Yarın sandıkta bunları oylayacağız
Abone olTürkiye, yarın yapılacak referandumda 26 maddelik Anayasa paketiyle bazı alanlardaki köklü değişiklikler için karar verecek. İşte değişiklikler...
Türkiye, yarın yapılacak referandumda 26 maddelik
Anayasa paketiyle yargı başta olmak üzere bazı alanlardaki köklü
değişiklikler için karar verecek.
Referandum paketinin içeriği özetle şöyle:
Madde 1: Kadınlar, çocuklar, yaşlılar, özürlüler,
şehitlerin dul ve yetimleri ile gazilere yapılacak pozitif
ayrımcılık, eşitlik ilkesine aykırı sayılmayacak.
Madde 2: Vatandaşların kişisel verileri yasaya
uygun olarak toplanacak. Meclis’ten yeni bir yasa çıkarılacak.
Vatandaş, hakkındaki verilerin silinmesini isteyebilecek.
Madde 3: Yurt dışına çıkış yasağı hâkim kararıyla
konabilecek. Askerlik durumu, vergi borcu nedeniyle çıkış yasağı
konulamayacak.
Madde 4: Devlet, her türlü istismara ve şiddete
karşı koruyucu önlemleri almakla yükümlü olacak.
Madde 5: İşçiler, aynı iş kolunda birden fazla
sendikaya üye olabilecek.
Madde 6: Memurların toplu sözleşmesinde son karar
sahibi Bakanlar Kurulu değil, Kamu Görevlileri Hakem Kurulu olacak.
Sözleşmenin emeklilere yansıtılması yasayla düzenlenecek.
Madde 7: Grevde iş yerinde oluşan zarardan sendika
sorumlu olmayacak. Siyasi amaçlı grev, dayanışma grevi, genel grev,
işi yavaşlatma ve direnişte anayasal engel olmayacak.
Madde 8: TBMM Başkanlığı’na bağlı Kamu Denetçiliği
Kurumu kurulacak. İdareyle ilgili şikâyetler yargıya taşınmadan
uzlaşmayla çözülmeye çalışılacak.
Madde 9: Partinin kapatılmasından sorumlu tutulup
yasaklanan milletvekili, bağımsız olarak dönem sonuna kadar TBMM
üyeliğine devam edebilecek.
Madde 10: TBMM Başkanı ilk seçiminde 2 yıl, sonra
dönem sonuna kadar görev yapacak.
Madde 11: İdare mahkemeleri ve Danıştay,
“yerindelik” denetimi yapamayacak, “kamu
yararı” gerekçesiyle karar alamayacak. Yüksek Askeri Şûra
kararıyla ordudan ilişiği kesilen subaylar, yargıda hak
arayabilecek. Terfi işlemleri ve kadrosuzluk nedeniyle albaylıktan
veya generallikten emekliye ayrılanlar geri dönemeyecek.
Madde 12: Memurların özlük hakları toplu
sözleşmede düzenlenebilecek.
Madde 13: Memurlar, disiplin cezalarını yargıya
götürebilecek.
Madde 14: Adalet Bakanlığı’ndaki iç denetçiler,
adalet hizmetlerini ve savcıları denetleyecek. İnceleme ve
soruşturmaları adalet müfettişleri yapacak.
Madde 15: Anayasal düzene karşı suç işleyen, darbe
yapan veya darbe girişiminde bulunan askerler, sivil mahkemelerde
yargılanacak. Siviller, sadece savaş halinde askeri mahkemelerde
yargılanabilecek.
Madde 16: Anayasa Mahkemesi 17 üyeden oluşacak.
TBMM, Sayıştay ve baroların göndereceği adaylar arasından 3 üyeyi
seçecek. 14 üyeyi ise Cumhurbaşkanı atayacak. Cumhurbaşkanı, 4
atamayı doğrudan yapacak. Bu isimler, üst kademe yöneticileri,
avukatlar, birinci sınıf hâkim ve savcılar ile en az 5 yıl
deneyimli Anayasa Mahkemesi raportörleri arasından olacak. Kalan 10
üyeden 3’ü Yargıtay’dan, 2’si Danıştay’dan, 1’i Askeri
Yargıtay’dan, 1’i Askeri Yüksek İdare Mahkemesi’nden, 3’ü YÖK’ün
göstereceği öğretim üyelerinden seçilecek.
Madde 17: Anayasa Mahkemesi üyeleri 12 yıl için
seçilecek. 65 yaşını dolduran emekliye ayrılacak.
Madde 18: Olağan yargı yollarını tüketen kişiler
AİHM’den önce Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuru yapabilecek.
TBMM Başkanı, Genelkurmay Başkanı ve kuvvet komutanları da
görevleriyle ilgili suçlamalarda Yüce Divan’da yargılanacak.
Madde 19: Anayasa Mahkemesi 2 daire ve Genel
Kurul’dan oluşacak. Anayasa maddelerinin iptaline ve partilerin
kapatılmasına 17 üyeden en az 12’sinin oyuyla karar
verilebilecek.
Madde 20-21: Askeri Yargıtay da dahil olmak üzere
askeri hâkimler karar verirken “askerlik hizmetlerinin gereklerini”
gözetmeyecek.
Madde 22: HSYK 22 asil ve 12 yedek üyeden oluşacak, 3 daire halinde çalışacak. Adalet Bakanı Kurul’un başkanı, Adalet Bakanlığı Müsteşarı Kurul’un doğal üyesi olarak kalacak. 4 üyeyi Cumhurbaşkanı hukukçular ve avukatlar arasından atayacak. Yargıtay’dan 3 üye, Danıştay’dan 2 üye, Türkiye Adalet Akademisi’nden 1 üye seçilecek. 7 üye birinci sınıf adli yargı hâkim ve savcılarından, 3 üye birinci sınıf idari hâkim ve savcılardan olacak. Meslekten çıkarılan hâkim ve savcılar yargıya başvurabilecek.
Madde 23: Ekonomik ve Sosyal Konsey anayasal kurum olacak.
Madde 24: 12 Eylül 1980 darbesini yapanlar ile darbe döneminin karar organları ve tüm işlemleri yargıya götürülebilecek.
Madde 25: Geçici Madde 18: Anayasa
Mahkemesi’nin mevcut üyeleri, 65 yaşına kadar görevlerini
sürdürecekler. Bireysel başvurular 2 yıl sonra başlayacak.
Geçici Madde 19: HSYK, 30 gün içinde yeni hükümlere göre yapılandırılacak.
Madde 26: Paketin tümüyle oylanması.