Vergi barışı, vergi kaçağını artırdı

Türkiye'deki vergi kaçakçıları ne kanun dinliyor, ne denetim. 2002 yılında yüzde 57.5 olan Türkiye'deki vergi kaçağı oranı, vergi barışının yapıldığı 2003 yılında yüzde 73.7'ye yükseldi. Maliye Bakanlığı geçen yıl 68 bin 251 vergi incelemesi gerçekleştirdi. Bu incelemelerin 47 bin 886'sı vergi denetmenleri, 14 bin 525'i vergi dairesi müdürlükleri, 2 bin 682'si gelirler kontrolörleri, bin 917'si maliye müfettişleri, bin 241'i de hesap uzmanlarınca yapıldı. Denetimlerde, incelemeye alınan mükelleflerin devlete 25 katrilyon 563 trilyon 195 milyar 271 milyon lira gelir beyan ettiği anlaşıldı. Buna karşılık söz konusu mükelleflerin 18 katrilyon 834 trilyon 977 milyar 142 milyon liralık geliri ise gizlediği, bu şekilde devletten kaçırdığı saptandı. Böylece 2002 yılında yüzde 57.49 olan Türkiye'deki vergi kaçağı oranı, vergi barışı ile mükelleflerin vergi borçları ve cezalarının silindiği, geçmişe dönük her türlü ödeme kolaylığının getirildiği 2003'de yüzde 73.68'e çıktı. Verilere göre, 2002 yılında incelenen mükellef başına 122 milyar 420.5 milyon lira gelir beyanında bulunulurken, 70 milyar 390.7 milyon liralık gelir kaçırıldı. 2003'de ise mükellef başına gelir rakamı 373 milyar 546.8 milyon lira, mükellef başına kaçak tutarı da 275 milyar 966.3 milyar lira oldu. SON 5 YILIN BİLANÇOSU Bu arada son 5 yıllık vergi inceleme sonuçları da, ülkemizdeki vergi kayıp ve kaçağının her yıl oldukça yüksek boyutlarda seyrettiğini gözler önüne serdi. Teftiş Kurulu, Hesap Uzmanları Kurulu, Gelirler Kontrolörleri, vergi denetmenleri ve vergi dairesi müdürlükleri, 1999-2003 yılı döneminde toplam 361 bin 469 vergi incelemesi gerçekleştirdi. Büyüteç altına alınan bu mükelleflerin devlete 51 katrilyon 609 trilyon 128 milyar 372 milyon lira gelir beyan ettiği belirlendi. Buna karşılık, mükelleflerin devletten kaçırdığı gelir miktarı ise 43 katrilyon 307 trilyon 847 milyar 91 milyon lira olarak tespit edildi. Bu şekilde denetlenen mükelleflerin her 100 liralık gelirin 83.9 lirasını beyan etmeyerek kaçırdığı ve devlete katrilyonlarca lira daha az vergi ödendiği ortaya çıktı. 5 yıllık denetimlerin sonucunda mükellef başına beyan tutarı 142 milyar 776 milyon lira, mükellef başına kaçak miktarı da 119 milyar 810.6 milyon lira olarak hesaplandı.