Kolombiya'nın Cartagena kentinde başlayan Dang Humması nedeniyle büyük bir insani kriz yaşanıyor. İlk gelen bilgilere göre şu ana kadar Kolombiya'nın Cartagena şehrinde 22 çocuk dang humması nedeniyle hayatını kaybetti, 72 çocuk ise yoğun bakımda tutuluyor.Hastalığın ölüm oranı yüzde 2.3 olarak seyrediyor. Şu ana kadar toplam 3 bin 338 dang humması vakası bildirildi. Şehrin Dang Humması Koordinatörü Dioselina Guardo, sadece 40 yoğun bakım yatağının kaldığını belirterek şehirde şu an 96 şiddetli dang humması vakası olduğunu bildirdi.Cartagena'da hastalığın en çok yayıldığı bölgeler Pozon, Olaya Herrera, Nelson Mandela ve Cienaga de la Virgen mahalleleri. Öte yandan şehirde alarm verildi. Hastalığın en basit belirtisini gösteren kişilerin derhal hastaneye alınabilmesi için ihbar hattı kuruldu. Dang Humması nedir?Dang ateşi tüm dünyada tropikal ve subtropikal bölgelerde endemik olarak görülen, şiddetli grip benzeri semptomlara neden olan viral bir hastalıktır.Kırılmış gibi kemik ağrılarına neden olduğu için ’kırık kemik humması’ olarak da bilinir. Etkeni flavivirüs ailesinden Dang virüsüdür. Dang virüsünün bilinen 4 tipi vardır. Bir tipiyle hastalık geçirenler diğer tipleriyle de tekrar hastalanabilirler. Dang Humması nasıl bulaşır?Aedes cinsi sivrisinekler tarafından taşınır ve bulaştırılır. Aedes türü sivrisinekler (Ae. Aegypti veya Ae. Albopictus) dang , zika, chikungunya ve diğer virüsleri de bulaştıran enfekte olmuş ısırığı ile insanlara bulaşır.Bu sivrisinek göreceli olarak temiz su kaynaklarını tercih ettiğinden evlerde su basmaları, kanalizasyon boruları gibi yerler bu türün yerleşimi için ideal olabilmekte, bu nedenle salgınlarda kentsel yayılım da gözlenebilmektedir. Bu sivrisinekler genellikle kovalar, hayvan kapları, çiçek saksıları ve vazolar gibi durgun su tutan kaplara yumurta bırakırlar.Dang, chikungunya ve zika'yı yayan bu sivrisinekler gece ve gündüz ısırırlar. Sivrisinekler virüs bulaşmış bir kişiyi ısırdıklarında enfekte olurlar. Enfekte sivrisinekler daha sonra virüsü ısırıklarla diğer insanlara yayarlar. Dang ile zaten enfekte olan hamile bir kadın virüsü hamilelik sırasında veya doğum sırasında bebeğe geçirebilir.Bugüne kadar, anne sütüyle bulaşma olduğuna dair tek belge yayınlanmıştır. Emzirmenin yararları nedeniyle, annelerin dang riski taşıyan bölgelerde bile emzirmesi tavsiye edilir. Nadiren, kan nakli, organ nakli veya iğne yaralanması yoluyla da virüs yayılabilir. Dang Humması'nın belirtileri nelerdir?Enfekte sivrisineğin ısırmasıyla dang virüsü deriden girer, kana karışır ve ateşin yükselmesinden 24 saat sonra hastaların kanında bol miktarda bulunur. Dang ile enfekte olan her dört kişiden biri hastalanır. Semptomlar hafif veya şiddetli olabilir. Şiddetli dang humması birkaç saat içinde hayatı tehdit edebilir ve genellikle hastaneye yatmayı gerektirir. Hafif dang humması semptomları, ateş, ağrı ve sızı veya döküntüye neden olan diğer hastalıklarla karıştırılabilir. Dünya Sağlık Örgütünün son sınıflandırmasına göre dang enfeksiyonları 4 klinik tipte ortaya çıkabilir: Tanımlanamayan ateş veya viral sendromKlasik Dang ateşiDang hemorajik ateşiDang şok sendromuDang hemorajik ateşinde tablo, diğer semptomlarla birlikte 2-7 gün süren bir ateş ile karakterizedir. Dang semptomları tipik olarak 2-7 gün sürer. Çoğu insan yaklaşık bir hafta sonra iyileşir. Şiddetli dang humması birkaç saat içinde yaşamı tehdit edebilir ve genellikle hastaneye yatmayı gerektirir. Ateşin düşmesini takiben inatçı kusma, şiddetli karın ağrısı ve nefes almada zorluk gibi belirtiler gelişebilir. Bunlar periferik damarların geçirgenliğinde aşırı artışa bağlı olarak karın ve akciğer zarı boşluklarında sıvı toplanmasıyla sonuçlanacak 24-48 saatlik bir periyodun başlangıç işaretleridir. Eğer tedavi ile düzeltilemezse dolaşım yetmezliği ve şok ile hasta kaybedilir.Dang ateşinin akla getirilmesinde şu öykü ve bulgular yol gösterici olabilir: Ani başlangıçlı en az 2-7 gün süren akut ateşli hastalık,Baş ağrısı, tipik olarak göz arkasında ağrı,Kas ve eklem ağrıları,Döküntü ve kanama bulguları (burun kanaması, dişeti kanaması, cilt altı kanaması…)