Yarın oy kullanacaklar dikkat!
Abone olTÜRKİYE, 18 maddelik yeni anayasa değişikliğini oylamak için yarın sandık başına gidecek. Hangi saatler arasında oy verilecek? Seçmen bilgi kağıdı gelmeyen oy kullanabilecek mi?
Seçmenlerin Adıyaman, Ağrı, Artvin, Bingöl, Bitlis, Diyarbakır,
Elazığ, Erzincan, Erzurum, Gaziantep, Giresun, Gümüşhane, Hakkari,
Kars, Malatya, Kahramanmaraş, Mardin, Muş, Ordu, Rize, Siirt,
Sivas, Trabzon, Tunceli, Şanlıurfa, Van, Bayburt, Batman, Şırnak,
Ardahan, Iğdır ve Kilis'te 07.00-16.00, diğer
illerde ise 08.00-17.00 saatlerinde sandık başına
gideceği açıklandı.
Ayrıca seçmen bilgi kağıdı gelmeyen vatandaşların da oy
kullanabileceği bildirildi.
Türkiye'de anayasa değişiklikleri için bugüne kadar 6 kez halk
oylamasına gidildi. Kamuoyunda "referandum" olarak da ifade edilen
1961, 1982, 1987, 2007 ve 2010 yıllarındaki halk oylamalarında,
sandıktan "evet" sonucu çıkarken, 1988'deki halk oylamasında
vatandaşların tercihi ise "hayır" oldu.
"Cumhurbaşkanlığı sistemi"ni getiren 18 maddelik yeni anayasa
değişikliğini oylamak için yarın yedinci kez halk oylamasına
gidilecek. Halk oylamasında yurt içinde 55 milyon 319 bin 222
seçmen, 167 bin 140 sandıkta oy kullanacak, cezaevlerinde 461
sandık kurulacak.
Seçmen bilgi kağıdı gelmeyen vatandaşlar da oy kullanabilecek.
Kağıdı bulunmayıp kütüğe kayıtlı olanlar, ibraz edecekleri kimlik
belgeleriyle (nüfus kağıdı, resmi daireler veya iktisadi devlet
teşekküllerince verilen soğuk damgalı kimlik kartı, pasaport,
ehliyet, evlenme cüzdanı) oy verebilecek.
Üzerinde T.C. kimlik numarası olmayan bir kimlik belgesi ibraz eden
seçmenin oy kullanabilmesi için bu belgelerin yanında seçmen bilgi
kağıdı veya T.C. kimliğini ispata elverişli belgeyi ibraz etmesi
gerekecek.
Seçmenler, YSK'nın ''www.ysk.gov.tr'' internet sitesinden de hangi
sandıkta oy kullanacaklarını öğrenebilecek.
Halk oylamasında, "Türkiye Cumhuriyeti Yüksek Seçim Kurulu"
filigranlı sarı renkli zarflar ve beyaz renk üstünde "Evet",
kahverengi renk üstünde "Hayır" ibareleri bulunan iki ayrı renkten
oluşan birleşik oy pusulaları ile "tercih" mührü kullanılacak.
OY VERME SAATLERİ
Seçmenler, Adıyaman, Ağrı, Artvin, Bingöl, Bitlis, Diyarbakır,
Elazığ, Erzincan, Erzurum, Gaziantep, Giresun, Gümüşhane, Hakkari,
Kars, Malatya, Kahramanmaraş, Mardin, Muş, Ordu, Rize, Siirt,
Sivas, Trabzon, Tunceli, Şanlıurfa, Van, Bayburt, Batman, Şırnak,
Ardahan, Iğdır ve Kilis'te 07.00-16.00, diğer illerde ise
08.00-17.00 saatlerinde sandık başına gidecek.
Oy kullanmanın bitiş saatine gelindiği halde sandık başında
oylarını vermek üzere bekleyen seçmenler, başkan tarafından
sayıldıktan sonra sırayla oylarını kullanabilecek.
10 SİYASİ PARTİ ÜYE VEREBİLECEK
Anayasa değişikliğinin halkoyuna sunulmasına ilişkin işlemlerde
bulunabilecek ve ayrıca Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen
Kütükleri Hakkında Kanun'un 23. maddesi gereğince sandık
kurullarına üye verebilecek siyasi partiler de belirlendi.
Buna göre, AK Parti, CHP, HDP ve MHP'nin yanı sıra ANAVATAN,
Bağımsız Türkiye Partisi, Büyük Birlik Partisi, Hür Dava Partisi,
Saadet Partisi ve Vatan Partisi, halk oylamasına ilişkin işlemlerde
bulunabilecek ve sandık kurullarına üye verebilecek.
BAZI SEÇİM YASAKLARI
Yüksek Seçim Kurulunun (YSK) hazırladığı seçim takvimi kapsamında,
yarın yapılacak halk oylaması için propaganda serbestliği ve bir
kısım seçim yasakları 9 Nisan'da başladı. Buna göre, propaganda
serbestliği, bugün saat 18.00'de sona erecek.
Siyasi partiler, radyo ve televizyon kanalları ile yazılı, sözlü ve
görsel basında yapacakları propagandalarda, Türkçenin yanı sıra
farklı dil ve lehçeler de kullanabilecek.
Oy verme gününden önceki 24 saate kadar siyasi partiler, radyo ve
televizyonlarda birlikte veya ayrı ayrı açık oturum, röportaj ve
panel gibi programlara katılarak görüşlerini açıklayabilecek.
Siyasi partilerin açık veya kapalı yer toplantılarına ilişkin radyo
ve televizyonlarda canlı yayın yapılabilecek. Halk oylaması
sürecinde özel tanıtıcı programlar (Ulusa Sesleniş, Millete Hizmet
Yolunda ve benzeri konuşmalar), banttan veya canlı
yayınlanamayacak.
Siyasi partiler, propaganda süresinin sona ermesine kadar, yazılı
basında ilan ve reklam yoluyla veya internet sitesi açarak sözlü,
yazılı veya görüntülü propaganda yapabilecek.
Vatandaşların elektronik posta adreslerine, taşınabilir veya sabit
telefonlarına sesli, görüntülü veya yazılı mesaj gönderilemeyecek
ancak siyasi partiler, kendi üyelerine sesli, görüntülü veya yazılı
mesajları her zaman gönderebilecek.
Oy verme gününden önceki 10 günlük sürede yazılı, sözlü ve görsel
basın ve yayın araçları ile kamuoyu araştırmaları, anketler,
tahminler, bilgi ve iletişim telefonları yoluyla mini referandum
gibi adlarla vatandaşların oylarını etkileyecek biçimde yayın ve
herhangi bir surette dağıtım yapılamayacak. Bu sürenin dışında
yapılacak yayınların, tarafsızlık, gerçeklik ve doğruluk ilkelerine
uygun olması, kamuoyu araştırmaları ve anketlerin yayınlanması
sırasında araştırmanın hangi kuruluş tarafından yapıldığı, denek
sayısı ve araştırmanın kim tarafından finanse edildiğinin
açıklanması zorunlu olacak.
SEÇİM GÜNÜ YASAKLARI
Oy verme günü saat 06.00'dan 24.00'e kadar alkollü içki
satılamayacak, içkili ve umumi yerlerde alkollü içki verilmesi ve
içilmesi yasak olacak, eğlence yerleri oy verme süresince kapalı
kalacak, eğlence yeri niteliğindeki lokantalarda yalnızca yemek
verilebilecek.
Emniyet ve asayişi korumakla görevli olanlardan başka kimse silah
taşıyamayacak. Radyolar ve her türlü yayın organlarınca saat
18.00'e kadar seçim ve seçim sonuçlarıyla ilgili haber, tahmin ve
yorum yapılamayacak. Radyolarda ve her türlü yayın organlarında
18.00-21.00 saatleri arasında ancak YSK tarafından seçim ile ilgili
verilecek haber ve tebliğler yayınlanabilecek.
Bütün yayınlar saat 21.00'den sonra serbest olacak ancak YSK
tarafından gerek görülmesi halinde saat 21.00'den önce de
yayınların serbest bırakılmasına karar verilebilecek.
NEYİ OYLAYACAĞIZ?
Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemini içeren 18 maddelik Türkiye
Cumhuriyeti Anayasasında Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun'a
göre, milletvekili sayısı 550'den 600'e çıkarılacak, milletvekili
seçilebilme yaşı 25'ten 18'e indirilecek.
TBMM ve cumhurbaşkanı seçimleri 5 yılda bir aynı gün yapılacak.
Cumhurbaşkanı seçilen kişinin partisiyle ilişiği kesilmeyecek.
Cumhurbaşkanlığına, siyasi parti grupları, en son yapılan genel
seçimlerde toplam geçerli oyların tek başına veya birlikte en az
yüzde 5'ini alan partiler ile en az 100 bin seçmen tarafından aday
gösterebilecek.
Cumhurbaşkanı hakkında, bir suç işlediği iddiasıyla TBMM üye tam
sayısının salt çoğunluğunun vereceği önergeyle soruşturma açılması
istenebilecek.
Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar, cumhurbaşkanı tarafından
atanacak ve görevden alınacak. Bakanlıkların kurulması,
kaldırılması, görevleri ve yetkileri, teşkilat yapısı ile merkez ve
taşra teşkilatlarının kurulması, Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile
düzenlenecek.
TBMM, üye tam sayısının 5'te 3 çoğunluğu ile seçimlerin
yenilenmesine karar verebilecek. TBMM genel seçimi ile
cumhurbaşkanı seçimi birlikte gerçekleştirilecek.
Cumhurbaşkanının, seçimlerin yenilenmesine karar vermesi halinde
TBMM genel seçimi ile cumhurbaşkanı seçimi birlikte yapılacak.
Cumhurbaşkanının ikinci döneminde Meclis, seçimlerin yenilenmesine
karar verirse cumhurbaşkanı bir kez daha aday olabilecek. Anayasa
Mahkemesinin üye sayısı 17'den 15'e düşürülecek.
TBMM'nin bir sonraki seçimi ve cumhurbaşkanı seçimi, 3 Kasım
2019'da birlikte yapılacak.