Yaz sıcaklarına dikkat

Tatile çıkmak için gelmesini iple çektiğimiz yaz mevsimi, aşırı sıcaklara karşı koruyucu tedbir alınmadığı takdirde, 'Kramp, bitkinlik ve sıcak çarpması' gibi önemli sağlık sorunlarına yol açabiliyor. Özellikle sıcak çarpması, gerekli müdahale yapılmadığı ve tedavi edilmediğinde ölümle sonuçlanabiliyor. Özel Kadıköy Hastanesi İlkyardım ve Acil Tıp Uzmanı Dr. Mehmet Dokur, İHA muhabirine yaptığı açıklamada, hayat ve enerji kaynağı olan Güneş'in, bazı durumlarda insan hayatını tehdit edebildiğini belirterek, sıcağa maruz kalmayla gelişen hayati tehlikeleri, 'Sıcak krampları, sıcak bitkinliği ve sıcak çarpması' olarak sıraladı. Bu rahatsızlığın, aşırı egzersizden sonra ve çoğunlukla bacak kaslarında ağrılı kramplar şeklinde kendini gösterdiğini anlatan Dr. Mehmet Dokur, "Sıcak kramplarının nedeni pek bilinmiyor, ortaya çıkması için sıcak ortam da şart değil. Vücudun su-tuz dağılım dengesi bozulmuştur. Egzersiz sonucu gelişen sıvı kaybının, duyarlı kaslara etkisiyle ilişkili olabilir" dedi. Dr. Dokur, sıcak krampları olan bir hastanın önce bulunduğu ortamdan uzaklaştırılması gerektiğini ifade ederek, "Mümkünse serin bir ortama alınmalıdır. Hasta yatırılarak veya oturtarak dinlendirilmelidir. Ağızdan su veya sulandırılmış dengeli tuz solüsyonları vermek yararlı olacaktır" diye konuştu. SICAK BİTKİNLİĞİ VE BAYGINLIĞI Sıcak bitkinliği ve baygınlığının, aşırı sıcağa maruz kalma sonucu en sık karşılaşılan rahatsızlık olduğunu kaydeden Dr. Mehmet Dokur, "Aşırı terleme sonucu su-tuz kaybı ve sonuçta kan hacminin azalmasıyla şok gelişir. Sıklıkla güneş altında kat kat elbiselerle maç seyreden kişilerde görülür. Bu durumda terleme fazladır ancak ısı kaybı azdır. Kan hacminin azlığıyla seyreden şok tipi gelişir. Cilt soğuk-nemli ve yüz gri-soluktur. Baş dönmesi, göz kararması, çarpıntı ve bayılma hissi görülebilir. Bazen de baş ağrısı ve bulantı eşlik edebilir. Hastanın ağzından ölçülen ateşi çoğunlukla normal veya biraz yüksektir" dedi. Dr. Dokur, sıcak bitkinliği veya baygınlığı belirtileri olan hastanın serin bir ortama götürülmesi ve üzerindeki sıkı giysilerin çıkartılması gerektiğini vurgulayarak, "Hasta sırtüstü yatırılmalı ve ayakları vücut seviyesinden 30 cm yükseltilmelidir. Şuuru açıksa, su veya dengeli tuz solüsyonları içirilmelidir. Bilinci kapalı hastaya ağızdan sıvı veya katı herhangi bir şey verilmemelidir" diye konuştu. SICAK ÇARPMASI VE İLK MÜDAHALE Sıcak çarpmasının, aşırı sıcağa maruz kalmanın, en az görülen ve en dramatik sonucu olduğunu bildiren Dr. Mehmet Dokur, "Aşırı ısı, vücudun ısıdan korunma mekanizmalarını bozmuştur. Sıcak çarpmalarında vücut ısısı 40 santigrad derecenin üzerine çıkar, metabolizma durur ve hızlı doku zararı gelişir. Sıklıkla aşırı sıcak dalgaları sırasında, iyi havalanamayan ve nemli binalarda yaşayan yaşlı hastalarda, yoğun fiziki aktivite sırasında görülür. Ayrıca, sıcak yaz gününde, arabada kilitli olarak bırakılan çocuklarda da sıcak çarpması görülür. Sıcak çarpması olan kişilerde terleme mekanizmaları bozulduğu için terleme olmaz ve cilt kurudur. Tedavi edilmemiş sıcak bitkinliği sıcak çarpmasına ilerlemişse aksine cilt nemlidir. Sıcak çarpmalarında hastanın şuuru giderek kapanır, nabız sayısı ve dolgunluğu azalır. Tedavi edilmezse daima ölümle sonuçlanır" uyarısında bulundu. Dr. Dokur, sıcak çarpması belirtileri olan hastanın önce hızlıca sıcak ortamdan uzaklaştırılması, giysilerinin çıkartılması ve üzerine ıslak havlular konulması gerektiğini belirterek, "Kliması maksimum serinliğe ayarlanmış bir ambulans veya araçla, hasta en kısa sürede hastaneye götürülmelidir. Hastanın durumu hakkında hastaneye mutlaka önceden bilgi verilmelidir. Çünkü bu hastalar için acil serviste buzlu su banyosu hazırlanması gerekir" dedi. Dr. Dokur ayrıca, güneşin yakıcı etkilerinin yoğun olduğu 11.00-16.00 saatleri arasında, uzun süre korunmasız olarak güneş altında kalınmaması ve sıcak ortamlarda egzersizden kaçınılması konusunda da uyardı.