Yoksul borçlanarak yaşıyor

Türkiye’de hem gelirden hem de toplam harcamalardan en az payı alan en yoksul yüzde 20’lik kesimin tüketim harcamalarının yüzde 25’ini borçlanarak gerçekleştirdiği belirlendi.

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) 2004 yılına ilişkin olarak yaptığı gelir dağılımı ve tüketim harcamaları çalışmaları karşılaştırmasına göre Türkiye’deki ailelerin yüzde 40’ının geliri harcamalarını karşılamaya yetmedi.
Gelirden yüzde 6 ile en düşük payı alan en yoksul yüzde 20’lik kesimin, toplam harcamalar içerisindeki payı ise yüzde 9.1 olarak gerçekleşti. Buna göre 2004 yılında toplam 13.2 milyar YTL’lik kullanılabilir gelir sağlayan söz konusu kesimin toplam harcamaları ise 16.5 milyar YTL’ye ulaştı. Başka bir ifadeyle en alttaki yüzde 20’lik kesim harcamalarının yüzde 25.2’sini borçlanarak finanse etmek zorunda kaldı.

Kullanılabilir hanehalkı gelirinden yüzde 10.7 oranında pay alan ikinci yüzde 20’lik dilimde bulunan ailelerin harcamalar içerisindeki payı ise yüzde 12.9 olarak gerçekleşmişti. Buna göre 2004 yılında 23.4 milyar YTL gelir elde eden söz konusu kesimin harcamaları ise 23.6 milyar YTL ile gelirinin yüzde 1 üzerine çıktı. Bu kesim de toplam harcamalarının yüzde 1’ini borçlanmayla finanse etti. Gelirden yüzde 15.2 pay alan üçüncü yüzde 20’lik dilimde bulunan ailelerin harcamalar içerisindeki payı ise yüzde 17.2 olarak hesaplandı. 2004 yılında 33.3 milyar YTL gelir sağlayan söz konusu gruptaki aileler 31.4 milyar YTL’lik harcama gerçekleştirdiler ve gelirlerinin yüzde 5.6’sı kadar tasarruf yaptılar. Gelirden yüzde 21.9. harcamalardan ise yüzde 22.7 pay alan dördüncü yüzde 20’lik dilimde bulunan aileler ise 47.9 milyar YTL olan toplam kullanılabilir gelirinin 41.5 milyar YTL’sini harcayarak geri kalan kısmını tasarruf etti. Bu kesimdeki tasarruf oranı da yüzde 13.3 olarak hesaplandı. Türkiye’nin gelirden yüzde 46.2, harcamalardan ise yüzde 38’le en yüksek payı alan en zengin yüzde 20’lik kesimi ise 101 milyar YTL olan kullanılabilir gelirinin 69.4 milyar YTL’lik kısmını harcarken geri kalan kısmını da tasarruf etti. En zengin ailelerin tasarruflarının toplam gelirlerine oranı yüzde 31.3 olarak gerçekleşti.

Türkiye genelinde ailelerin 218.8 milyar YTL’lik kullanılabilir gelir elde ettiği 2004 yılında toplam tüketim harcamaları ise 182.5 milyar YTL olarak hesaplanmıştı. Buna göre, 2006 yılında aileler gelirlerinin yüzde 16.6’sını oluşturan 36.3 milyar YTL’lik kısmını tasarruf ettiler. Tasarruf oranı 2003 yılında yüzde 17.7 düzeyinde bulunuyordu. 2004 yılında tüketim harcamalarının reel olarak 2003 yılına göre önemli ölçüde artması tasarruf oranını büyük ölçüde düşürdü.