Yürüyen merdiven ve bantlar kime emanet?

Yürüyen merdivenlerde yaşanan kazaların sayısı giderek artıyor. Geçtiğimiz sene Mayıs Ayı’nda Gayrettepe Metro İstasyonu’nda yaşanan ve 9 yaşında ki Muhammet Emre’nin kıl payı ucuz atlattığı feci kazanın görüntüleri ve Taksim Metro İstasyonu’nda yürüyen merdivene ayağı sıkışan 60 yaşında ki bayanın görüntüleri hala hafızamızda taze iken bunlara bir de dün akşam İstanbul’da İTÜ Maslak-Ayazağa Metro İstasyonu’nda yaşanan ve bir vatandaşın ağır yaralandığı yeni bir kaza eklendi

Alışveriş merkezleri, istasyonlar, havalimanları, adliye, hastane ve plazalarda hayatımızın bir parçası haline gelen yürüyen merdiven ve bantlar ne kadar güvenli ?

Yaşanan kazaların nedenlerini ve çözüm önerilerini uzun yıllar Almanya'da TÜV bünyesinde uzman olarak çalışmış olan SZUTEST Uygunluk Değerlendirme A.Ş. Asansör ve Yürüyen Merdiven Teknik Müdürü Ertan Karadaş anlattı.

Yürüyen merdivenler tehlikeli mi? Vatandaşın tedirginliği yaşanan her kazadan sonra artıyor ve ister istemez bu soruyu soruyor.

- Bakımı, periyodik muayenesi, günlük kontrolleri gereği gibi yapılmayan her ekipman gibi yürüyen merdivenler de tehlikelidir fakat periyodik muayenesi, günlük kontrolleri ve bakımı tecrübe ve bilgi sahibi, işinin ehli kişiler tarafından yapıldığı sürece yürüyen merdiven ve bantlardan korkmanıza gerek yok.

İTÜ-Ayazağa metrosunun yürüyen merdiveni çöktü

Periyodik muayene ve bakım konusunda biraz bilgi verir misiniz?

- Yürüyen merdiven ve bantların sahip olması gereken asgari güvenlik seviyesini yapım ve montaj kuralları TS EN 115-1 standartı düzenler.

Bakımın kapsamını belirleyen standart ise TS EN 13015+A1'dir. Bakım esnasında neler yapılması gerektiğini bu standart belirler. Buna ek olarak ta yürüyen merdiven/bant üreticisinin kendisinin belirlediği bakım talimatları gelir.

Peki periyodik muayene…

- Periyodik muayene konusunu Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın yayınladığı "İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği" düzenliyor. Bu yönetmeliğe göre yürüyen merdiven ve bantların yılda en az 1 kez periyodik kontrolünün yapılması zorunludur.

Periyodik muayene yapılmazsa ?

Benim İstanbul'da pratikte gördüğüm kadarıyla periyodik muayenesini hem zamanında hem de olması gerektiği gibi, konusunda tecrübe ve bilgi sahibi uzmanlara yaptıran işletme sayısı 2 elin parmak sayısını geçmemekte. Bununla birlikte bu kontrolleri hiç yaptırmayan işletmelere sadece idari para cezası kesilmekte.

Örneğin Almanya'da bu işler nasıl yürüyor?

- Periyodik muayene süresi yine bizde ki gibi maksimum 1 yıl.

TÜV ve benzeri firmalar bu hizmeti vermekte. Periyodik muayeneyi gerçekleştiren kişiler çok ciddi bir eğitimden geçmekte. Sorumluluk ve meslek bilinci çok üst seviyede insanlar. Her şeyden önce yaptıkları işin insan güvenliği açısından hayati önem taşıdığının farkındalar.

Burada bir parantez açmak istiyorum bakım, onarım personelinin de sorumluluk ve meslek bilincinin ülkemize göre biraz daha yüksek olduğunu söyleyebilirim. Bakım, onarım personeli işini düzgün yapmazsa kullanıcıların hayatlarını tehlikeye atacağının bira daha fazla farkında.

Türkiye'de bu kazaları nasıl azaltabilir veya tamamen ortadan kaldırabiliriz?

- Yürüyen Merdiven ve Bantların yıllık periyodik muayenelerinin yapılıp yapılmadığı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından daha sık denetlenmeli. Kontrolleri yaptırmayan işletmelere daha ağır cezai yaptırımlar uygulanmalı.

- Periyodik Muayene tecrübeli, bilgili ve yetkili uzman kişiler tarafından yapılmalı.

- Mesleki Yeterlilik Kurumu (MYK), Yürüyen Merdiven/Bant bakım, onarım ve Montajcısını "Belge Zorunluluğu Kapsamındaki Mesleklere" dahil etmeli.