Yerli aşı görüntülendi şimdiye kadar yan etki görülmedi buzdolabında saklanabiliyor
Abone olKayseri’deki Erciyes Üniversitesi’nde, milyonların umutla beklediği yerli koronavirüs aşısı çalışmaları başarıyla devam ediyor. Erciyes Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mustafa Çalış, "Evdeki buzdolabında bile saklanabilecek" dedi.
Koronavirüse karşı bütün dünyada olduğu gibi Türkiye’de de aşı
geliştirme çalışmaları devam ediyor. Erciyes Üniversitesi’nde
geliştirilen aşı, Türkiye’deki en ileri düzeye gelmiş çalışmalardan
biri. Hürriyet'ten Musa Kesler, çalışmaların yürütüldüğü
laboratuvara girdi.
Tıbbi terminolojiyle ifade edecek olursak ‘faz-1 aşaması’na gelen aşı, sağlıklı gönüllü insanlarda uygulamaya başlandı. Bu aşama aşının ‘güvenlik açısından’ incelendiği dönem. Yani yan etkileri olup olmadığı kontrol ediliyor. 44 gönüllü üzerinde 5 Kasım’da ilk doz aşıların yapılmaya başlandığı andan bugüne kadar aşıdan olumlu sonuçlar alındı.
21 günde 2 doz
Aşı uygulaması 21 gün arayla iki doz olarak yapılıyor. Bu nedenle ilk gönüllü için 2’nci doz da 21 günlük bu sürenin dolduğu 26 Kasım’da yapıldı.
15 Aralık'tan sonra faz-2'ye geçilecek
Geriye kalan tüm gönüllülerin 2’nci doz aşıları ilk dozdan sonraki 21’inci günde yapılacak ve yine olumlu çıkarsa 15 Aralık’tan sonra ‘faz-2’ aşamasına geçilecek. Faz-2 sürecinde güvenlik kontrolleri devam ederken aşının ‘etkinliğini’ gösteren incelemeler de yapılacak. Yani virüse karşı ne düzeyde koruyucu olacağı ve virüse karşı ne düzeyde mücadele ettiği belirlenecek.
Bu süreçte faz-1’de olduğundan daha çok sayıda gönüllü ile
çalışılacak. Eğer faz-2’de olumlu neticelenirse faz-3’e geçilecek.
Faz-3 çalışmaları ise Erciyes Üniversitesi’nin de dahil olacağı
birçok farklı merkezin katılımıyla yürütülecek. Sağlık
Bakanlığı’nın organizasyonunda ulusal ve uluslararası düzeyde
çalışılacak. Binlerle ifade edilen sayıda gönüllüler üzerinde
uygulanacak. Bunlar arasında yabancı ülkelerdeki gönüllüler de
olacak. Aşı üzerinde çalışmalar bir taraftan devam ederken bir
taraftan da ‘acil kullanım izni’ ile kullanılmasına
başlanacak.
Erciyes Üniversitesi bünyesindeki ‘İyi Klinik Uygulama ve Araştırmalar Merkezi 1999 yılında kurulmuş. Uluslararası düzeyde çalışmalar yürütüyor. Gönüllüler burada aşılanıyor ve aşının sonuçları çok farklı kategoriler üzerinden burada takip edilip raporlanıyor. Gruplar halinde bir süreklilik içinde çalışıyorlar.
Prof. Dr. Mustafa Çalış: İlk dozda yan etki görülmedi
Erciyes Üniversitesi (ERÜ) Rektörü Prof. Dr. Mustafa Çalış, ilk dozun yapıldığı 44 gönüllüde hiçbir yan etkiye rastlanmadığını söylüyor: “Birkaç hastamızın enjeksiyon yerinde çok hafif kızarıklık ve çok az ağrı oldu, o kadar. Zaten normal aşılarda bundan daha fazlası olur. Bu beklenen bir şeydi. En kısa sürede, 15 Aralık’ta artık faz-2’ye geçmek istiyoruz.”
Eksi 70'e gerek yok
Çalışmaların yapıldığı laboratuvarları ve gönüllülerin yattığı bölümleri gördükten sonra sıra işin çok daha heyecanlı kısmına geldi; aşıların muhafaza edildiği bölüme... Prof. Dr. Aykut Özdarendeli’nin ekibiyle gecesini gündüzüne katarak hazırladığı ‘aşı adayı’, koridordaki odalardan birinde ‘C1’ ve ‘C2’ kodlu dolapların içinde muhafaza altında. 2-8 santigrat derece arasındaki sıcaklıkta korunan aşıların dünyadaki benzer aşı adaylarından en önemli farklarından biri de bu. Bazı örneklerdeki gibi -70 derecede saklanması gerekmiyor. Erciyes Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mustafa Çalış’a göre bu aşının taşınması ve de korunması için çok önemli bir avantaj. Çalış ‘Evdeki buzdolabında bile saklanabilecek’ diyor.
Doçent Dr. Zafer Sezer, dolaptaki aşı tüplerinden birini azami özen ve ihtimamla dolaptan çıkardı. Bu küçücük tüpte aylar süren ve daha da sürecek bir emeğin mahsulü vardı. Her bir tüpün üzerinde kendi özel seri numarası bulunuyor. Dolaplarda özel koruma altındaki tüpler sonraki süreçteki gönüllüleri bekliyor. Hemen yan taraftaki raflarda ise gönüllülerden alınan numuneler var. Tüplerin üzerinde herhangi bir isim yok. Gönüllüler numaralarla kaydediliyor. ‘1 numaralı gönüllü’, ‘10 numaralı gönüllü’ şeklinde.