Yabancıya mülk yasağı endişesi

Anayasa Mahkemesi’nin yabancıların Türkiye’de mülk edinmesine imkan tanıyan düzenlemeyi iptal etmesi, başta turizmciler olmak üzere ekonomi çevrelerinde endişeye yol açtı. Yasaklamayı AB ile uyum sürecine aykırı bulan turizmciler, “Rakiplerimiz İspanya ve Finlandiya gibi ülkelerde yabancılar mülk edinebiliyor. Biz bunu engellersek ülke imajı zarar görür.” değerlendirmesinde bulunuyor. En fazla gayrimenkulün satıldığı Antalya’daki emlakçılar, konunun pek çok alanı yakından ilgilendirdiği görüşünde: “Turizm kadar inşaat sektörü de zarar görür. Birçok müteahhit, yabancılara özel konut ve villa yaparak ayakta duruyor.” Yabancı Sermaye Derneği Genel Sekreteri Mustafa Alper ise kararın yabancı yatırımı artırma çabaları ile çelişecek bir boyut kazanmaması gerektiğini söylüyor. Alper, belli bölgelere dönük hassasiyetlerin mevzuat değişikliği ile düzenlenebileceğini, topyekün sınırlamaların ülkeye duyulan güveni zedeleyeceğini belirtiyor. Yabancıların Türkiye’de gayrimenkul almalarını düzenleyen maddeyi iptal eden Anayasa Mahkemesi, kararın Resmi Gazete’de yayımlandıktan üç ay sonra yürürlüğe gireceğini belirterek, hükümetin yeni bir düzenleme yapabileceğini açıkladı. Hükümet Sözcüsü Cemil Çiçek, iptal gerekçelerine göre yeni bir düzenleme yapacaklarını söyledi. Türkiye, geçen yıl yabancıların gayrimenkul alımlarından 1,3 milyar dolar gelir elde etmişti. Ocakta bu miktar 51 milyon dolar oldu. Türkiye’de yabancıların gayrimenkul alımına ilişkin tartışma sürerken, Avrupa’da yaşayan Türkler bu haktan büyük ölçüde yararlanıyor. Almanya’da 163 bin Türk, gayrimenkul sahibi. CHP, 3 Temmuz 2003 tarihli ve 4916 sayılı kanunun bazı maddelerinin iptali ve yürürlüklerinin durdurulması istemiyle Anayasa Mahkemesi’nde dava açmıştı. “Çeşitli kanunlarda ve Maliye Bakanlığı’nın teşkilat ve görevleri hakkında KHK’larda değişiklik yapılması hakkında kanuna” ilişkin kararı açıklayan Anayasa Mahkemesi Başkan Vekili Haşim Kılıç, yabancılara gayrimenkul satışına ilişkin düzenlemenin Anayasa’ya uygun olmadığının tespit edildiğini, kararın yabancılara hiç gayrimenkul satılamayacağı anlamına gelmeyeceğini vurguladı. “Bu kanunda getirilen yasal güvenceler ve sınırlamalar yeterli görülmedi. Yeni yapılacak düzenleme ile yabancılar gayrimenkul alabilirler.” diyen Kılıç, kararın oybirliği ile alındığını vurguladı. Kılıç, “Süre vermezsek boşluk doğacaktı. Şu anda halen devam eden tapu işleri var. Bu işlemlerin tamamlanabilmesi için kararın yayımlanmasından itibaren üç ay sonra bu karar geçerli olacak.” diye konuştu. Kararın yürürlüğe gireceği tarihe kadar geçecek sürede hükümetin boşluğu dolduracak gerekli değişiklikleri yapabileceğini belirten Kılıç, “Eğer bu değişiklik yapılmazsa, yapacak bir şey yok. O zaman bu karar yürürlükte olur.” ifadesini kullandı. Kılıç, söz konusu karar için 3 aylık süre belirlediklerinden yürürlüğün durdurulması isteminin ise kabul edilmediğini söyledi. İptal edilen madde Tapu Kanunu’nun yabancılara gayrimenkul satışıyla ilgili 35. maddesini yeniden düzenliyor. Yapılan değişiklikle söz konusu madde ‘karşılıklı olmak ve kanuni sınırlamalara uyulmak kaydıyla, yabancı uyruklu gerçek kişiler ile yabancı ülkelerde bu ülkelerin kanunlarına göre kurulan tüzel kişiliğe sahip ticari şirketlerin TC sınırları içinde taşınmaz edinebilecekleri’ şeklinde düzenlenmişti. Yasa değişikliğiyle yabancı uyruklu gerçek kişiler ile yabancı ülkelerde bu ülkelerin kanunlarına göre kurulan tüzel kişiliğe sahip ticaret şirketlerinin 30 hektardan fazla taşınmaz edinebilmesi Bakanlar Kurulu’nun iznine tabi kılınmıştı. Kararı değerlendiren Hükümet Sözcüsü Cemil Çiçek, mahkemenin yabancılara mülk satışını tümüyle yasaklamadığını belirterek, “Sadece yasal güvence ve sınırlamaların yeterli görülmediğini ifade ediyor. Yeterli güvence ve sınırlamalar öngörülebilirse satışlar mümkündür demektir.” şeklinde konuştu. ‘Yasakla bir yere varılamaz’ AK Parti Grup Başkan Vekili İrfan Gündüz de "Yasaklarla hiçbir yere varılamaz; yasaklarsanız ülke kaybeder, halk kaybeder." dedi. Suudiler ve Kuveytlilerin Yunanistan'da ‘harıl harıl' ev aldığını dile getiren Gündüz, “Türkiye'de adam gayrimenkul alıp cebinde mi götürecek? Bir zamanlar Turgut Özal, ‘Boğaz köprülerini satacağım' dediğinde 'Sattırmayız' dediler, satıldı. Sanki millet Boğaz Köprüsü'nü alıp cebinde mi götürdü?” diye konuştu. Gündüz, yabancılara gayrimenkul ve emlak satışıyla ilgili her türlü şeyi yapacaklarını kaydetti. TBMM Anayasa Komisyonu Sözcüsü Mehmet Ali Bulut ise iptalin şimdiye kadar yapılan uygulamaları etkilemeyeceğini söyledi. Mahkemenin yeni yasa yapılması için verdiği 3 aylık süre zarfında da gayrimenkul satışı yapılabileceğini kaydeden Bulut, Meclis'in 3 ay içinde yeni bir yasa çıkarması gerektiğini, aksi takdirde yabancılara satış yapılamayacağını dile getirdi. Öte yandan Akdeniz Turistik Otelciler Birliği Başkanı Osman Ayık, “Bütün dünya ile ekonomik ve kültürel entegrasyona girilmeye çalışıldığı bir dönemde, böyle bir kararın alınması, herkesi olumsuz etkiler.” dedi. Kararın ‘karşılıklılık’ ilkesine de ters düştüğünün altını çizen Ayık, “Bugün Türkler Almanya’da, Amerika’da veya başka bir Avrupa ülkesinde istenilen şartları yerine getirmeleri halinde toprak alabiliyor. Ama onlar toprak almak isterse biz karşı çıkıyoruz. Bu doğru değil.” şeklinde konuştu. Türkiye Otelciler Birliği Başkanı Ahmet Barut, yabancılara mülk satışı yapılamamasının sektöre dolaylı olarak olumsuz yansıyacağına işaret ederken, Antalya Emlakçılar Odası Başkanı Şeref Sağnak ise kararın döviz girişine engel olacağını ifade etti. Sağnak, sadece turizm veya emlakçılar değil inşaat sektörünün de söz konusu karardan büyük zarar göreceğini vurguladı. ZAMAN