Yangınların yüzde 98’i insan kaynaklı

Türkiye’de, 2013 yılında Temmuz ayının sonuna kadar bin 462 adet orman yangını çıktı ve 3 bin 194 hektar alan zarar gördü. Orman yangınlarının yüzde 98’inin insan kaynaklı olduğu bildirildi.
Doğal afetlerin başında gelen orman yangınlarının çıkmasında ve yayılmasında en uygun koşullara sahip Akdeniz iklim kuşağının etkili olduğu Türkiye’de, 2013 yılında Temmuz ayının sonuna kadar bin 462 adet orman yangını çıktı ve 3 bin 194 hektar alan zarar gördü. Orman yangınlarının yüzde 98’inin insan kaynaklı olduğu bildirildi.
TEMA’dan yapılan açıklamada, orman yangınlarının yüzde 98’inin insan kaynaklı olduğu bildirildi. Açıklamada, ’’Orman yangınlarının yüzde 76’sı piknik ateşi, sigara, orman içi veya kenarında bulunan çöplükler, çoban ve avcı ateşi, anız yakılması gibi ihmal ve dikkatsizliklerden kaynaklanıyor. Bu orana faili meçhul olanlar da dahil edildiğinde oran yüzde 90’a ulaşıyor. Yangınların yüzde 8’inin ise kasten orman yakma fiili sonucu ortaya çıktığı görülüyor’’ denildi.
Türkiye’de her yıl ortalama 2 bin 17 adet yangın çıktığı belirtilen açıklamada, yanan alanların ağaçlandırılması için ise her yıl yaklaşık 50 milyon TL harcamak gerektiği ifade edildi.
Açıklamada, ’’Ülkemizde her yıl olduğu gibi ihmal ve dikkatsizliklerimiz sonucu ormanlarımız yanmaya devam ediyor’’ denilerek şunlar kaydedildi:
’’2013 yılında Temmuz ayının sonuna kadar bin 462 adet orman yangını çıkarken, 3 bin 194 hektar alan zarar gördü. Çıkan yangınların bin 170 hektarını örtü yangını, 2 bin 024 hektarını ise tepe yangını oluşturdu. Son günlerde hemen hemen her gün 15-25 adet orman yangını çıkıyor. Türkiye’de son yıllarda İtalya, Fransa, Portekiz, Yunanistan ve İspanya gibi çoğu ülkeye kıyasla orman yangınlarını söndürme ve kontrol altına alma konusunda daha etkin ve başarılı çalışmalar yürütülüyor. Buna rağmen her yıl ortalama 2 bin 017 adet yangın çıkarken ve ortalama 8 bin 400 hektar orman alanı yangından zarar görüyor. Bu da yüz binlerce ağacın, ot ve çalının kül olması, milyonlarca böceğin, binlerce kuşun, memelinin, sürüngenin yanarak yaşamlarını yitirmesi, yaşam alanlarının bozulması, orman ekosistemlerinde yaralar açılması anlamına geliyor. Yanan alanların ağaçlandırılması ise her yıl yaklaşık 50 milyon TL’nin harcanması demek.’’

"YANGINDA TOPRAK DA ZARAR GÖRÜYOR"
TEMA’nın açıklamasında, orman yangınlarında genellikle göz ardı edilen önemli bir hasarın da topraklarda oluştuğu belirtilerek, ’’Toprakların yaşamsal gücü toprağın en üst katmanında çokça yaşayan mikrobiyel dünya ile ilgili. Bu canlı toplulukları gözle görülemez düzeyde olsalar bile toprakların verim ve yenilenme gücünü sağlayan eşsiz bir canlılar sistemini oluşturuyor. Yangınlar sırasında bu canlılar topluluğunun bileşimi değişirken, yararlı birçok organizma da yok oluyor, orman ekosistemi hasar görüyor. Yangınların toprağa olan diğer zararı ise toprak parçacıklarının birbirine bağlı kalmasını sağlayan doğal toprak organik maddesi olan humusun yanması olarak öne çıkıyor. Böylelikle toprak tanecikleri kırılgan ve duyarlı bir hal alarak, çok ufak zerreciklere ayrılıyor. Dikilen fidanlar toprağı örtene kadar erozyonla toprak kaybı oluşuyor’’ denildi.
Türkiye’de büyük zararlara neden olan orman yangınlarının hemen hemen tamamının sebebinin insanlar olduğu ifade edilen açıklamada, ’’Küçük ihmal ve dikkatsizlikler yangınların en büyük nedenini oluşturuyor. Orman yangınları nedenlerinin yüzde 76’sı piknik ateşi, sigara, orman içi veya kenarında bulunan çöplükler, çoban ve avcı ateşi, anız yakılması gibi ihmal ve dikkatsizliklerden kaynaklanıyor. Bu orana faili meçhul olanlar da dahil edildiğinde oran yüzde 90’a ulaşıyor. Yangınların yüzde 8’inin ise kasten orman yakma fiili sonucu ortaya çıktığı görülüyor’’ ifadelerine yer verildi.
Orman yangınlarının önlenmesinde kamuoyunu aydınlatıcı ve uyarıcı eğitim çalışmalarının büyük önem taşıdığını ifade eden TEMA Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı Deniz Ataç, ’’Her yıl kamuoyunun orman yangınlarına karşı uyarılmasına özel önem veriyoruz. Eğitim çalışmalarımızda orman yangınlarının neden olduğu çevresel sorunlar ile bunların orman ekosistemlerine ve iklim değişikliğine etkileri konularına ağırlık veriyoruz. Bunu önemsiyoruz çünkü ülkemizde orman yangınlarının yüzde 98’i insan kaynaklı’’ dedi.

ALO 177
Bu arada, vatandaşların herhangi bir duman gördüklerinde de ücretsiz ALO 177 Orman Yangın İhbar Hattı’nı arayarak yangını yetkililere bildirmeleri erken müdahale için çok büyük önem taşıyor. Zira erken müdahale ile yangınlar daha kısa sürede daha küçük alanlarda kontrol altına alınabiliyor. Türkiye’de 2002 yılında yangına ortalama 40 dakikada ulaşılıyorken, bu süre son yıllarda 18 dakikaya kadar düşürüldü. Bu sürenin düşürülmesinde erken haber alma sistemlerinin oluşturulması, helikopter dahil müdahale araçlarının yenilenmesi önemli bir rol oynadı.
(İHA)