Yazarkasa sahiplerine sürpriz var
Abone olYeni Türk Lirası’na geçişte esnafları yazarkasa sürprizi bekliyor. Yazarkasa sahiplerinin yeni liraya uyumlu hale getirmesi için ellerini ceplerine atması gerekiyor.
Yeni Türk Lirası’na geçişte esnafları yazarkasa sürprizi
bekliyor. İşyerlerinde kullanılan 2,5 milyon yazarkasadan 300 bini
çöpe gidecek. Kullandıkları cihazları Yeni Lira’ya uyumlu olanlarla
değiştirmek zorunda kalan esnafların en az 500 milyon lirayı gözden
çıkarması gerekiyor. Bunun dışındakiler de 50 milyon liraya işlemci
ayarlamasına tabi tutulacak. Yazarkasa üreticileri şimdiden 150
trilyonluk büyüklüğe ulaşan pastadan pay almak için gazeteler-de
ilan yarışına girdi. Ankara’nın en büyük yazarkasa
işletmecilerinden Eray Tica-ret’in 400 bin müşterisinden 100 bini
yeni ürün almak zorunda. Şirketin Genel Müdür Yardımcısı İlker
Büber, siparişleri yetiştiremediklerini belirterek, 25 kişiyi daha
işe aldıklarını söylüyor. İş hacminin artmasına bağlı olarak iki
bina kiraladıklarını kaydeden Büber, bayilik ya da çok sayıda
yazarkasa almak isteyenlerin de arttığına dikkat çekti. Maliye
Bakanlığı’nın yayınladığı genelgeye göre, yazarkasaların Nisan
2005’e kadar YTL’ye uyumlu hale getirilmesi gerekiyor. Yeni Lira’ya
geçişte, kayıtlı sistemin uyumu da büyük önem taşıyor. Özellikle
götürü usulde vergi veren küçük esnaf yazar kasalarını değiştirmek
ya da uyumlu hale getirmek zorunda kalacak. Yazarkasaların YTL’ye
uyumlu hale getirilmesi için, “eprom” denilen işlemcisi ya da “mali
hafızasının” değişmesi gerekiyor. Haziran 2004’ten sonra yazar kasa
alanlar ise şanslı. Çünkü onların cihazları YTL’ye uyumlu olarak
piyasaya sürüldü. Piyasada yaygın olarak Olivetti, Beko, Teknosa ve
Sharp marka yazarkasalar kullanılıyor. Bozuk para, 50 milyon Euro
ile sayılacak Yeni Türk Lirası’na uyumlu makineleri ithal eden
Tümsaş firması yetkilileri, yazılım sektörü başta olmak üzere
birçok yeni iş sahasının ortaya çıkacağını belirtiyor. Bunların
başında bozuk para sayma, para paketleme, para değiştirme ve
otomatik para çekme makineleri geliyor. 6 bin banka şubesinin bozuk
para saymak için alacağı cihazlara ödeyeceği tutar 50 milyon
Euro’yu (92 trilyon lira) bulacak. Yeni Lira’ya geçişe üç aydan az
bir zaman kalmasına rağmen küçük esnafın ‘bekle ve gör’ politikası
izlediğini belirten Tümsaş yetkilileri, “Önümüzdeki günlerde
piyasada büyük bir canlılık yaşanacak.” ifadelerini kullanıyor.
Eski liraların akıbetini TÜBİTAK belirleyecek Yeni Türk Lirası’nın
kullanılmaya başlanmasının ardından aşamalı olarak tedavülden
kalkacak yaklaşık bin 600 ton eski banknotun geri kazanımı,
kapsamlı bir araştırmayla ortaya çıkarılacak. TÜBİTAK, Merkez
Bankası’nın talebi doğrultusunda, eski banknotların izolasyon
malzemesi, asfalt ile karıştırılarak yol yapımında kullanımı, parke
ve mobilya ya da katı yakıt olarak kullanılabilirliğini
araştıracak. Merkez Bankası, ‘Eski Banknotların Bertaraf Yönteminin
Belirlenmesi Projesi’ çerçevesinde, kurum ile protokol imzaladı.
Proje, eskiyen banknotların, banknot işleme sistemlerinde kırpıntı
haline getirildikten sonra ülke ekonomisine kazandırılmak üzere
değerlendirilmesini kapsıyor. Ramazan Solak/Zaman