YAŞ kararlarına yargı yolu!

Ankara 5'inci İdare Mahkemesi, Anayasa'nın yargı denetimi dışında tuttuğu, "kınama" ve "uyarı" cezalarına karşı dava açılabileceğine karar verdi. Bu kararla, birlikte Türkiye'de yıllarca tartışma konusu olan Hakim Savcılar Yüksek Kurulu ve Yüksek Askeri Şura kararlarına karşı yargı yoluna gitme umudu doğdu. Ankara 5'inci İdare Mahkemesi, Anayasa'nın yargı denetimi dışında tuttuğu, "kınama" ve "uyarı" cezalarına karşı dava açılabileceğine ilişkin tarihi bir karar verdi. Mahkemenin bu kararı, aynı çerçevede değerlendirilen ve mahkemeye gidiş yolu kapalı olan Hakim ve Savcılar Yüksek Kurulu (HSYK) ile Yüksek Askeri Şura (YAŞ) kararlarına ilişkin de dava açılması umudunu doğurdu. Ankara 5'inci İdare Mahkemesi, Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Eğitim Araştırmaları Merkezi ve Akşam Sanat Okulu matematik öğretmeni olarak görev yapan Mehmet Mutlu'nun, usul ve zamanaşımı hükümlerine aykırı olarak verilen kınama cezalarına karşı yargı yolunun kapalı olmadığına ilişkin başvurusunu değerlendirdi. Mutlu, başvurusunda soruşturulmaya başlanıldığının kendisine açık ve yazılı olarak bildirilmesi zorunluluğuna uyulmaması suretiyle savunma hakkının engellendiğini, soruşturmayı açan ve cezayı veren makamın aynı olması sebebiyle cezanın yok hükmünde olduğunu ileri sürerek kınama cezasının iptalini istedi. Anayasa'nın 129. maddesinde yer alan, uyarma ve kınama cezalarının dışında, disiplin kararlarının yargı denetimi dışında bırakılamayacağına ilişkin hükmü sebebiyle "kınama" ve "uyarı" cezalarında mahkemeye başvuru yolu kapalı tutuluyordu. 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 135. maddesinde de, disiplin amirleri tarafından verilen uyarma ve kınama cezalarına karşı itiraz, varsa bir üst disiplin amirine yoksa disiplin kurullarına yapılabileceği, 136. madenin 3. fıkrasında ise itiraz edilmeyen kararlar ile itiraz üzerine verilen kararların kesin olduğu, bu kararlar aleyhinde idari yargı yoluna başvurulamayacağı hükmü yer alıyor. YAŞ KARARLARI İÇİN EMSAL OLABİLECEK Mahkemenin Anayasa'nın 90. maddesinde yapılan değişiklik çerçevesinde Birleşmiş Milletler Medeni ve Siyasal Haklar Uluslararası Sözleşmesi'ni üstün tutması ile birlikte Türkiye'de yıllarca tartışma konusu olan Hakim Savcılar Yüksek Kurulu ve Yüksek Askeri Şura kararlarına karşı yargı yoluna gitme umudu doğdu. Danıştay'ın onama kararı vermesi halinde Ankara 5'inci İdare Mahkemesi'nin kararı emsal olabilecek. YAŞ kararlarına ilişkin Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne (AİHM), Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi açısından başvurularda bulunulduğunu ve bu sözleşme çerçevesinde başvuruların AİHM tarafından reddedildiğine işaret eden hukukçular, BM Medeni ve Siyasi Haklar Sözleşmesi çerçevesinde bu başvurularda bulunulması halinde sonucun değişebileceğine işaret ettiler.