Yıllık izin süresi nasıl hesaplanır?

Tatil döneminin başlamasıyla beraber işyerlerinde en çok gündeme gelen konu "yıllık izin hesaplamaları" Bir yılını tamamlayan işçi yıllık izin kullanmaya hak kazanıyor. Peki çalışma süresine göre izin hakkı nasıl tanımlanıyor? Türkiye gazetesi yazarı Lütfi Köksal yazdı...

4857 sayılı İş Kanunu’nun 53. Maddesinde “Yıllık Ücretli İzin” hakkı ve süreleri tanımlanmıştır.

1 YIL ÇALIŞMAK ŞART

İş yerinde işe başladığı günden itibaren, deneme süresi de içinde olmak üzere en az 1 yıl çalışmış olan işçilere yıllık izin verilir. Bu haktan vazgeçilemez. Bir yıldan az süren mevsimlik veya kampanya işlerinde çalışanlara bu Kanunun yıllık ücretli izinlere ilişkin hükümleri uygulanmaz.

KİMİN KAÇ GÜN İZNİ VAR?

Kanuna göre çalışanların yıllık izinleri:
- 1 yıldan 5 yıla kadar (5 yıl dahil) hizmet süresi olanlara 14,
- 5 yıldan fazla 15 yıldan az hizmet süresi olanlara 20,
- 15 yıl (dahil) ve daha fazla hizmet süresi olanlara 26 günden az olamaz.
Ayrıca 18 ve daha küçük yaştaki işçilerle 50 ve daha yukarı yaştaki işçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi 20 günden az olamaz.
Yıllık izin sürelerinin bitiminde çalışanlar 4 günlük Ücretsiz Yol İzni kullanabilir. Yıllık izin süreleri 10 günden az olmamak şartı ile en fazla 3’e bölünür.

‘GEMİ ADAMI’NA 7 GÜN YOL

854 sayılı Deniz İş Kanunu’nun 40. Maddesinde Yıllık Ücretli İzin Hakkı ve Süreleri de tanımlanmıştır. Aynı işveren emrinde veya aynı gemide bir takvim yılı içinde bir veya birkaç hizmet akdine dayanarak en az 6 ay çalışmış olan Gemi Adamı, yıllık izne hak kazanır. Buna göre Gemi Adamlarının izin süreleri şöyledir:

- 6 aydan 1 yıla kadar hizmeti olanlara 15 günden,
- 1 yıl ve daha fazla hizmeti olanlar için yılda 1 aydan az olamaz.
İzin, işverenin uygun göreceği bir zamanda kullanılır. Bu haktan feragat edilemez. Bir aylık izin, tarafların rızasıyla aynı yıl içinde kullanılmak suretiyle ikiye bölünebilir. Gemi Adamı, yıllık ücretli iznini yabancı bir memleket limanında veya hizmet akdinin yapılmış bulunduğu mahalden gayri bir yerde kullanmaya zorlanamaz. Gemi Adamı, dilerse, işveren veya vekilinden Ücretli İzne İlişkin olarak 7 güne kadar Ücretsiz Yol İzni de isteyebilir.

GAZETECİNİN İZNİ ARTABİLİR

5953 sayılı Basın İş Kanunu’nun 21. maddesinde Yıllık Ücretli İzin Hakkı ve Süreleri tanımlanmıştır.

- Günlük bir mevkutede (yayın organı) çalışan bir gazeteciye, en az 1 yıl çalışmış olmak şartıyla, yılda 4 hafta tam izin verilir.
- Gazetecilik mesleğindeki hizmeti 10 yıldan yukarı olan bir gazeteciye, 6 hafta izin verilir.
Gazetecinin kıdemi aynı gazetedeki hizmetine göre değil, meslekteki hizmet süresine göre hesaplanır.
- Günlük olmayan mevkutelerde çalışan gazetecilere her 6 aylık çalışma devresi için 2 hafta izin verilir.

Yıllık ücretli izinlerin hesabında bu Kanunun 1. Maddesindeki “Gazeteci” tabirine girenlerin kıdemleri, iş akdinin devam etmiş veya fasılalarla yeniden inikat etmiş olmasına bakılmaksızın, gazetecilik mesleğinde geçirdikleri hizmet süresi nazar-ı dikkate alınmak suretiyle tespit edilir. İzin hakkından feragat edilemez.
Yıllık izin süreleri iş sözleşmeleri ve toplu iş sözleşmeleri ile artırılabilir.