Yargının temel sorunu 'yolsuzluk'

Yüksek yargı tarafından son günlerde yayınlanan bildirilerde dile getirilen "yargı siyasallaştırılıyor" iddiası gündeme damgasını vururken, İstanbul Barosu'nun avukatlar arasında yaptığı araştırmada, yüzde 94.7 oranında, yargının asıl sorunu olarak yolsuzluklar gösterildi. İstanbul Barosu tarafından baroya kayıtlı 666 avukat arasında yapılan araştırmada, avukatlar "adli yargıda yolsuzluk var mı?" sorusuna yüzde 94.7 oranında "evet" yanıtını verdiler.

TOBB ve Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV) tarafından hazırlanan, "yolsuzluk nedenleri, etkileri ve çözüm önerileri" raporda yer alan, "İstanbul Barosu Çevresi Adli Yargıda Yolsuzluk" araştırmasında, avukatların yüzde 94.7'ü adli yargıda yolsuzluk olduğu cevabını verirken, yüzde 58.9'u yolsuzluğun adli yargının temel olduğunu söyledi.

Adalete güven azalıyor

Araştırmada insanların karşılaştıkları sorunlara çözüm bulması için başvurdukları yargı mercilerinde yaşanan olumsuz sonuçlar, insanların yargıya güvenini azalttığını ortaya çıkardı. Araştırmada, deneklerin yüzde 87.9'u adli yargıda yolsuzluğun adalete güveni azalttığını ifade ederken, yolsuzluğun bireysel ve kuralsız davranışları artırmakta olduğu ve mafya devlet yapılanmasına yol açtığı kaydedildi. Öte yandan araştırmada ilginç bir değerlendirme ile adli yargıdaki yolsuzluğun olumlu sonuçlarına dikkat çekildi. Yargıdaki yolsuzluğun olumlu sonucu olarak, yolsuzluk aracılığıyla mevcut hukuk düzeninin toplumsal gerçekliğe uyumunun sağlandığı ve adliye sürecine hız kazandırıldığı belirtildi.

Yolsuzluklar yeterince çıkmıyor

Araştırmada, avukatların 96.1'i yargıdaki yolsuzluk olaylarının yeterince ortaya çıkmadığını düşündüklerini ifade ettiler. İstanbul Barosu'nun kayıtlı üyeleri arasında düzenlediği "Adli yargıda yolsuzluk" araştırmasında, yargıda en yaygın olarak görünen yolsuzluk türleri şöyle sıralandı:

"Rüşvet: yüzde 56.4, kayırma: yüzde 37.9, irtikap: yüzde 5.4 ve zimmet: yüzde 0.3 olarak belirlendi:"

Araştırmaya katılan deneklerin yüzde 40.1'i yargılama aşamasında tarafların hepsinin bir şekilde yolsuzluğa alet olduklarını düşünürken, yargıda sürekli olarak işi olanlar, yolsuzluğa neden olmada birinci sırada yer aldı.

Yetersiz bütçe yolsuzluğa itiyor

İstanbul Barosu'nun araştırmasında, başlıca yolsuzluk nedenleri arasında ilk sırada yüzde 68.3 ile adalete ayrılan yetersiz bütçe yer aldı. Araştırmada yolsuzluğun nedenleri arasında şunlar gösterildi: "Yolsuzluğun kamuoyunca zımnen meşru sayılması, kamuda iş ahlakı, ilkeleri ve değerlerinin yetersizliği, kapasite üstü iş hacmi, yurttaşların hak arama bilincinin yetersizliği, yargıdaki yolsuzlukların açıklanmaması, adli ve idari denetim mekanizmalarının yapısal bozukluğu ve bireyin demokratik hukuk devleti konusunda bilinçsizliği."

Rüşvetin 'haksız' amacı

Araştırmada, "adli yargıda rüşvetin amacı" bölümünde deneklerin yüzde 32.9'u hakkı olmayan şeyi elde etmek, yüzde 30.7'si hakkını elde etmek, yüzde 26.4'ü yaptırımdan kurtulmak, yüzde 6.5'i haksızlıktan korunmak ve yüzde 3.5'i başkalarını haksızlığa uğratmak cevabını verdi.

Yüzde 7.7'lik bilirkişi yolsuzluğu

Adalet Bakanı Cemil Çiçek'in "Yolsuzlukla Mücadele Konferansı"nda gündeme getirdiği "bilirkişi kirliliği var" konusu araştırmada da kendini gösterdi. Adli yargıda yolsuzluk, yüzde 37.2'yle karakollar başta olmak üzere, onu yüzde 31.1 ile icra daireleri, yüzde 7.7 ile bilirkişi, yüzde 21.2 ile diğer birimler izliyor.

Haber: Songül Selvi
Kaynak: