Yüce Divan nedir? Yüce Divan'da kimler yargılanır?

Meclis Soruşturma Komisyonu, adı yolsuzluk iddialarına karışan 4 eski bakanla ilgili incelemelerini tamamladı, Yüce Divan oylaması ise bugün yapılacak.

Peki Yüce Divan nedir? Yüce Divan'da kimler nasıl yargılanır? Yüce Divan'da yargılama nasıl yapılır? İşte Yüce Divan'la ilgili merak edilen soruların yanıtları....

YÜCE DİVAN'DA KİMLER YARGILANIR?

Yüce Divan; Cumhurbaşkanı, Bakanlar Kurulu üyeleri, Anayasa Mahkemesi, Yargıtay, Danıştay, Askeri Yargıtay, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Başkan ve üyeleri, Başsavcılarını, Cumhuriyet Başsavcı vekilleri, Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu ve Sayıştay Başkan ve üyelerinin görevleriyle ilgili suçlarından dolayı yargılamaya yetkili yüksek mahkemedir.

Anayasa’nın 148. maddesinin 3. fıkrası uyarınca, Yüce Divan sıfatını Anayasa Mahkemesi kullanır ve gerektiğinde Anayasa Mahkemesi üyeleri, Yüce Divan sıfatıyla toplanır.

Yüce Divan’da savcılık görevini Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı ya da yardımcısı yapar. “Yüce Divan’ın kararları kesindir, bunlara karşı hiçbir merciye başvuruda bulunulamaz” maddesi 2010 Anayasa değişikliği ile kaldırılmış ve artık Yüce Divan kararlarının Genel Kurul'da görülerek karara bağlanacağı maddesi eklenmiştir.



CUMHURBAŞKANI DA YARGILANABİLİR

Cumhurbaşkanının vatan hainliği suçundan ve Başbakan veya bakanlardan birinin TBMM iç tüzüğünde gösterilen şekilde yargılanmasını gerektiren bir suçu dolayısıyla Yüce Divan’da yargılanmalarına karar verilebilir.

Cumhurbaşkanı, vatana ihanetten dolayı, TBMM üye tam sayısının en az üçte birinin teklifi üzerine, üye tam sayısının en az dörtte üçünün vereceği kararla suçlandırılır. Ondan sonra yüce Divana sevkedilir. Başbakan ve Bakanlardan herhangi biri hakkında açılan soruşturma neticesinde hazırlanan rapor Mecliste görüşülür. Meclis gerek gördüğünde ilgiliyi Yüce Divan'a sevk kararı verir. Yüce Divan'a sevk kararı ancak üye tam sayısının salt çoğunluğu ile alınır.Başbakan yüce divana sevk edilirse, hükümet düşmüş sayılır.

GIYABINDA KARAR VEREBİLİR

Yüce Divan’da sorgusu yapılmış olan sanığın sonraki oturumlara gelmemesi ve Yüce Divanca da duruşmada hazır bulunmasına gerek görülmemesi hallerinde, duruşmadan vareste tutulma istemi bulunmasa dahi gıyabında duruşmaya devam edilerek kamu davası sonuçlandırılabilir. Müdafi her zaman duruşmada hazır bulunabilir.

Yüce Divan'da sanığın sorguya çekilmesi sırasında, üyeler ve Cumhuriyet Başsavcısı veya Cumhuriyet Başsavcıvekili, Başkanın izni ile sanığa soru sorabilirler. Siyasi partilere ilişkin dava ve başvurulara, iptal ve itiraz davaları ile Yüce Divan sıfatıyla yürütülecek yargılamalara Genel Kurulca bakılır,bireysel başvurular ise bölümlerce karara bağlanır.

Anayasa Mahkemesi Yüce Divan sıfatıyla baktığı davalar dışında kalan işleri dosya üzerinde inceler. Ancak, bireysel başvurularda duruşma yapılmasına karar verilebilir. Mahkeme ayrıca, gerekli gördüğü hallerde sözlü açıklamalarını dinlemek üzere ilgilileri ve konu üzerinde bilgisi olanları çağırabilir ve siyasi partilerin kapatılmasına ilişkin davalarda, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısından sonra kapatılması istenen siyasi partinin genel başkanlığının veya tayin edeceği bir vekilin savunmasını dinler. (Madde: 149)

YÜCE DİVAN TARİHÇESİ

Osmanlı İmparatorluğu döneminde 1876 Kanun-i Esasisi Yüce Divan adı altında müstakil bir mahkeme öngörmüştür. Bu Divan, İtham ve Hüküm dairelerinden oluşuyordu. 1924 Teşkilat-ı Esasiye Kanunu İtham Dairesinin vazifesini Cumhuriyet Başsavcısına verdiği için Yüce Divanı sadece Hüküm Dairesi olarak tek daire şeklinde düzenlemişti. 1961 ve 1982 Anayasası (madde 148) Yüce Divan adı altında müstakil bir mahkeme kurmamış bu mahkemenin vazifesini de yapmak üzere Anayasa Mahkemesi’ni yetkilendirmiştir.