Vergide yeni dönem

Kurumlar Vergisi Kanunu'nun TBMM'de yasalaşmasının ardından, Gelir
Vergisi Kanunu'nun yeniden düzenlenmesine dönük çalışmalara da hız
verildi.

Gelir ve kurumlar vergisinin, ''Kazanç vergisi'' olarak tek çatı altında toplanması da değerlendiriliyor. Edinilen bilgiye göre, Vergi Konseyi ile Gelir İdaresi Başkanlığı ve Gelir Politikaları Genel Müdürlüğü yetkilileri, Gelir Vergisi Kanunu'nun yeniden yazımı için kapsamlı bir çalışma yürütüyor.

Bu çerçevede ilk aşamada, İtalya, Rusya, Hollanda, Almanya, İngiltere, İsrail, İspanya, Güney Kore, Yeni Zelanda, Avustralya, Avusturya, Güney Afrika, Çek Cumhuriyeti ve Slovakya'nın gelir vergisi rejimleri mercek altına alındı.

Daha sonra da Türk Gelir Vergisi Kanunu'nun aksayan yönleri tespit edildi ve yabancı ülke uygulamaları da dikkate alınarak, yeni düzenlemede yer verilmesi gereken hususlar belirlendi.

Çalışmalar sırasında ortaya çıkan unsurlar, önce Avrupa'nın önce gelen vergi uzmanlarından İngiliz Andrew Miles'le ele alındı. Ardından da Çarşamba günü ve dün gerçekleştirilen toplantılarda, Kopenhag  Üniversitesi Öğretim Üyesi ve IMF danışmanı Peter Birch Sorenson'la birlikte masaya yatırıldı.

KAZANÇ VERGİSİ GÜNDEMDE
Bu arada Vergi Konseyi, çalışmalar sırasında gelir ve kurumlar vergisinin kaldırılarak, yerine ''kazanç vergisi'' getirilmesini önerdi.
Konsey temsilcileri, OECD ülkelerinin büyük bölümünde, gelir ve kurumlar vergisinin tek çatı altında toplandığını, böylece vergide basitlik, işlemlerde de kolaylık sağlandığını ifade etti.

Vergi Konseyi Başkanı Mustafa Uysal da, A.A'ya, Maliye Bakanlığı'na bu yönde bir teklif götürdeklerini belirterek, şu  açıklamada bulundu:

''Bunu Bakanlığa sözlü olarak ilettik. (Bu şekilde iyi olur, daha basit ve daha sade hale gelmiş olur) dedik. Kazanç vergisi uygulanırsa, gerçek kişiler ve tüzel kişilere yönelik vergilendirme olur. Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunlarında zaten bir çok madde birbirine paralel. Örneğin yatırım indirimi müessesesi Gelir Vergisi Kanunu'nda düzenlenmiş ama en çok kurumlar uyguluyor. (Bu tür tanımları aynı kanunda tarif edelim) dedik. Yeni Gelir Vergisi Kanunu ile ilgili önerimizi belki bu şekilde vereceğiz. Ancak şu anda bunlar tam net değil.''

Uysal, Gelir İdaresinin de sözkonusu öneriye sıcak yaklaştığını belirterek, ''Bu yanlış anlaşılmasın. Kurumlar vergisi yeniden yazılmayacak. Bu önerimiz kabul görürse, Gelir Vergisi Kanunu içinde yer alacak şekilde oraya taşınacak. Tamamen şekli bir değişiklik olacak, esası değişmeyecek'' dedi.

IMF'YE DE RAPOR SUNULACAK
Konsey Başkanı Uysal, Gelir Vergisi Kanunu'na yönelik ön çalışmaların ardından düzenlemenin ana hatlarına ilişkin bir rapor hazırlanacağını bildirdi. Ay sonuna kadar tamamlanacak raporun Maliye Bakanı Kemal Unakıtan'a sunulacağını kaydeden Uysal, şöyle devam etti:

''Bu aynı zamanda IMF'ye de verilecek bir rapor olacak. Bizim vereceğimiz raporu Bakanlık aynen kabul eder ya da etmez. Biz, kendi açımızdan bağımsız bir rapor vereceğiz. Türkiye'nin gerçeklerini dikkate alan bir rapor olacak. Bakanlık bunu kendine göre modifiye edebilir. IMF heyetine verildiği zaman da rapor, artık Türkiye'nin gündemine düşmüş olacak. Raporu, sivil toplum kuruluşlarına da sunacağız. Sözkonusu rapor, kanun taslağına da kaynak oluşturacak. Ondan sonra maddelerin yazımına geçilecek.''

Taslağın yazım çalışmalarının Ekim ayı sonuna kadar tamamlanmasının planladığını da ifade eden Uysal, yeni düzenlemenin esasları konusunda da şu bilgileri verdi:

''Gelirin tanımını nasıl yapacağız? Sermaye kazançlarını nasıl vergilendireceğiz? Ücretleri nasıl vergilendireceğiz, artan oranlı mı vergilendireceğiz, sabit oranlı mı vergilendireceğiz? Hangi giderleri indireceğiz? Zirai kazanç, serbest meslek kazancı ne olacak? Bunların hepsine tek tek cevap arıyoruz. Bunlar belli olduğu zaman zaten gelir vergisinin bütün gerekçesi, madde gerekçeleri ortaya çıkmış oluyor. Çalışmalarda herşeyi değerlendiriyoruz. Türkiye'de işsizlik sorunu var. 13 milyon kadın işsizdir diyoruz. Genç nüfus var, üniversiteyi bitirmiş ama işsiz. Lise mezunu ama hiçbir özelliği yok. Türkiye'nin eğitim seviyesi düşük diyoruz. Bütün bunları tek tek sorguluyoruz.''

YENİ GÜVENLİK SİSTEMİ GELECEK
Yeni Gelir Vergisi çalışmalarında, gelirin yeniden tanımı, serbest mesleğe beyin amortismanı, ev ekonomisinin teşviki, zirai kazançların vergilendirilmesinde ürün çeşitliliği ve arazi ölçüleri gibi yeni kriterler, basit usulün değiştirilmesi, yatırımlara yönelik yeni bir teşvik mekanizması oluşturulması gibi konular üzerinde duruluyor. Aynı şekilde yeni Kanun ile birlikte vergi kayıp ve kaçağı ile mücadeleye ilişkin yeni güvenlik sistemi getirilmesi öngörülüyor. Bu kapsamda da, kişinin geliri ile yaptığı harcamaların karşılaştırılmasına imkan verecek ''kazanç karinesi'', mükelleflerin beyanda bulundukları sırada incelenmesine imkan veren ''ön revizyon'',  ''asgari hasılat'' ve ''ortalama kar haddi'' müesseseleri tartışılıyor.