Yeni Silikon Vadisi İsrail'de mi?

70 yıl boyunca Silikon Vadisi’nde buluşları ile dünyayı değiştiren şirketler birbiri ardına ortaya çıktı. Dünyanın farklı bölgeleri de yeni teknolojilerle benzer başarılar elde etmek istiyor.

Rory Cellan-Jones bu yeni teknolojik yarışta ön saflarda yer alan ve "sıfır noktasından yükselen ulus" olarak adlandırılan İsrail'i ziyaret etti:

Tel Aviv'deki küçük bir apartman dairesinde Lia Kislev ve ekibi tüm dünyayı hayrete düşüreceklerine inandıkları "sıfırdan yükselen" bir internet sitesi üzerinde çalışıyor.

Giy ve paylaş

Wishi isimli internet sitesi "Giy ve paylaş" fikrine dayanıyor.

İnternet sitesi elbise tercihleri üzerine sosyal bir sosyal ağ olmak için tasarlandı. Kislev siteyi "sosyal moda platformu" olarak tanımlıyor. Kislev'in anlattağına göre elbise dolabınızdaki tüm kıyafetlerin resimlerini siteye yüklüyorsunuz. Daha sonra arkadaşlarınız bir iş toplantısına ya da bir gece kaçamağında size hangi kıyafeti giymeniz gerektiği konusunda tavsiyede bulunuyor.

Bu internet sitesi fikri sadece üç aylık olmasına karşın İsrail'de küçük bir hedef kitlesinin dikkatini çekmek yerine küresel düzeyde ilgi görüyor. Hatta sitenin kullanıcılarının büyük kısmı Amerika Birleşik Devletleri'nden.

Sitenin kurucuları oldukça iddialı olduklarını belirterek "Kıyafet seçimlerinde uğrak noktası olmak istiyoruz" diyorlar.

Wishi'nin tam aksine Wix, Tel Aviv sahiline bakan ferah ofisi ile dikkat çekiyor: Duvarlara monte edilmiş kaykaylar, ilginç dekor ve çalışanların parti ya da toplantı yapabilecekleri açık bir teras.

Wix, internet sitesine sahip olmak isteyen uzman olsun olmasın herkese profesyonel görünümlü bir site yapmasına olanak sağlıyor. 7 yıl önce kurulan bu şirket San Francisco, Vilnius ve New York'taki ofislerinde 500'den fazla kişiyi barındırıyor.

Şirket, ABD'deki en büyük teknoloji borsası Nasdaq'ta işlem gören İsrail'in 60 şirketinden biri. Hatırlatmakta fayda var İsrail deniz aşırı yüksek teknoloji yatırımlarında Çin'in ardından ikinci sırada yer alıyor.

O zaman Wix gibi bir firma neden İsrail gibi görece küçük bir ülkede yükselmeyi tercih ediyor?

Şirketin kurucularından ve yönetim kurulu başkanı Avişay Abrahami bunun nedenini özellikle yazılım alanında oldukça gelişmiş işgücü ile açıklıyor.

'İsrail'de olmak avantajlı'

Abrahimi, "İsrail kişi başına düşen mühendis sayısı ile birinci sırada; programlama üretim ve pazarlamada ise Silikon Vadisi'nin ardından ikinci sırada" diyor.

Abrahimi'e göre İsrail'de olmanın avantajı birini işe alırken Google ya da Facebook ile rekabet etmek zorunda olmamak.

30 yıldır yüksek teknolojiye yatırım yapan Kudüs merkezli yatırımcı Jonathan Medved'e göre geçen sene İsrail'de 650 şirketin kurulması için 2.2 milyar dolarlık yatırım yapıldı. Medved, bunun Avrupa'daki tüm teknoloji firmalarının kurulum sermayesinden fazla olduğuna işaret ediyor.

İsrail sadece internet yatırımları ile ön plana çıkmıyor. Temiz enerjiden sanal güvenliğe birçok alanda İsrail'in dünya ölçeğinde yatırımları var.

Tel Aviv yakınlarındaki Herzliya buna iyi bir örnek. Orada bana elimi sallayarak ya da parmağımı bükerek nasıl bir sunumu yürütebileceğim konusunda etkileyici bir tanıtım yaptılar.

Bilgisayarlarla iletişimde olma arayışındaki bu işaretle tanıma yazılımı Toshiba ve Lenova gibi birçok bilgisayar üreticisinin de dikkatini çekti.

Ordu-üniversite işbirliği

İyi finanse edilen askeri yatırımlar ve güçlü üniversiteler de bu buluşlara olumlu katkı sağlıyor.

Beerşeba'daki Ben Gurion Üniversitesi'nde Amir Şapiro'nun robot bilim laboratuvarını gezdim.

Burada bana bir geminin gövdesine eklenmiş robot yardımıyla cep telefonuna gönderilen resimleri gösterdiler.

Şapiro, bu çalışmalarından tüm İsrailliler için zorunlu olan askerlik görevi sırasında ilham aldığını söylüyor. Askerlikten çok şey öğrendiğini belirten akademisyen, "Zırhlı araçlar tasarladım ve makine mühendisliğiyle ilgili çok şey öğrendim" diyor,

Şapiro'nun öğrencilerinin büyük bölümü de İsrail ordusunun özel birimlerinde bilim eğitim almış kişiler. Zaten ülkedeki robot bilimi çalışmalarının en büyük fon kaynağı da İsrail ordusu.

Şapiro "şavaş tehlikelidir. Fakat insanlar yerine robotlarla savaşmak daha iyi" diyor.

Filistinlilere yönelik tutumu nedeniyle uluslararası kamuoyu tarafından boykot tehdidiyle karşı karşıya olan ve düşmanlarla çevrili İsrail’in güvenlik durumunu düşündüğünüzde buranın yeni bir işe girişmek için riskli olabileceğini düşünebilirsiniz

Sermaye girişimcisi Jonathan Medved'e göre bu durum aksine bir avantaj. Medved, "Burada süregelen bir tehlike ile yaşıyoruz. Ufkun ötesindeki delilerin silahlarını bize fırlatmasının tehlikesi ile yaşıyoruz. Burada hesaplanmayan var olan tehlike yeni bir işe girişiminin çok ötesinde. Asıl mesele bunun ötesi" diyor.

Restoran mı ev mi?

Tel Aviv'de teknolojik manzaralı bir evde İsrailli bir grup genç ile akşam yemeğine katılıyorum. Havadaki başıboşluk hemen hissediliyor. Bir restoranda değiliz. Tanımadığınız insanların evinde yemek yemenizi sağlayan Eatwith isimli İsrail'de kurulan bir site aracılığıyla rezervasyon yaptığımız bir dairedeyiz.

Ev sahibimiz Kudüs'ün King David Oteli eski hamur işleri şefinin de içinde olduğu üç genç adam.

Yemekte bize Silikon Vadisi'nde çalıştıktan sonra İsrail'e dönen Eatwith'in kurucusu Guy Miçlin de katılıyor. Miçlin başarılı olmanın çok zor bir iş olduğunu itiraf ediyor. Miçlin, "Günde 27 saat çalışıyorum. Buna değdiğine inanıyorum. İsrail'de her şey mümkün" diyor.

Bu ülkenin kendisinden böyle emin olmasının nedeni Silikon Vadesine benzer bir başarıya ileride sahip olacaklarına yönelik inançları.