Yılbaşı gecesi kabusa dönmesin

Memorial Hastanesi Besleneme ve Diyet Bölümünden Dyt. Seçil Kenar, yılbaşı akşamı için hazırlanan özel sofralarda nelere dikkat edilmesini anlattı.

Yılbaşı akşamları, çok çeşitli yemeklerden hazırlanan sofralar, sınırsız tüketim halinde kabusa dönüşebiliyor. Yılbaşı akşamı ve ertesi günü, hastaneye hazımsızlık, yüksek miktarda alkol tüketimi, ishal, kan şekeri yükselmeleri gibi birçok sağlık probleminden kaynaklanan başvurular artmaktadır. Hem güzel besinler tüketerek hem de sağlıklı beslenerek yeni yıla girilebilir. Bu yüzden yılbaşı gecesi bazı beslenme ilkelerine dikkat etmek çok önemlidir.

Akşam fazla miktarda ve çeşitte besin tüketimi olacaksa güne hafif bir kahvaltı ile başlanmalıdır. Kahvaltıda süt ve yulaf gevreği veya peynir, tam buğday ekmeği, domates-salatalıktan oluşan hafif bir kahvaltı seçilebilir.
Akşam et tüketilecekse, öğle yemeğini hafif ve sebze ağırlıklı besinlerden seçmekte yarar vardır. Örneğin; 1 tabak sebze yemeği, bol salata ve ayran ya da yoğurt yanında 1 dilim tam buğday ekmeği veya 1 kase çorbadan oluşan bir mönü tercih edilebilir.
Akşamüzeri kan şekerinin düşmesi ve akşam yemeği saatinde çok acıkmayı engellemek amacıyla düşük kalori içerikli, 1-2 porsiyon meyve tüketilebilir.
Akşam hazırlanan yılbaşı sofrasında protein, karbonhidrat, yağ, vitamin ve mineralleri dengeli içeren sağlıklı bir mönü hazırlamaya özen gösterilmelidir.
Akşam yemeğinde et tüketmek isteniyorsa et mutlaka ızgara, buğulama, haşlama şeklinde pişirilmeli, çok ağır sos içeren kızartmalardan sakınılmalıdır.
Vitamin, mineral ve posa içeriği yüksek salata ve zeytinyağlı sebzeler mutlaka mönüde yer almalıdır.
Meze tüketimi varsa patlıcan ezmesi, yoğurtlu havuç gibi hafif sebze ağırlıklı mezeler tercih edilmelidir.
Kalsiyum ve protein içeren süt ve yoğurt grubu mutlaka tüketilmelidir. Ayran, yoğurtlu salata, yoğurt, yoğurtlu makarna gibi seçenekler tercih edilebilir.
Pilav, makarna, çorba, dolma, ekmek, kestane gibi besinler karbonhidrat grubundadır. Bu besinlerin enerji içerikleri yüksektir ve kan şekerini hızla yükseltir. Karbonhidrat grubundan besin seçilirken mutlaka posa miktarının yüksek olmasına dikkat edilmeli ve bu gruptan en fazla 1 veya 2 tür besin seçilmelidir. Bulgur pilavı, kepekli ekmek, kepekli makarna gibi glisemik indeksi düşük olanlar tercih edilmeli ve tüketim miktarlarına dikkat edilmelidir. Yılbaşı sofralarının vazgeçilmez yemeği kestaneli pilav tercih edilecek ise ekmek ve çorba yerine tüketilmeli ve 5-6 kaşıkla sınırlandırılmalıdır.
Çok fazla çeşitte ve yağlı besin tüketimi mide bulantısı, hazımsızlık, ishal gibi sağlık problemlerine yol açacağından mümkün olduğu kadar yağsız, az çeşitte besin tüketilmeye özen gösterilmelidir.
Dışarıda yemek yenecekse hazırlanan yemeklerin içerikleri bilinmeli ve ilk defa tüketilen yemek çeşidi ve besin varsa alerji, hazımsızlık, gaz gibi problemlerle karşılaşmamak için dikkatli tüketilmelidir.
Hazımsızlık ve şişkinliğin engellenmesi için yemek yavaş yenmeli ve iyi çiğnenmelidir, bu yöntem çabuk doymamıza ve daha az besin tüketimine de sebep olacaktır.
Doygunluk sağlandıktan sonra sofra da oturmak yemek miktarının artmasına sebep olacaktır. Bu yüzden yemek bitiminde sofradan kalkılmalıdır.
Şekerli besinler yüksek enerji içerir ve kan şekerinin hızla artmasına sebep olurlar, bu yüzden tatlı tüketilmek isteniyorsa yemekten sonra ara öğün olarak tüketilmeli, kalorisi ve yağ içeriği yüksek hamurlu tatlılar yerine tarçın ile fırında pişirilmiş incir tatlısı, kabak tatlısı gibi meyveli tatlılar veya sütlü tatlıların tüketimi önerilmektedir.
Kuruyemiş tüketimi isteniyorsa E vitamini ve Q-3 içeren fındık ve ceviz tüketimi tercih edilmeli yağ miktarları fazla olduğundan tüketimleri 1 avucu geçmemelidir.
Yemekten sonra ara öğün olarak miktarlarına dikkat edilerek 2-3 porsiyon meyve tüketilebilir.
Yatmadan 2 saat önce yemek tüketimi sonlandırılmalıdır.
Alkol tüketilecekse alkol miktarı düşük, antioksidan içerikli kırmızı şarap tercih edilebilir.
Diyabet, kalp hastalığı, böbrek ve karaciğer gibi kronik hastalığı olan ve diyet tedavisi alan kişiler mutlaka diyetlerine devam etmeli yemek istediği besinleri diyetisyene danışarak diyetlerine eklemelidirler.
Tüketilen besin miktarı çok fazla olduğunda kilo korumanın devamı için ertesi gün egzersiz artırımına ve sebze- meyve ağırlıklı düşük kalorili bir beslenme tarzına devam edilerek bir önceki gün alınan fazla kalori dengelenebilir.