Yaz geldi yıllık izinler merak konusu oldu

Doç. Dr Veysel Kurt'un yazısı şu şekilde:

Geçtiğimiz haftalarda İstinye Üniversitesindeki öğrencilerimden biri, yıllık izinde önceki çalışmaların neden dikkate alınmadığını sordu. 

Gerçekten de İş kanununa göre, yıllık ücretli izine hak kazanmak için gerekli sürenin hesabında işçilerin, aynı işverenin bir veya çeşitli işyerlerinde çalıştıkları sürelerin birleştirilerek göz önüne alınacağı hükme bağlanmıştır. Bu durumda işçinin daha önce aynı işverenin bir ya da değişik işyerlerinde geçen hizmetlerinin yıllık izne hak kazanma ve izin süreleri hesabı yönlerinden dikkate alınması gerekir. Kamu kurum ve kuruluşlarında geçen hizmetlerin de aynı gerekçeyle izin hesabı yönünden birleştirilmesi gerekir. 

Ancak, farklı işverenlerin işyerlerinde çalışılan süreler birleştirilmediğinden ileri yaşa geldiğinde alt sınırdan yıllık izin kullanımı sıklıkla karşılaşılan bir durumdur.

En az bir yıl çalışma şartı

İşyerinde işe başladığı günden itibaren, deneme süresi de içinde olmak üzere, en az bir yıl çalışmış olan işçilere yıllık ücretli izin verilecektir. Anayasal bir hak olan yıllık ücretli izin hakkından vazgeçilemez. 

Niteliklerinden ötürü bir yıldan az süren mevsimlik veya kampanya işlerinde çalışanlara bu Kanunun yıllık ücretli izinlere ilişkin hükümleri uygulanmayacaktır. Yıllık ücretli izin süresi işçinin yaşına ve kıdemine göre belirlenen 14-20-26 gün “gün” olmakla birlikte, izin günlerinin hesabında izin süresine rastlayan ulusal bayram ve genel tatiller ile hafta tatili günleri izin süresinden sayılmayacaktır 

Elli yaşın avantajı

Genel bir kural olarak, 18 yaş ve altında olan küçüklerle 50 yaş ve üzerinde olan çalışanların yıllık izin süreleri 20 günden az olamaz. 50 yaşından gün alan çalışanların emekli olsun yada olmasın işyerinde 1 yılı doldurduktan sonraki yıllık izin hakları 20 iş günüdür. Diğer bir deyişle 50 yaşını tamamlamak değil, 50 yaşından gün almak önemlidir. 

Yer altı maden işlerinde çalışanlar için bu süreler dörder gün arttırılarak 24 gün olarak uygulanmaktadır; ancak yeraltı maden işyerlerinde “18 yaş altı” erkeklerin ve her yaşta kadınların çalışma yasağı göz önüne alındığında, yer altı maden işyerlerinde sadece 50 yaş ve üzerinde olan erkekler için 24 günden az yıllık izin süresi verilmesi söz konusu olamaz. 

Yargıtay’ın görüşüne göre aynı işyerinde emekli olup tekrar işe girenler için “50 yaş” kriteri devreye gireceğinden, söz konusu emekli çalışanlar için yıllık izin süresi 20 gün, yer altı maden işyerlerinde erkek çalışanlar için 24 gün olacaktır. Burada, 50 yaşını tamamlamak değil, 50 yaşından gün almak önemlidir.