Yeni sigortalıların engelli statüsünden emeklili nasıl olur?
Abone olMemurhaber.com yazarı Şevket Tezel yeni sigortalıların engelli statüsünden emekliliğinin nasıl olacağını anlatıyor.
İlk defa sigortalılığa 1 Mayıs 2008 ve sonrasında
başlayanların engelli statüsünden emekliliğini de 2008 öncesinde
olduğu gibi 4/1-a sigortalılığı (SSK), 4/1-b sigortalılığı
(Bağ-Kur) ve 4/1-c sigortalılığı (Kamu çalışanları) olarak
ayırmak gerekiyor.
Sigortalılık sonrasında çalışma güçlerini en az yüzde 60 oranında
kaybettikleri SGK Sağlık Kurullarınca kabul edilenlerin şayet en az
10 yıl sigortalılık süreleri ve en az 1800 günlük primleri varsa
malûlen emeklilikleri mümkün bulunuyor. Sigortalılık öncesinde
malûliyet gerektirir durumda olanların malûlen emeklilikleri mümkün
olmayacağından bunları da kapsayacak biçimde bir engelli emekliliği
öngörülmüş bulunuyor.
Bağ-Kur sigortalılarının engelli emekliliği statüleri de bu şekilde
konmuş bulunuyor. SSK sigortalıları ise engelli vergi indiriminden
yararlanma hakkını elde etmeleri halinde engelli statüsünden de
emekli olma hakkını kazanıyorlardı.
Yeni 4/1-c sigortalılarının Engelli Statüsünden
Emekliliği
5510 sayılı kanundan önce çalışmaya başlayan ve çalışmaya
başlamadan önce usulüne uygun alınmış bir raporla en az %40 engelli
olduğunu gösterir raporu bulunanlarla, doğuştan %40 engelli
olduğunu gösterir raporu bulunanlar 5400 gün prim yatırmak
suretiyle emekli olma hakkını elde etmeleri mümkün bulunuyor.
Buna karşın çalışma başladıktan sonra SGK Sağlık Kurullarınca
çalışma güçlerini en az %50-59 arasında kaybettiği saptanmış
olanlar 16 yıl ve 5760 günle, çalışma güçlerini %40-49 arasında
kaybetmiş olduğu saptanmış olanlar 18 yıl ve 6480 günde emekli
olabiliyorlardı.
İlk defa 5510 sayılı Kanundan sonra 4/1-c sigortalılığına
başlamış olanlar ise;
5510 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra kamu görevlisi
olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihten önce malul sayılmayı
gerektirecek derecede hastalık veya engeli bulunan ve bu nedenle
malullük aylığından yararlanamayan kamu görevlisi ise en az 15
yıldan beri sigortalı bulunmak ve en az 3960 gün malullük, yaşlılık
ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olmak şartıyla yaşlılık
aylığı bağlanması mümkün bulunuyor.