Yedi bin memurun gözü gümrüklerde
Abone olAdı 'yolsuzluk' ve 'kaçakçılıkla' özdeşleşmiş hale gelen gümrük kapıları , 'suistimale eğilimli' personel için gözde bir çalışma mekanı olarak iştah kabartıyor.
7 bin memur, gümrüklerde çalışmak için sıraya girdi Kaçakçılığın
en çok meydana geldiği gümrükler, aynı zamanda yolsuzluk konusunda
da kötü bir üne sahip. Kapıkule Sınır Kapısı’ndaki yolsuzluk
iddialarıyla ilgili yargıya intikal eden davada, bir gecede 6 bin
dolar toplandığı öne sürülmüştü. Geçtiğimiz yıl da gümrüklerde 230
trilyon lira değerinde kaçak eşya yakalandı. Gizli bölmelerde
saklanarak yurtdışına çıkarılmak istenen 292 trilyonluk
uyuşturucuya el konuldu. Yakalananların sadece ‘buzdağının görünen
kısmı’ olduğu söyleniyor. Yolsuzluk ve kaçakçılık imajı yüzünden
gümrükler ‘suiistimale eğilimli’ personel için gözde bir çalışma
yeri olarak görülüyor. “Ballı rant”ın birçok insanın iştahını
kabarttığını belirten Gümrük Müsteşar Vekili R. Tuna Turagay, halen
7 bin 700 kişinin çalıştığı gümrüklere yatay geçiş için 7 binin
üzerinde müracaat olduğunu söylüyor. Geçiş yapmak isteyenlerin
tamamı için böyle bir nitelemede bulunmanın doğru olmadığını
vurgulayan Turagay, imajın getirdiği sıkıntıyı şöyle özetliyor:
“Emekli olmadan bir de araba alsam diye düşünerek geçiş yapmak
isteyenler bile var. Sokakta karşılaştığın insana 'Gümrükte
çalışıyorum.' demek çok zor. İnsanlar gümrükte çalışmanın 'ekstra'
kazanç getirdiğine o kadar eminler ki." Norm kadrosu 11 bin olan
Gümrük Müsteşarlığı’nda halihazırda personel sıkıntısı yaşanıyor.
Dış ticaret hacminin 25 milyar dolar olduğu 1994 yılında 8 bin 900
kişi çalışıyordu. Gümrük çalışanları 500-800 milyon TL maaş alıyor.
Gümrük Müsteşar Vekili Turagay, ‘kötü örneğin’ hiçbir zaman emsal
alınmaması gerektiğini; ancak Türkiye’de durumun tam tersi olduğunu
kaydediyor. Geçiş talebini, gümrüklerle ilgili şimdiye kadar oluşan
‘kötü imaj’a bağlayan Turagay, konu hakkındaki sitemini “Sokakta
karşılaştığın insana ‘Gümrükte çalışıyorum’ demek çok zor. İnsanlar
gümrükte çalışmanın ‘ekstra’ kazanç getirdiğine o kadar eminler
ki.” sözleriyle dile getiriyor. “Öncelikle bu imajın değiştirilmesi
şart.” diyen Turagay, gümrüklere atama şeklinin değişmesi gerektiği
görüşünde. Turagay’a göre, kamudan yatay eleman geçişi yerine
açıktan sınavla alım yapılmalı. Kaçakçılıkla mücadele için eleman
ihtiyacı olduğunu vurgulayan Turagay, “Aslında bizim norm kadromuz
da 11 bine yakın. Halihazırda 3 bin kişi daha açıktan alınabilir.
Gümrüklerde işlem gören beyanname sayısı toplamda 4 milyonu
buluyor. Çalışan muayene memuru sayısı ise sadece 700 kişi. Almanya
ve Fransa’da gümrüklerde çalışan personel sayısı 20 bini geçiyor.”
değerlendirmesini yapıyor. Memur statüsünde çalışan gümrük
personeli; memur, muhafaza memuru, sözleşmeli personel ve kolcu
olarak ayrılıyor. Burada çalışanlar diğer devlet dairelerindeki
memurlardan fazla maaş almıyor. Maaşlar, kıdem ve kademeye göre 500
ile 800 milyon TL arasında değişiyor. Gümrük Muhafaza Genel
Müdürlüğü, 2004 yılında yaptığı operasyonlarda 500 trilyon TL’nin
üzerinde kaçak mala el koydu. Yakalamalarda uyuşturucu ilk sırayı
alırken, onu sırasıyla akaryakıt, araç ve elektronik eşya izledi.
Denizlerde yapılan denetimlerin daha etkin hale getirilmesi için bu
yıl 3 motorbot daha devreye girecek ve toplam sayı 6’ya çıkacak.
Alınacak ek tedbirlerle yıl sonuna kadar yakalanacak kaçak eşya
miktarının 700 trilyon liraya çıkması hedefleniyor. Haber: Ramazan
Solak Kaynak: Zaman