Yıllık zarar 400 trilyon

Çoğu Osmanlı döneminden kalma vakıf arazilerini işgal eden binlerce kişinin hiçbir bedel ödemediği ve devleti her yıl 400 trilyon lira zarara uğrattığı belirlendi. Vakıflar Genel Müdürlüğü’ne (VGM) ait 220 milyon metrekarelik araziyi kullanan 25 bin 718 ‘işgalci’nin çoğu kira bedelini ödemiyor. İşgalcilerle kira sözleşmesi imzalamaya hazırlanan genel müdürlüğün, kiralarını toplayabilmesi durumunda gelirlerinin 6–7 kat artacağı belirtiliyor. VGM, bu yıl sadece 44,5 trilyon lira olan bütçesini önümüzdeki yıl yüzde 642 oranında artırarak 286 trilyon liraya çıkarmayı hedefliyor. Vakıf arazileriyle ilgili 19 Temmuz 2003’te yürürlüğe giren yasanın uygulanması sürecinde, arazilerdeki işgalciler veya mahkemelik olanlarla sözleşme yapılabilmesi için başvuru süresi 19 Kasım 2003’te doluyor. Bu süre içinde başvuruda bulunmayan ve genel müdürlük ile sözleşme imzalamaya yanaşmayan vakıf işgalcileri, tebligat yapmaya gerek kalmaksızın ilgili mülkî amirler tarafından 30 gün içinde taşınmazdan tahliye edilecek. Aralarında söz konusu kurumla davalık olan İstanbul'daki ünlü Mısır Çarşısı esnafının da bulunduğu çok sayıda vatandaş VGM'ye başvurarak yeni haktan yararlanmak istiyor. İşgalci konumunda olduğu için uzun yıllar hiçbir kira ödemeyen veya kirada anlaşılamadığı için mahkemelik olan yaklaşık 26 bin dava, halen devam ediyor. Yeni kanunun işgalcilere ve davalık olanlara getirdiği af sebebiyle, bu davaların büyük bölümünün ortadan kalkması bekleniyor. Özellikle İstanbul, Antalya, Adana ve Diyarbakır gibi büyük şehirlerdeki işgalli vakıf taşınmazları sorununun bu şekilde çözümlenmesi hedefleniyor. Vakıflar Genel Müdürü Yusuf Beyazıt, vakıf arazilerini işgal eden 25 bin 718 işgalcinin bugüne kadar hiç kira ödemediğini ve vakıfları yıllardır zarara uğrattığını belirtti. Beyazıt, “Bu zarar yılda 300–400 trilyon liradır. Biz şimdi bunlara, ‘5 yıllık borcunuzu ödeyin, ihalesiz yasal kiracımız olun’ diyoruz. ‘Gelin sizi vebalden, vakıf işgalcisi olma günahından kurtaralım.’ diyoruz.” açıklamasını yaptı. Geçmişteki sorunları bir tarafa bırakarak barış ilan ettiklerini, halen sorunlu olan vakıf kiracılarıyla da rayiç bedellere göre yeni sözleşme yapmak istediklerini anlatan Beyazıt, anlaşma sağlanması durumunda süren 25 bin davanın sona ereceğini kaydetti. Beyazıt, davaların devam etmesi sürecinde kiranın bankalara yatırıldığını ve halen bankalarda 12 trilyon liralık paralarının bloke olarak beklediğini vurguladı. Beyazıt, davaların kalkması ile otomatik olarak bu paranın da genel müdürlük hesabına geçeceğini belirtti. Topladıkları kiralarla bütçelerini bu yılın ilk 8 ayında 44,5 trilyon liradan 76 trilyon liraya çıkardıklarını ifade eden Beyazıt, yıl sonuna kadar bu rakamın 100 trilyon lirayı bulacağını beyan etti. Kira gelirlerindeki artışın ‘sıkı takip’ten kaynaklandığını anlatan Genel Müdür Beyazıt, yeni çıkan kanunun uygulanması ile kira gelirlerinin 6–7 kat artacağını söyledi. Genel müdürlüğün 2004 yılı bütçesini 286 trilyon liraya çıkarmak istediklerini belirten Beyazıt, bu gelirin tamamının vakıf eserlerinin restorasyonu için kullanılacağının altını çizdi. Ülke genelindeki vakıf eserlerinin detaylı envanterini çıkaracaklarını, bunun için önümüzdeki günlerde ihaleye çıkacaklarını açıklayan Beyazıt, vakıf eserleriyle ilgili tüm bilgilerin bilgisayar ve internet ortamına aktarılacağını, böylece eserlerin takiplerinin daha sıkı yapılacağını söyledi. Vakıf eserlerinin restore edilerek işletilmesi ve ardından da devredilmesi uygulamasında kiralama süresinin 10 yıldan 29 yıla çıkarıldığını hatırlatan Beyazıt, böylece vakıf eserlerinin özel sektör tarafından restore edilmesinin de teşvik edileceğini anlattı. Vakıf eserlerinin mülkiyetinin devlete ait olmadığı için hukuken satılmasının mümkün olmadığını kaydeden Beyazıt, özellikle İstanbul Okmeydanı, Alibeyköy, Beykoz, Sarıyer, Antalya Muratpaşa, Varsak, Sütçüler, Adana Karahisarlı, Aydın, Ekinambarı, Diyarbakır–Merkez, Şanlıurfa–Merkez, Eskişehir gibi büyük yerleşim birimlerinde bulunan işgalli vakıf taşınmazlarının ise Maliye hazinesine ait taşınmazlarla takas edileceğini söyledi.