Vergi yükünü ücretliler çekiyor

Ücrtelerde reel artış yaşanmamasına rağmen geçen yıl ücretlilerin ödediği gelir vergisi yüzde 44 oranında artarken, mevduat ve repo faizleriyle ve ÖFK'lardaki katılma belgelerine ödenen paylardan alınan vergi sadece yüzde 1.6 artış kaydetti. Ücretlilerin ödediği verginin stopaj yoluyla alınan gelir vergisi içerisindeki payı yüzde 54'e yükselirken, faizden alınan verginin payı yüzde 16'ya geriledi. Söz konusu tutarın 15.9 katrilyon liralık kısmı tahsil edildi. Stopaj yoluyla alınan gelir vergisinin 9.5 katrilyon lirayla büyük bölümünü ücretliler ödedi. Geçen yıl asgari ücretle çalışanların ödediği vergi toplam 1.6 katrilyona, diğer ücretlilerin ödediği uvergi ise 7.9 katrilyon liraya kadar yükseldi. Buna göre 2004 yılında 90 katrilyon lira olan genel bütçe vergi gelirlerinin yüzde 10.5'ini ücretliler ödedi. 2004 yılında asgari ücretlilerden alınan gelir vergisi 2003 yılına göre yüzde 89.2, diğer ücretlilerden alınan vergi ise yüzde 37.9 oranında artış kaydetti. Ücretlilerden stopaj yoluyla alınan gelir vergisi, aynı yöntemle tahsil edilen toplam gelir vergisinin yüzde 54'ünü oluşturdu. Bu oran 2003 yılında yüzde 52 düzeyinde bulunuyordu. Ücretlilerin payındaki bu artışa karşılık, mevduat ve repo hesapları için ödenen faizler ile özel finans kuruluşlarında açılan katılma belgeleri için ödenen kar paylarından alınan vergi 2003 yılına göre sadece yüzde 1.6 oranında arttı ve 3 katrilyon lira olarak gerçekleşti. Faiz gelirlerinden alınan verginin 2003 yılında yüzde 20 olan stopaj yoluyla alınan gelir vergisi içerisindeki payı yüzde 16'ya geriledi. 2004 yılındaki genel bütçe vergi gelirlerinin yüzde 3.3'ü faiz gelirleriüzerinden alındı. 2004 yılında bankalardaki Türk Lirası mevduat hesaplarına ödenen faizlerden 1.8 katrilyon liralık, döviz tevdiat hesaplarına ödenen faizlerden 625 trilyon, ÖFK'ların ödediği kar paylarından yüzde 58 trilyon, repo hesaplarından ise 447 trilyon lira vergi alındı. Stopaj yoluyla alınan vergilerin ücretliler ve faiz gelirlerinden sonraki üçüncü büyük kalemini ise 1.5 katrilyon lirayla mal ve hakların kiralanması yoluyla elde edilen gelirlerden alınan vergi oluşturdu. Büyük bölümünü işyeri kira ödemelerinden yapılan stopajın oluşturduğu söz konusu kalem kapsamında yapılan gelir vergisi tahakkuku yüzde 86 artarak 1.5 katrilyon liraya kadar yükseldi.