Yabancıya çalışma izni çıktı

TBMM Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonu, Türkiye'de çalışacak yabancıların çalışma izni almalarını kolaylaştıran kanun tasarısını benimsedi.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Murat Başesgioğlu, tasarıyı komisyona sunarken, yasanın çıktığı 2003'ten bugüne kadar 23 bin yabancıya çalışma izni verildiğini söyledi. Başesgioğlu, bu iznin verilmesiyle yerli istihdama da katkı sağlandığını ve 20 bin vatandaşın iş sahibi olduğunu ifade etti. Mevcut yasanın, yabancılara çalışma izni verilirken bir çok kurum ve kuruluştan görüş alınmasını öngördüğü için izin verilme süresinin uzun olduğuna dikkati çeken Bakan Başesgioğlu, tasarıyla prosedürü azaltarak bu süreyi kısalttıklarını kaydetti. Başesgioğlu, Ziraat Bankası'nın yabancı bir ülkedeki şubesinde çalışan Türk vatandaşına 1 yılı aşkın bir sürede, THY görevlisine ise 8 ayda çalışma izni verildiğini ifade ederek, nitelikli yabancı eleman çalıştırılmasına imkan tanındığını bildirdi.

''KAÇIP GİDEBİLİRLER''
CHP Kocaeli Milletvekili İzzet Çetin ise yabancılara izin verilmeden önce 1 yılı geçmemek üzere ön izin verilmesini eleştirdi. Bu iznin, ülkeye gelecek yabancıların 1 yıl kaldıktan sonra kaçıp gitmelerine ve yaptıkları işlerin denetlenememesine yol açacağını ifade eden Çetin, tasarıda geçen ''kilit personelin'' kim olduğunun açık bir şekilde yazılmasını istedi. ''Ülkemizdeki yabancı hayranlığını anlamak mümkün değil, bu hayranlıktan kurtulalım. Yabancı doktor, yabancı mimar deyip, kendi doktorunuzu, mimarınızı yok sayarsanız...'' diyen Çetin, işsizliğin arttığı ülkede yabancı işçi getirtilmesinin yanlış olduğunu kaydetti.

AK Parti Gümüşhane Milletvekili Sabri Varan da hep ''yurtdışına beyin göçü oluyor'' denildiğini, tasarıyla şimdi yurtdışından ülkeye beyin göçü olacağını söyledi. Yabancılara çalışma izni verilmesindeki sürenin kısaltılmasını olumlu bulduğunu kaydeden Varan, ''YÖK'ün, yabancının denklik belgesini onaylanmasındaki sürenin uzun olduğu konusunda bir şey söyleyemem. Gelişen dünyada YÖK gibi kurumlar var mıdır bilmiyorum ama, bu süreyi kısaltmak lazım'' dedi.

TASARI
Kabul edilen tasarıya göre, doğumla birlikte Türk vatandaşı olup da çıkma izni alarak Türk vatandaşlığını kaybedenler ile çocukları, Basın Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğünce basın kartı verilenler, bakanlıklar ile kamu kurum ve kuruluşlarınca, kanun kapsamında çalışma izni verilen veya istihdam edilenlere çalışma izni zorunluluğu kaldırılacak. Savunma Sanayi Müsteşarlığınca yürütülen projelerde ve konsorsiyumlar tarafından yürütülecek ulusal, uluslararası projelerde veya uluslararası kuruluşlarda mesleki hizmetler kapsamı dışında çalışacak yabancıların yanı sıra; karşılıklılık ilkesi, uluslararası hukuk ve AB hukuku esasları dikkate alınarak, çalışma izninden muaf tutulan yabancılar dışında Türkiye'de bağımlı ve bağımsız olarak çalışan yabancılar, bir işveren yanında meslek eğitimi gören yabancıları ve yabancı çalıştıran gerçek ve tüzel kişiler, izin prosedürü dışında bırakılacak. Mevcut kanunda yer alan ''Türk Vatandaşlığı Kanununa göre Türk vatandaşı sayılmayan kişi'' olan yabancının tanımı, ''Türkiye Cumhuriyeti Devletine vatandaşlık bağı ile bağlı olmayan kişi'' olarak değiştirildi.

İZİNLER
Türkiye'nin taraf olduğu ikili ya da çok taraflı sözleşmelerde aksi öngörülmedikçe, yabancıların Türkiye'de bağımlı veya bağımsız çalışmaya başlamadan önce Bakanlıktan izin almaları zorunlu olacak. Ülke menfaatlerinin gerekli kıldığı hallerde veya zorunlu nedenlere bağlı olarak, çalışma izni, Bakanlıkça uygun görülmesi halinde, çalışma süresi 3 ayı geçmemek üzere, işe başladıktan sonra da verilebilecek. Türkiye'ye çalışmak üzere gelen bir yabancının beraberinde veya daha sonra getirdiği eş ve bakmakla yükümlü olduğu çocukları da yabancıyla birlikte en az 5 yıl kanuni ve kesintisiz ikamet etmiş olmaları koşulu aranmaksızın, kanunun genel hükümlerine tabi olarak çalışma izni talebinde bulunabilecekler. Yabancılara, Türkiye'de en az 5 yıl ikamet etmiş olmaları şartıyla bağımsız çalışma izni verilebilecek. Bu değerlendirme yapılırken en az 10 kişilik yerli işgücü istihdamı sağlayanlarda bu şart aranmayacak.

İSTİSNAİ HALLER
Bir Türk vatandaşıyla evli olan ve evlilik birliği içinde Türkiye'de ikamet eden veya bir Türk vatandaşı ile en az 3 yıl evli kaldıktan sonra evliliği sona ermekle birlikte Türkiye'de ikamet etmeye devam eden yabancılara izin verilebilecek. Seçme hakkını kullanarak Türk vatandaşlığını kaybedenler ve bunların çocuklarına, yetkili merci tarafından mülteci, sığınmacı ve muhacir statüsü verilen yabancılara, istihdam edilecek kilit personel niteliğindeki yabancılara çalışma izni verilebilecek.

BAŞVURULAR, 45 GÜN İÇİNDE SONUÇLANDIRILACAK
Türkiye dışında ikamet eden yabancılar, çalışma izni başvurularını, bulundukları ülkelerdeki Türkiye Cumhuriyeti temsilciliklerine yapacaklar, durumu uygun görülen yabancılara çalışma izni verilecek. Çalışma izni, çalışma vizesi ve ikamet izninin alınması halinde geçerlilik kazanacak. Çalışma izin belgesini alan yabancıların, bu belgeyi aldıkları tarihten itibaren en geç 90 gün içinde ülkeye giriş vizesi talebinde bulunmaları, ülkeye giriş yaptıkları tarihten itibaren en geç 30 gün içinde İçişleri Bakanlığına ikamet tezkeresi almak için başvurmaları gerekecek. Türkiye'de geçerli ikamet izni olan yabancılar veya bunların işverenleri, başvurularını Bakanlığa yurtiçinden de yapabilecek. Mesleki hizmetler kapsamında görev yapacak yabancılara, akademik ve mesleki yeterlilik prosedürü ile ilgili işlemleri tamamlanıncaya kadar, ilgili mevzuat hükümleri saklı kalmak kaydıyla ve 1 yılı geçmemek üzere ön izin verilebilecek. Usulüne uygun olarak yapılan başvurular, belgelerin tam ve eksiksiz olması kaydıyla, bakanlık veya yetkili bölge müdürlükleri tarafından en geç 45 gün içinde sonuçlandırılacak. Mesleki eğitim alanı dışında istihdam edilecek yabancı uyruklu personel için ilgili mercilerden mesleki yeterlilik konusunda görüş alınmayacak. Bu kişiler, akademik ve mesleki yeterlilik ile lisans talep ve yeterlilik uygulamasına tabi tutulmayacaklar.

İZNİN REDDEDİLMESİ...
Tasarıya göre, çalışma izni veya çalışma izninin uzatılması istemi, bazı hallerde kabul edilmeyecek. Başvurulan iş için ülke içinde o işi yapacak aynı niteliğe sahip kişilerin bulunması, yurt içinden yapılan başvurularda yabancının geçerli bir ikamet tezkeresinin bulunmaması, izin talebi reddedilen yabancının; aynı işyeri, işletme veya aynı meslek için, izin talebinin reddedildiği tarihten itibaren bir yıl geçmeden yeniden izin talebinde bulunması, çalışma izin başvurusunun sahte veya yanıltıcı bilgi ve belgelerle yapıldığının tespit edilmesi, sosyal güvenlikle ilgili yükümlülüklerin yerine getirilmemiş olunması halinde, çalışma izni veya çalışma izninin uzatılması reddedilebilecek.

YABANCI TEKNİK PERSONEL
AB ülkelerinden veya Bakanlar Kurulunca belirlenecek diğer ülkelerden gelecek yabancı mimar ve mühendislerin çalışma izinlerinin verilmesinde, Yabancı mimar ve mühendisin sahip oldukları diploma ve kendi ülkelerinde ilgili meslek odasına kayıtlı olduklarını gösteren belgenin asıllarını veya onaylı suretlerini ibraz etmeleri halinde, çalışma izinlerinin verilmesinde uygulanan akademik ve mesleki yeterliliğe ilişkin yapılacak denetimde, kendi ülkelerinden aldıkları diploma ve oda kayıt belgesine göre işlem yapılacak. Bu şekilde çalışma izni verilen kişiler, başka bir belge ve bilgiye ihtiyaç olmadan ilgili odaya geçici üyelik kaydı yaptırabilecek.

PETROL HAKKI SAHİPLERİ...
Petrol hakkı sahipleri, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından verilen izinle, yabancı idari ve mesleki personel ile uzman personel çalıştırabilecek. Turizmi Teşvik Kanunu kapsamında, belgeli işletmelerde çalışma izin işlemlerinin daha kısa sürede sonuçlandırılması amacıyla da düzenleme yapılıyor. Turizm belgeli işletmelerde, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından verilen izinle, yabancı uzman personel ve sanatkarlar çalıştırılabilecek. Ancak bu şekilde çalıştırılan yabancı personelin sayısı, toplam personelin yüzde 10'unu geçemeyecek. Bu oran, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından yüzde 20'ye kadar artırılabilecek.