İSTANBUL Taksim'deki Atatürk Kültür Merkezi'nin (AKM) yerine yapılacak olan yeni proje bugün saat 12.00'de Cumhurbaşkanı Recep tayyip Erdoğan tarafından açıklanacak. Yeni AKM binasının dünyanın en önemli, en modern, en gösterişli, en fonksiyonel opera binası olacağını belirten Kültür ve Turizm Bakanı Numan Kurtulmuş, "A’dan Z’ye her şeyi yerli malı olacak” ifadelerini kullandı. Peki yeni yapılacak olan projenin içinde neler olacak? Yıkılacak olan AKM ne zaman yapıldı? Kim yaptı? Hangi etkinliklere ve olaylara ev sahipliği yaptı? AKM projesinin yıllardır konuşulduğunu belirten Kültür Bakanı Numan Kurtulmuş, "Bütün yurttaşlarımız rahat olsun. Türkiye için hakikaten övünç projelerinden birisi olacaktır. Dünyanın en büyük opera binasıdır belki demiyeceğim ama dünyanın en önemli, en modern, en gösterişli, en fonksiyonel opera binası olacaktır. Ve gerçekten bütün İstanbul’a gelen turistlerin hepsinin mutlaka gidip görmek isteyeceği, önünde resim çektirmek isteyeceği muhteşem bir bina olacak" iddiasında bulundu. "Bina sadece mimari değeri itibariyle değil aynı zamanda fonksiyonelliği itibariyle son derece büyük bir proje" diyen Numan Kurtulmuş, " Çok sayıda etkinliği yapabileceğimiz bir bina olacak. Sergi ve toplantı salonları, tiyatro vs çok fonksiyonel bir bina olacak. Ama en az bunun kadar önemli olan bir hususta bina mimarisinden içindeki ses düzenine, kullanılan malzemelerden A’dan Z’ye her şeyi yerli malı olacak. Bu anlamda Türkiye’nin geldiği seviyeyi göstermesi bakımından da önemli bir proje olacak" dedi. AKM BUGÜNLERE NASIL GELDİ? AKM'nin, 1946'da tiyatro binası olarak projelendirilerek inşaatına başlandı. Mimar August Perret tarafından Taksim Meydanı'nda, 1946'da tiyatro binası olarak projelendirilerek inşaatına başlanan merkez, 1969'da İstanbul Kültür Sarayı adıyla hizmete açıldı. 1970'te bir oyun sırasında çıkan yangın sonucu kullanılamaz hale gelen bina, onarımların ardından 1977'de yeniden sanatseverlerle buluştu. Koruma kurulu kararıyla binanın bulunduğu alan 1993'te "kentsel sit alanı", bina da 1999'da "korunması gerekli kültür varlığı" olarak tescil edildi. Kültür ve Turizm Bakanlığının talebiyle Sakarya Üniversitesi'nin 2007 tarihinde hazırladığı binanın betonarme taşıyıcı sisteminin dayanımı hakkındaki raporda, binanın takviye edilmesi gerektiği belirtildi. İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansı tarafından imzalanan protokol çerçevesinde 2009'da tamirat ve tadilat işi ihalesi yapıldı. Yapılacak işler, kurul tarafından da onaylanmasına rağmen İstanbul 9. İdare Mahkemesi, aynı yıl içinde, dava konusu Koruma Kurulu Kararı'nın ve eki avan projenin iptaline karar verdi. Bunun üzerine, merkezin mevcut hali ile korunması, sadece güçlendirme, tamirat ve tadilat yapılmasına ilişkin projeler hazırlandı. Bakanlıkça 2012'de, "İstanbul Atatürk Kültür Merkezi Güçlendirme, Tadilat ve Tamirat İşleri" işinin ihalesi gerçekleştirildi. Binada söküm işleri tamamlandıktan sonra, İTÜ İnşaat Fakültesince yapılan inceleme sonucu tahribatın beklenenin üzerinde olduğu raporu sonrasında, 23 Mayıs 2013 tarih ve 101321 sayılı Bakanlık Makamı oluru ile binanın tadilat işleminin durdurulmasına karar verildi. ÇÜRÜYEN KOLONLAR BÜYÜK TEHLİKE OLUŞTURUYOR Kapılarını 2008'de kapatan AKM'nin son hali içler acısı. Yetkililerden alınan bilgiye göre; güçlendirme, tadilat ve tamirat işi kapsamında ilk iş olarak yapılan söküm (iç ve dış kaplama malzemelerinin sökülmesi) işleminden sonra, binada yıllar içinde oluşan tahribat ortaya çıktı. Son olarak AA tarafından çekilen görüntülerde bu tahribat net bir şekilde görülüyor. Kiriş ve kolonlarında ufalanmalar, kullanılan demirlerin çürümesi, dolayısıyla parça parça ele geldiği, zemin ve tavanlarda delikler oluştuğu gözleniyor. Zeminin hemen her yerinde duvar ve tavandan dökülen beton parçaları ve kum olduğu dikkati çekiyor. 1970'li yıllarda yapıldığı düşünülen güçlendirmede, büyütülmeye çalışılan kolonlar mevcut kolona bağlanmadığı ve var olan demirlere sabitlenmediği için demir uçları açıkta duruyor. Bunun da binanın yükünü taşımak yerine fazladan yük getirdiği ifade ediliyor.