Yeni yılda daha az vergi yükü
Abone olMaliye Bakanı Kemal Unakıtan, 2004 yılı programı ile ilgili açıklamasında bir defalık vergilerin kalkacağını söyledi.
aliye Bakanı Kemal Unakıtan, bütçe ödeneklerinin temel
önceliklere ve kamu hizmetlerinin gereklerine uygun olarak
belirlendiğini ifade ederek, ''2004 mali yılı bütçesinde; bütçe
giderlerinin 160 katrilyon 938 trilyon lira, bütçe gelirleri 114
katrilyon 9 trilyon lira, bütçe açığı 46 katrilyon 399 trilyon lira
ve faiz dışı fazla 20 katrilyon 990 trilyon lira olarak tahmin
edilmiştir.'' dedi. Bakan, 2003 yılında uygulanan bir defalık
vergilerin 2004 yılında uygulanmayacağını söyledi. Bakan Unakıtan,
düzenlediği basın toplantısında, bu durumda, 2003 yıl sonu
gerçekleşme tahminlerine göre; bütçe giderlerinin yüzde 14.1, bütçe
gelirlerinin yüzde 14.2, bütçe açığının ise yüzde 13.8 oranında
artış gösterdiğini, gayri safi milli hasılaya oranlarına
bakıldığında, 2004 yılında 2003 yıl sonu gerçekleşme tahminlerine
göre; bütçe giderlerinin oranının yüzde 39.5'tan yüzde 38.3'e,
bütçe gelirlerinin oranının yüzde 28.1'den yüzde 27.3'e, vergi
gelirlerinin oranının yüzde 24.3'ten yüzde 23.6'ya, bütçe açığının
oranının ise yüzde 11.4'ten yüzde 11.1'e düştüğünü kaydetti. 2004
YILI BÜTÇESİ 2004 bütçesinde personel harcamaları için 35 katrilyon
377 trilyon lira, diğer cari harcamalar için 9 katrilyon 910
trilyon lira, yatırım harcamaları için 7 katrilyon 550 trilyon
lira, transferler için 108 katrilyon 201 trilyon lira, ödenek
teklif edildiğini bildiren Bakan Unakıtan, şu bilgileri verdi:
''Önemli transfer kalemleri içinde; borç faizi ödemelerine 66
katrilyon 200 trilyon lira, KİT'lere 1 katrilyon 500 trilyon lira,
vergi iadelerine 11 katrilyon 430 trilyon lira, sosyal güvenlik
kurumlarına 15 katrilyon 996 trilyon lira, kuruluş transferlerine 3
katrilyon 690 trilyon lira, tarımsal destekleme ödemelerine 3
katrilyon 795 trilyon lira ayrılmaktadır. Bütçedeki faiz baskısı
giderek hafiflemekte, temel bütçe gider kalemlerinin GSMH içindeki
payına bakıldığında personel, diğer cari yatırım harcamalarının
geçen yılki seviyesini koruduğu görülmekte. Buna mukabil tarımsal
destekleme ödemeleri ile vergi iadelerinin payındaki artışa rağmen
transferlerin payı yüzde 26.9'dan yüzde 25.8'e düşmüştür. 2002 yılı
sonu itibarıyla, borç faizi ödemelerinin GSMH'ya oranı yüzde 19
iken, bu oranın 2003 yılı sonunda yüzde 16.6'ya, 2004 yılında da
yüzde 15.8'e düşeceği beklenmekte. Aynı şekilde, bütçeden borç
faizi ödemelerine ayrılan payın, 2002'de yüzde 44.8 iken 2003
yılında yüzde 41.9'a, 2004 yılında ise yüzde 41.1'e düşeceği tahmin
edilmekte. Bütçe ödenekleri içinde, faiz harcamalarından sonraki en
önemli kalem olan personel harcamalarının bütçeden aldığı pay yüzde
21.3'ten yüzde 21.9'a, diğer cari harcamaların payı yüzde 6'dan
yüzde 6.2'ye, yatırım harcamalarının payı yüzde 4.6'dan yüzde
4.7'ye yükselmektedir.'' Mali durumlarında iyileşme olması beklenen
sosyal güvenlik kurumlarına yapılan transferlerin payının yüzde
11.4'ten yüzde 9.9'a düştüğünü de belirten Bakan Unakıtan, ''2004
yılında izlenecek vergi politikası kamu maliyesindeki önceliklerle
uyumludur'' dedi. Bakan Unakıtan, kamu maliyesi alanında, iki ana
öncelik söz konusu olduğunu, bunlardan birincisinin, uygulanmakta
olan program doğrultusunda disiplinli bir maliye politikası
aracılığıyla belirli bir seviyede faiz dışı fazla verilmesi,
ikincisinin de söz konusu disiplinli maliye politikasına paralel
olarak, kamu maliyesinin gerek harcama gerekse gelir tarafına
ilişkin yapısal sorunlarının bir an evvel çözülmesine dönük yapısal
reformların yapılması olduğunu söyledi. ''2004'DE VERGİ YÜKÜ
AZALTILMAKTA'' Dolayısıyla, vergi politikalarının belirlenmesinde,
bir yandan uygulanmakta olan ekonomik program doğrultusunda ihtiyaç
duyulan faiz dışı fazla hedefin dikkate alındığını, diğer yandan
vergi sisteminin yapısal sorunlarının çözülerek, rasyonalize
edilmesine dönük bir yaklaşımın hayata geçirilmesinin
hedeflendiğini bildiren Bakan Unakıtan, ''2004 yılında vergi yükü
azalmaktadır'' dedi. 2004 yılında; konsolide bütçe gelirlerinin 114
katrilyon 9 trilyon lira, vergi gelirlerinin 99 katrilyon 173
trilyon lira, vergi dışı gelirlerin 14 katrilyon 566 trilyon lira,
katma bütçe gelirlerinin 800 trilyon lira olarak tahmin edildiğini
belirten Bakan Unakıtan, şöyle devam etti: ''Vergi gelirleri
açısından 2003 yılı bütçe hedefi olan 85.9 katrilyona göre yüzde
15.3 oranında bir artış söz konusudur. 2004 yılında, konsolide
bütçe gelirlerinin GSMH'ya oranı yüzde 27.3 iken vergi gelirlerinin
GSMH'ya oranı yüzde 23.6 olmaktadır. Vergi gelirlerinin GSMH'ya
oranı 2003 yıl sonu itibarıyla ise, yüzde 24.3 olarak tahmin
edilmektedir. 2004 yılındaki azalma, 2003 yılında uygulanan bir
defalık önlemlerin 2004 yılında uygulanmayacak olmasındandır. 2003
yılında uygulanan ek vergi tedbirlerinin önemli bir kısmı 2004'te
uygulanmayacaktır. Vergi barışı projesinden 2003 yılında 2.4
katrilyon bir gelir hedefi öngörülmüştür. Projeden, 2003 yılı
tahsilatının 2.4-2.5 katrilyon lira civarında olması
beklenmektedir. 2004 yılında ise kalan üç taksit aracılığıyla,
vergi barışı projesinden 1.2 katrilyon gelir beklenmektedir. Buna
ek olarak; 2003 yılında kurum geçici vergi oranının arttırılması,
ek motorlu taşıtlar vergisi alınması ve ek emlak vergisi
uygulanması şeklinde toplam 2.8 katrilyona ulaşan önlemler 2004
yılında olmayacaktır. Öte yandan, yapılan tahminlerde, ek motorlu
taşıtlar vergisine ilişkin olarak Anayasa Mahkemesi kararları
sonrası, 2003 yılı içerisinde yapılan yaklaşık 650 trilyon
tutarındaki tahsilatın, 2004 yılında mahsup ve iadesi de dikkate
alınmıştır.'' ENFLASYON MUHASEBESİ Bakan Unakıtan, gelir ve
kurumlar vergisi tahminlerinde, enflasyon muhasebesine dönük
düzenlemenin dikkate alındığını da belirterek, 2004 yılı başından
itibaren enflasyon düzeltmesi yapılmasına izin veren ve fiktif
kazançların vergilendirilmesinin önüne geçen düzenlemenin TBMM'ye
sevk edildiğini hatırlattı. Enflasyon düzeltmesi aracılığıyla
mükelleflerce yıllardan beri eleştiri konusu yapılan önemli bir
problemin ortadan kaldırılmış olacağını da ifade eden Unakıtan,
kamu harcamalarının sağlam gelir kaynaklarına dayandırılması
yönündeki çabaların süreceğini de bildirdi. ÖZEL İŞLEM VE ÖZEL
İLETİŞİM VERGİLERİ DEVAM... Unakıtan, 2004 yılı vergi gelirleri
açısından önem arz eden bir diğer konunun ise aracılık
maliyetlerine ilişkin olduğunu belirterek, bu konuda da şu
bilgileri verdi: ''Bankacılık sektörü üzerindeki aracılık
maliyetlerinin azaltılması ve bu şekilde sektörün daha da
geliştirilerek yabancı piyasalara yönelmiş olan işlemlerin
caydırılması en önemli öncelikler arasındadır. Bu çerçevede,
aracılık maliyetleri üzerinde olumsuz etki yaratan bazı işlem
vergileri yeni bir anlayışla ele alınmıştır. Mali disiplinin bir
gereği olarak özel işlem ve özel iletişim vergilerinin 2004 yılında
da devam etmesi kararlaştırılmıştır. Faiz dışı fazla hedefine
ulaşılabilmesi amacıyla, özel gelirlerin 2 katrilyon lirasının
bütçeye gelir yazılmasına karar verilmiştir.'' KAYITDIŞINA KARŞI
MÜCADELE YOĞUNLAŞACAK Kayıt dışı ekonomiye karşı mücadelenin
yoğunlaştırılacağını da vurgulayan Bakan Unakıtan, ''vergi
sisteminin iyileştirilmesine ilişkin çalışmalarda 2003 yılı
içerisinde özellikle dolaysız vergiler alanında yapılan
düzenlemeler sonrası, en önemli öncelik, kayıt dışı ekonomi ile
mücadele olacaktır'' dedi. Bu çerçevede, kayıt dışı ekonomi ile
mücadele ve etkin bir vergi denetimi konularında yeni bir anlayış
ve yaklaşımla başlatılan çalışmaların aralıksız sürdürüldüğünü
ifade eden Bakan, kayıt dışı ekonomiyle mücadele açısından önem arz
eden bir diğer noktanın ise, vergi idaresinin etkinliğinin
artırılması olduğunu söyledi. Vergi mevzuatında yapılan reformlara
paralel olarak, 2004 yılı içerisinde vergi idaresinin yeniden
yapılandırılmasının da sağlanacağını kaydeden Unakıtan, 2004
yılının başta vergi daireleri olmak üzere, gelir idaresinin yeniden
yapılandırıldığı, dolayısıyla kamu finansmanı açısından en önemli
kaynak olan vergilerin daha etkin olarak toplanmasına dönük yapısal
reformların yapıldığı bir yıl olacağını sözlerine ekledi.