Yanlış ayakkabı ayakları mahvediyor!

Ayakların en büyük dertlerinden biridir baş parmak çıkıntısı, yani bunyon. Yanlış ayakkabı seçimi, artrit veya çocuk felci gibi sebeplerle meydana gelen bu rahatsızlıktan kadınlar, erkeklere nazaran 9 kat daha fazla etkileniyor.

Bunyon, ayaktaki ‘halluks valgus’ deformitesine bağlı ortaya çıkan başparmak etrafındaki şişliğe verilen isim. Başparmak eklemi etrafında eklemi korumakla görevli olan yağ yastıkçığında ayakkabı içinde basınç altında kalan bir bölge olur ve buna bağlı bir büyüme gelişir. Doku büyüdükçe ayakkabı basıncı artar ve şişlik, kızarıklık, kalıcı bir hal alır.

SİVRİ BURUNLU ALARM!
Avrasya Hospital Ortopedi Uzmanı Dr. Özgür Ortak, bunyonların oluşumunda en sık rastlanan sebebin ayağa uygun olmayan, ayak baş parmağını doğal olmayan bir pozisyonda sıkan, özellikle dar, sivri burunlu ayakkabıların uzun süre giyilmesi olduğuna dikkat çekiyor. Dr. Ortak “Bunun yanı sıra bunyonlar artrit ve polio (çocuk felci) gibi hastalıklarda da oluşur. Genetik geçişin de sıklıkla rolü vardır. Fakat bütün bu nedenler bunyonların sadece ufak bir yüzdesini kapsar. Bunyonlar kadınlarda erkeklere oranla dokuz misli daha fazladır” diyor.

ORTOPEDİK CİHAZLAR MEKANİK DENGEYİ KURUYOR

Bunyonlar, cerrahi ve medikal yöntemlerle tedavi edilebiliyor. Tedavinin ana prensibi baş parmaktaki deformite nedeniyle bozulmuş olan basma kusurunun düzeltilmesi. Dr. Ortak, şöyle anlatıyor: Medikal tedavide ana amaç, baş parmak deformitesinin bozduğu ayak mekanik dengesinin çeşitli ortopedik cihazlarla düzeltilmeye çalışılmasıdır. Burada parmak arası silikon, gece takılan makaralar, parmağı doğru pozisyona alarak etraf dokunun rahatlatılması ile ağrıyı azaltabilir. Özel yapılmış tabanlıklar ile hastaların baş parmak deformitelerinden kaynaklanan yanlış basmaları düzeltilir. Fayda görmeyen hastalar için ise cerrahi tedavi yöntemleri planlanır.

OPERASYON OLMADAN TEDAVİ DE MÜMKÜN

Bunyonların tedavi edilmediklerinde sıklıkla ağrılı bir hal aldığını söyleyen Dr. Özgür Ortak, “Fakat bütün bunyonlar ilerleyici değildir. Pek çok bunyon problemleri ameliyatsız tedavi edilebilir. Genelde ağrısız bunyonların cerrahi gerekliliği yoktur. Bundan dolayı ortopedi uzmanları ağrı oluşturmayan bunyonlar için koruyucu cerrahiyi önermezler. Vakaların geniş bir çoğunluğunda bunyon ağrısı uygun ayakkabı giyimi ile ortadan kaldırılabilir” diye konuşuyor.

HANGİ DURUMDA OPERASYON ŞART

• Uygun ayakkabılara rağmen yürüyüş ve günlük aktivitelerinizi kısıtlayan ciddi ayak ağrısı.
• İstirahat ve verilen ilaçlarla düzelmeyen kronik baş parmak ödemi ve şişmesi.
• Baş parmağın küçük parmakları itmesiyle oluşan baş parmak deformitesine ek gelişmiş küçük parmak deformiteleri.
• Baş parmağınızı hareketlerinde sertlik- yetersizlik.
• Ağrının hafiflemesinde ilaçlardan fayda görülmemesi.
• Ayakkabılarda değişiklik yapmaya ve antiinflamatuar tedavi gibi diğer tedavilere rağmen baş parmak deformitesinin ilerlemesi.
Ameliyat sonrası döneme dikkat
“Bunyon ameliyatlarının en önemli özelliği ameliyat sonrası dönemin iyi anlaşılmasıdır” diyen Dr. Ortak, sözlerini şöyle sürdürüyor:

Bu dönemde yapılan cerrahi işleme göre yaklaşık 4-6 haftalık bir yük vermeme süresi ve ardından yaklaşık 3. ayın sonuna kadar geniş ve rahat ayakkabıların giyildiği bir periyod vardır. Ayrıca hastaların tamamiyle normale dönmesi yaklaşık 6-9 aylık bir nekahat dönemini içerecektir. Bu süre boyunca ayaklarda şişme ve ayakkabı giyme güçlüğü söz konusu olabilir.

CERRAHİNİN AMACI ACIYI AZALTMAK

Bu sebeple bunyon cerrahisi önemli bir cerrahidir. Cerrahinin size mükemmel bir ayak sunacağına dair gerçekçi olmayan iddialardan sakının. Cerrahinin amacı mümkün olduğu kadar ağrıyı azaltmak ve deformiteyi düzeltmektir. Kozmetik amaçlı bir cerrahi olarak anlaşılmamalıdır. Bunyon cerrahisi size daha küçük ve dar burunlu ayakkabılar giymenize izin vermeyecektir. Hatta hayatınızın geri kalanında bazı ayakkabı sınırlamalarınız olacaktır.

MODAYI DEĞİL SAĞLIĞINIZI DÜŞÜNÜN

• Ayakkabının modeline göre ayakkabı numaranız değişkenlik gösterebilir. Mümkün olduğunca ayağınızın biçimine en yakın uygunluktaki bir ayakkabı seçin.
• Yaşınız ilerledikçe ayaklarınızın büyüklüğü değişebilir.
• Her iki ayağınızı da ölçtürün. Pek çok kişinin bir ayağı diğerinden büyüktür. Ayakkabıyı daha büyük olan ayağınızda prova edin.
• Bazı ayakkabılar ayak parmaklarınızın üzerine basınç yapan bölgelerin değiştirilmesi ile modifiye edilebilir. Başparmağın repozisyonunda kullanılan ateller ve ortotikler de (ayaklarınıza göre biçimlendirilmiş özel ayakkabı tabanlıkları) ağrınızı hafifletebilir.