'Yünlü mamutu iklim değişikliği yok etti'

Araştırmacılar, yünlü mamutların neslinin tükenmesinin başlıca nedeninin insanlar değil iklim değişimi olduğuna dair kanıtlar bulduklarını açıkladılar.

Yapılan DNA analizleri, yünlü mamutların sayısının, daha önce sanılandan daha önce azalmaya başladığını ortaya koydu.

Elde edilen bulgular, Avrupa'da da yaklaşık 30 bin yıl önce nesli tükenen yoğun bir mamut nüfusu olduğunu gösteriyor.

Pek çok araştırmacının, yünlü mamutların dayanıklı, güçlü bir tür olduğu ve yaşadıkları dönemde gelişip yayıldıkları yönündeki inancı, yapılan son araştırmalarla değişmeye başladı.

Araştırma ekibinin başkanı İsveç Doğal Yaşam Müzesi'nden Dr. Love Dalen "Ortaya çıkan tablo, oldukça dinamik bir tür olan yünlü mamutların bölgesel olarak genişlediklerini, göç ettiklerini ve yok olduklarını gösteriyor" dedi.

Dr. Dallen, Londra'daki araştırmacılarla ortak olarak yürütülen çalışmada, kendi topladıkları ve daha önceki araştırmalarda elde edilen bulgulardan oluşan yaklaşık 300 örneğin DNA analizinin yapıldığını vurguladı.

Araştırmayı yürüten bilim adamları, elde ettikleri verilerle, belirli dönemlerde kaç yünlü mamutun yaşadığını ve bu canlıların göç alışkanlıklarını ortaya koydular. Genel nüfusu belirlemek için de ellerindeki örneklerin genetik çeşitliliğini incelediler.

Tükenmenin eşiğine geldiler

Çalışmalar, dünyanın bir ısınma sürecine girdiği dönemde, bundan yaklaşık 120 bin yıl önce, yünlü mamut neslinin tükenmenin eşiğine geldiğini ancak yeryüzünün yeniden bir buzul çağına girmesiyle yünlü mamutlarının sayısında da artmaya başladığımı gösteriyor.

Araştırma ekibi, dünyanın aşırı soğumasıyla, yünlü mamutların beslendiği alanların tamamen buzlarla kaplandığını düşünüyor.

Yünlü mamutların neslinin tükenmesine neyin neden olduğu konusunda bilimsel tartışmalar sürüyor. Kimi bilim adamları, mamutların neslinin insanlar tarafından aşırı avlanma nedeniyle diğerleri ise iklim değişimi sonucu tükendiğini düşünüyor.

Bu canlı türünün küresel ısınma nedeniyle yok olduğu görüşüne katılmayan çevreler, yeryüzünde ısınmanın bu canlıların yok olmasından çok daha uzun süre önce başladığını belirtiyorlar.

Son çalışmanın bulgularını değerlendiren bilim adamları ise, buzul çağları arasındaki dönemde yünlü mamutların sayısının neredeyse tükendiğini, bu nedenle yok olmalarındaki başlıca sebebin küresel ısınma olduğunu savunuyor.

İnsanlar mı iklim mi?

Bu bulgular, 2010 yılında Durham Üniversitesi tarafından hazırlanan ve o dönemdeki iklim şartlarını gösteren bir bilgisayar simülasyonunun sonuçlarını da destekliyor.

İngiltere Doğal Tarih Müzesi'nden Prof. Adrian Lister, buzul çağından sonra insanların ve diğer hayvan türlerinin daha aktif bir hale geldiğini, avlanmanın, yünlü mamut sayısının azalmasına katkıda bulunduğunu belirtiyor ancak bunun, bu canlıların neslinin tükenmesinin başlıca nedeni olmadığına inanıyor.

Prof. Lister "Son buzul çağında, yaklaşık 50 bin ila 20 bin yıl önce, mamutlar arasında yoğun bir göç hareketi vardı. Örneğin doğudan gelen göç dalgasıyla gelen mamutlar Avrupa'daki mamut nüfusunun yerine geçti" dedi.

Yaklaşık 20 bin yıl önce mamut nüfusunda büyük bir azalmanın başladığını ve bunun ardından bu canlı türünün yok olduğunu belirten Prof. Lister "Türün yok oluşu, doğal iklim değişikliğinin yaşandığı döneme uyuyor" dedi ve yünlü mamutların neslinin tükenmesinde insanların başlıca etken olduğuna dair açık kanıt bulunmadığını vurguladı.