Yarın gece gökyüzünde şölen var

Yarın (17 Kasım) gece dünyaya meteor yağacak. Ege Üniversitesi (EÜ) Gözlemevi Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Zeynel Tunca, 17 Kasım gecesi yoğun bir göktaşı yağmurunun seyredilebileceğini açıkladı.

'Leonid' adı verilen göktaşı yağmurunun, Aslan takımyıldızı bölgesinden her yöne dağılıyormuş gibi görüneceğini belirten Prof. Dr. Tunca, "Bu yıl içindeki leonidler, 33 yılda bir Güneş'in etrafında dolanan Tempel-Tuttle kuyruklu yıldızının 1466 ve 1533 yıllarında geçtiği sırada ardında bıraktığı kalıntılarla oluşmaktadır. Göktaşı yağmuru, yarın en büyük sayıya ulaşacak. Öngörülen, seyredilebilecek göktaşı sayısı, saatte yaklaşık 200-300 civarında. Tahminlerin yarısı kadar olsa bile bu senenin en iyi göktaşı yağmuru olacaktır." dedi.

Göktaşlarının görülebilmesinin, yeterince parlak iz bırakmalarına bağlı olduğunu açıklayan Tunca, "17 Kasım'da Ay yeniay evresinde olacak ve gece boyu ortaya çıkmayacaktır. Bu sebeple görebileceğimiz göktaşı sayısı da daha fazla olacaktır. Sayının en çok olacağı akşamın ilk saatlerinde, bulunduğumuz boylamlarda Aslan takımyıldızı henüz doğmamış olacaktır, Kuzeydoğu yönünde ise ufkumuza yakın gökyüzünde bu yağmurun izlerini görebileceğiz. İlerleyen saatlerde sayı azalmaya başlayacak." şeklinde konuştu.

Leonidlerin, çok fazla göktaşı sayısıyla ünlü olduğunu vurgulayan Zeynel Tunca, 1999 ile 2002 yılları arasındaki geçişlerde saatte bin taneye kadar yoğunluklara erişen göktaşı yağmurları oluştuğunu kaydetti. Prof. Dr. Tunca, "Bu seneki yağmur o kadar görkemli olmayacak, fakat geceyarısına doğru doğacak olan ve 1. Kadir'den parlak bir görünümde ve Yengeç takımyıldızında bulunacak Mars'ın yakınından, ardında iz bırakarak geçecek parlak bir göktaşı, gece boyunca harcanan emeğin karşılığını verebilir." diye konuştu.

Meraklılarına iyi seyirler dileyen Tunca, halk arasında 'yıldız kayması' olarak bilinen göktaşı yağmuru hakkında şu bilgileri verdi: "Kuyruklu yıldızlar, Güneş etrafındaki yörüngelerinde ilerlerken kuyruklarından ayrılan toz ve küçük taş parçacıkları, yörüngede geniş bir bölgeye dağılır. Güneş etrafından her geçişlerinde biraz farklı bir yol izledikleri için birbirine yakın, tozlu kalıntılar oluşur. Yörünge, bir anlamda tozlu yol gibidir. Dünya'nın yörüngesi de Güneş etrafında dolanırken belirli tarihlerde bu yollarla çakışır ve içinden geçer. Bu sırada tozlar ve ortalama mercimek büyüklüğündeki küçük taş parçacıkları, atmosfere hızla girerek sürtünme sonucu yanıp ışıklı izler bırakır. Gözlem sırasında özellikle dolunay ışığı varsa, sönük göktaşı izleri görülemez. Göktaşı ya da göktaşı yağmuru seyretmek için açık havada, karanlık bir alanda ve uygun durumda yere sırt üstü uzanarak, geniş bir gökyüzü bölgesine bakmak yeterli olur."