Yeni yüz nakli tıpkı bilim kurgu filmi gibi

Gazi Üniversitesi'nde dünyanın en fantastik yüz nakillerinden biri gerçekleşti. Yalnızca cilt değil, öndeki altı diş bile yeni surata taşındı. Operasyon önce sanal ortamda sonra da ameliyathanede yapıldı

Türkiye'de kadın hastaya yapılan üç boyutlu nakil, teknik olarak büyük önem taşıyor. Yüz nakillerinin en zoru olarak kabul edilen bu ameliyat tekniği, bilim kurgu filminden çıkmış gibi...

DİŞLERİ BİLE NAKLEDİLDİ

Hatice Nergis'in yeni yüzünün dünyadaki en iyi örnek olması bekleniyor. Çünkü 11 saat süren operasyonda yalnızca deri nakledilmedi. Kemikler, kıkırdaklar, üst dudak hatta ağız içi derisinin de nakli yapıldı. Operasyonun başkanlığını yürüten Doç. Dr. Selahattin Özmen ön altı dişe kadar nakil yaptıklarını açıkladı.

RİSK DAHA DÜŞÜK

Naklin üç boyutlu yapılması yüzün reddetme riskini artırmıyor. Kıkırdak, doku, mukoza ve dişler ayrı ayrı reddedilme riski taşımıyor. Burun ve çene kemikleri deri ile birlikte nakledildiği için uyum daha kolay olabiliyor. Ayrıca hastanın vücudu yeni yüzünü reddetse bile tek risk eski görüntüsüne geri dönmesi oluyor.

BAŞKA ŞANSI YOKTU

Diğer iki yüz nakli yanık yüze uygulanmıştı. Hatice Nergis'in yüzü ise, silahla yaralandığından onarılma imkânı hiç bulunmuyordu. Bu hastalar ancak maske ile dolaşabildikleri için yüz nakli konusunda en iyi aday olarak gösteriliyorlar. Çünkü tek umudu yüz nakli oluyor.

LEGOLAR YERİNE OTURDU

Hatice Nergis'e uygulanan yüz naklini tıp dünyası "legoların yerine oturması" diye açıklıyor. Gazi Üniversitesi bu tekniği anlatabilmek için özel bir grafik simülasyonu hazırlıyor. Doç. Dr. Selahattin Özmen, bu operasyona çizimlerle uzun süre hazırlandıklarını söyledi.

BİRİ SARIŞIN, BİRİ ESMER OLABİLİR

Moldova uyruklu Olga Aygün'ün sarışın, yüz nakledilen Hatice Nergis'in ise esmer olması naklin ardından görüntü olarak büyük sorun oluşturmayacak. Sağlık Bakanlığı'nın genelgesi iki dereceye kadar cilt rengi ayrımına izin veriyor. Cilt renkleri plastik cerrahiye göre altıya ayrılıyor. Türklerin cilt rengi 2 ile 4 arasında değişiyor. Olga ile Hatice'nin cildi arasındaki iki derecelik renk farkı nakilden sonra anlaşılmayacak.

DİKİŞLER GÜLME ÇİZGİSİNDE GİZLENECEK

Yarım yüz nakli yapılmasına karşın operasyon tamamlandıktan sonra hasta yüzünde büyük dikiş izleri taşımayacak. Yarım yüz nakillerinde gülme çizgilerine denk getirildiği için dikiş deformasyonu engellenebiliyor.

TIPA TIP BENZEYECEK

Üç boyutlu ameliyat tekniği en zor yüz nakli olarak kabul ediliyor ancak sonucu en iyi yöntem oluyor. Vericinin yüzü bir bütün olarak alındığı için alıcının yüzünün alt kısmı tamamen o kişiye benzeyecek.

ÖNCE SANAL NAKİL YAPILDI

Hatice Nergis'in yüzü önce üç boyutlu tomografi ile modelleme yapılarak bilgisayarda ameliyat edildi. Hangi kemiğin kaç derecelik açı ile nereden kesileceğine haftalar öncesinden karar verildi. Böylece doktorlar nakile başladıklarında önceden çalıştıkları için çok daha hızlı hareket edebildiler. Nakil önce sanal ortamda sonra da ameliyat masasında gerçekleşti.

DOKTORLAR ÜÇ BOYUTLU DÜŞÜNDÜ

Nakil ekibinin operasyon sırasında üç boyutlu düşünmesi gerekti. Ameliyatın hızla yapılması gerektiği için maske hazırlanamıyor ancak doktorlar maske varmış gibi kemikleri bire bir oturtmak zorunda kaldılar.

OLGAYA MASKE TAKILDI

Vericinin yüzü tamamen alındığı için ona bir maske hazırlandı. Silikondan yapılan maske ile donörün ailesinin psikolojik olarak rahatlaması sağlandı.

GÖZÜNÜ RESSAM YAPACAK

Yarım yüz naklinin ardından Hatice Nergis'e sol gözüne protez takılacak. Eskiden cam göz adı verilen protez gözler fırça ile aslına uygun olarak ressamlar tarafından hazırlanıyor. Göz doktorları tarafından takılıyor. Diğer gözün göz hareketlerinin aynısını yapabildiği için dışarıdan bakıldığında kesinlikle takma olduğu anlaşılmıyor.

HOCALARI AYNI

Türkiye'de arka arkaya gerçekleşen yüz nakillerini yapan doktorların üçü de aynı klinikte yetişti. Akdeniz Üniversitesi'nden Prof. Dr. Ömer Özkan, Hacettepe'den Prof. Dr. Serdar Nafiz Nasır ve son nakli yapan Doç. Dr. Selahattin Özmen Amerika'daki Clevland Üniversitesi'nde yüz naklinin duayeni sayılan Dr. Maria Siemionow'un öğrencileri oldu. Üç boyutlu yüz naklini daha önce gerçekleştiren Siemionow 1995 yılından beri her yıl bir Türk doktoru asistanı olarak kabul ediyor. Siemionow Türk hekimlerini çok çalışkan ve yetenekli olduğu için özellikle tercih ettiğini söylüyor.

DOKTORUNA YENİ YÜZLE 'SENİ SEVİYORUM' YAZDI

Türkiye'nin 3. yüz nakli hastası yeni yüzle yeni hayatına merhaba dedi. Uyandırıldıktan sonra yazıyla iletişim kuran Hatice Nergis, doktoru Doç. Dr. Selahattin Özmen'e "Seni Seviyorum", yeğenlerine de, "Kucaklaşmak istiyorum" diye duygularını ifade etti. Nergis, kendisiyle ile ilgili de hemşirelerine "gözlerimi siler misiniz" dedi. Hatice Nergis uyandırılırken yanında bulunan Gazi Üniversitesi Başhekimi Prof. Dr. Sacit Turanlı, "Hatice'nin çok güzel bir burnu oldu. Ödemler gittiğinde çok güzel bir yüzü olacak inşallah" dedi. Hastanın burnuyla birlikte, çene ve damağının da yapıldığını belirterek, "Bu bakımdan bu operasyon Türkiye'de yapılan diğer yüz ameliyatlarına göre daha özellikliydi. Olmayan bir burun ve çene yeniden yapılandırıldı" diye konuştu. Prof. Turanlı, Hatice Nergis'in yakınlarının da çok heyecanlı olduklarını belirterek, şunları kaydetti: "İlk ameliyattan sonra onlar bize burnu var mı, çenesi var mı?" diye sordular. Onlar için güzellik, çirkinlikten daha çok Hatice'nin bir burnu, ağzı yani normal bir yüzünün olması..."

DÜN SABAH UYANDIRILDI

Gerçekleşen yüz nakliyle ilgili Gazi Üniversitesi'nden yapılan yazılı açıklamada, hastanın dün sabah saatlerinde uyandırıldığı, anesteziyoloji ve reanimasyon anabilim dalı ile psikiyatri anabilim dalı öğretim üyeleri eşliğinde solunum cihazından ayrılarak kendi başına solumaya başladığı bildirildi. Doç. Dr. Selahattin Özmen, Prof. Dr. Sühan Ayhan, Yrd. Doç. Dr. Serhan Tuncer, öğretim görevlisi Dr. Kemal Fındıkçıoğlu ve plastik cerrahi asistanlarından oluşan 12 kişilik ekibin yüz nakil ameliyatını gerçekleştirdiği hastanın ameliyat sonrası ilk gününün iyi geçtiği ifade edilen açıklama şöyle devam etti: "Hastaya nakledilen dokunun durumuyla ilgili bir sorun yok. Bağışıklık sistemini baskılayıcı ilaçlar ve diğer ilaçlar verilmeye devam ediyor. Hastamızın bilinci açık olup, isteklerini ve duygu düşüncelerini kağıda yazarak doktorlarıyla iletişim kurabiliyor." Türkiye'nin 3. yüz nakli hastası uyandıktan sonra ameliyatını yapan ve uzun süredir takip ettiği doktoru Doç. Dr. Selahattin Özmen hastaya yeni yüzünün henüz gösterilmediğini belirterek, bunun psikiyatri uzmanları eşliğinde hasta hazır olduğunda yapılacağını söyledi.