şu durumda ‘SND'den ödül almak ne zor zenaatmiş' deyip, Zaman Görsel Yönetmeni Fevzi Yazıcı'yı ve yetenekli ekibini Türkiye'ye, Türk basınına ve Zaman'a böyle bir onur yaşattıkları için içtenlikle tebrik etmek gerekiyor. 25 yıldır dünyanın en iyilerini seçiyor SND, 1979’dan bu yana her yıl uluslararası medyada en iyi gazeteleri seçerken, ödüller ‘tasarım Oscarları’ olarak nitelendiriliyor. 50 ülkeden 2 bin 500 üyesi olan derneğin üyeleri arasında sanat yönetmenleri, editörler, grafik tasarımcılar, illüstratörler, fotoğrafçılar ve reklamcılar bulunuyor. SND ödüllerinin seçici kurulu dünyanın saygın gazetelerinin sanat yönetmenleri ve akademisyenlerinden oluşuyor. Ödüle layık bulunan gazete sayfaları, derneğin yayını olan The Best of Newspaper Design (En İyi Gazete Tasarımları) isimli kitapta yayınlanıyor. Society for News Design’la ilgili ayrıntılı bilgilere www.snd.org adresindeki internet sitesinden de ulaşılabiliyor.