Ve Kenan Evren artık resmen sanık!
Abone ol12 Eylül iddianamesi mahkeme tarafından kabul edildi
Özel yetkili Ankara Cumhuriyet Başsavcıvekili Hüseyin Görüşen'in
basın sözcüsü sıfatıyla verdiği bilgiye göre, Ankara 12. Ağır Ceza
Mahkemesi, iddianame üzerindeki incelemesini tamamlayarak,
iddianamenin kabulüne karar verdi.
İddianamede, dönemin Genelkurmay Başkanı, 7. Cumhurbaşkanı Kenan Evren ile dönemin Hava Kuvvetleri Komutanı Emekli Orgeneral Tahsin Şahinkaya sanık olarak yer alıyor.
İddianamede, Evren ve Şahinkaya'nın, 765 sayılı Türk Ceza Kanunu'nun ''Devlet Kuvvetleri Aleyhinde Cürümler''e ilişkin 146. maddesi ile 80. maddesi uyarınca ''ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına'' çarptırılmaları isteniyor.
***
12 Eylül askeri darbesine ilişkin iddianamede, dönemin
Genelkurmay Başkanı, 7. Cumhurbaşkanı Kenan Evren ile Emekli
Orgeneral Tahsin Şahinkaya'nın ''Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının
Tamamını veya Bir Kısmını Değiştirmeye veya Ortadan Kaldırmaya ve
Anayasa İle Teşekkül Etmiş Olan Türkiye Büyük Millet Meclisini
Ortadan Kaldırmaya veya Görevini Yapmasına Engel Olmaya Cebren
Teşebbüs Etmek'' suçunu işledikleri kaydediliyor.
Özel yetkili Ankara Cumhuriyet Başsavcıvekili Hüseyin Görüşen, Cumhuriyet Savcısı Kemal Çetin'in hazırladığı iddianamenin Ankara 12. Ağır Ceza Mahkemesince saat 10.40 itibarıyla kabul edildiğini bildirdi.
Mahkemenin sanıklar hakkındaki adli kontrol talebini henüz karara bağlamadığını belirten Görüşen, duruşma gününün de tensiple birlikte belirleneceğini kaydetti.
İddianamede, 1 numaralı sanık 11 Ekim 1925 doğumlu Ali Tahsin Şahinkaya, 2 numaralı sanık ise 1 Ocak 1918 doğumlu Ahmet Kenan Evren olarak yer aldı.
Sanıkların, ''Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının Tamamını veya Bir Kısmını Değiştirmeye veya Ortadan Kaldırmaya ve Anayasa İle Teşekkül Etmiş Olan Türkiye Büyük Millet Meclisini Ortadan Kaldırmaya veya Görevini Yapmasına Engel Olmaya Cebren Teşebbüs Etmek'' suçlarını işledikleri ifade edilen iddianamede, 2 Ocak 1980 ile 12 Eylül 1980-6 Aralık 1983 arası suç tarihi olarak gösterildi.
Suç yerinin Ankara olduğu belirtilen iddianamede, sanıkların, ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına çarptırılmaları isteniyor.
Deliller
İddianamede, ''deliller'' ise şöyle sıralandı:
''İddianame, müşteki beyanları, Mehmet Demir adlı kişinin
gönderdiği 1 adet DVD, TBMM Kanunlar ve Kararlar Başkanlığının 29
Kasım 2011, Başbakanlık Kanunlar ve Kararlar Genel Müdürlüğünün 27
Aralık 2011 tarihli yazıları ve ekleri, Kahramanmaraş Eski Belediye
Başkanı Ahmet Uncu ve Çorum eski Valisi tanık Rafet Üçelli'nin
ifade tutakları, Aksiyon Dergisinin 770. sayısı, 201552 sayılı 1980
tarihli 'Bayrak Harekat Direktifi' başlıklı 21 sayfadan ibaret 'Çok
Gizli' ibareli belge,
Adana Cumhuriyet Başsavcılığınca Kenan Evren hakkında Cumhuriyet
Savcısı Sacit Kayasu tarafından hazırlanan iddianame, sanıkların
avukatlarınca verilen savunma dilekçesi, TBMM Genel Sekreterliği
Kanunlar ve Kararlar Dairesi Başkanlığı Kanunlar ve Kararlar
Müdürlüğünün 10 Haziran 2011 tarihli 64982 sayılı ekinde 5 Haziran
1977'de yapılan milletvekili genel seçimlerinde Millet Meclisi 5.
Dönem üyeliğine seçilen milletvekillerine ilişkin listenin
bulunduğu yazı,
Ankara Emniyet Müdürlüğü Terörle Mücadele Şube Müdürlüğünün temin
etmiş olduğu 12 Eylül 1980 Askeri darbesi ile ilgili gazeteci yazar
Mehmet Ali Birand tarafından hazırlanan 12 Eylül Belgeselinin
bulunduğu 4 adet DVD, Şahinkaya'nın ifade tutanağı ve ifadeye
ilişkin 2 adet mini DVD kaset ve 2 adet DVD, Başbakanlık Personel
ve Prensipler Genel Müdürlüğünün 1 Haziran 2011 tarihli ve 5897
sayılı ekinde 13 Kasım 1979'da göreve başlayan Bakanlar Kurulu
listesi ile kabinedeki değişikliklerin yer aldığı Resmi Gazete
nüshalarının ilgili bölümleri,
Kenan Evren'in ifade tutanağı ve ifadenin kaydına ilişkin 1 adet
DVD, 12 Eylül 1980 tarihli 17103 mükerrer sayılı Resmi Gazetede
yayınlanan 12 Eylül Askeri darbesiyle ilgili bildirilere ilişkin
Resmi Gazete çıktısı (Ülke yönetimine el konulduğuna ilişkin ilk
bildiri olan 1 numaralı bildiri ile
2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 numaralı bildiriler ve Kenan Evren'in basına
açıklamasına ilişkin belge), 16 Ekim 1981 tarihli 17486 mükerrer
sayılı, 28 Ekim 1980 tarihli 17145 sayılı, 12 Aralık 1980 tarihli
17188 mükerrer sayılı, 5 Haziran 1981 tarihli 17361 sayılı Resmi
Gazetelerde yer alan 2533 sayılı, 2324 sayılı, 2325 sayılı, 2356
sayılı kanunlar, Milli Güvenlik Konseyinin 52 sayılı kararı,
Türkiye İnsan Hakları Vakfı tarafından yayınlanan ''İşkence
Dosyası Gözaltında ya da Cezaevinde Ölenler'' isimli
kitap, sabıka ve nüfus kayıtları ve tüm dosya kapsamı.''
[PAGE]
12 Eylül askeri darbesi ile ilgili, dönemin Genelkurmay Başkanı, 7. Cumhurbaşkanı Kenan Evren ile Emekli Orgeneral Tahsin Şahinkaya hakkında hazırlanan iddianamede, ''Güvenlik ve kamu düzeni, devletin bekası tabii ki önemli ve vazgeçilmez hususlardır. Yanlış olan, bunlar yönünden bir tehlike yokken bilerek ya da bilmeyerek sanal bir tehlike paranoyası içerisinde özgürlükleri kısıtlamak ve ortadan kaldırmaktır'' denildi.
İddianamede, soruşturmanın, 12 Eylül 2010'da yapılan referandumla Anayasanın geçici 15. maddesinin kaldırılmasının ardından, Ankara Cumhuriyet Başsavcılığına ve Türkiye'nin değişik yerlerindeki Cumhuriyet Başsavcılıklarına verilen şikayet dilekçeleri üzerine başlatıldığı belirtildi.
Müştekilerin, 12 Eylül askeri darbesi ve bu dönemde maruz kaldıklarını belirtikleri işkence iddialarıyla ilgili suç duyurusunda bulunduğu ifade edilen iddianamede, şüpheliler Ahmet Kenan Evren, Ali Tahsin Şahinkaya, Nejat Tümer, Sedat Celasun ve Nurettin Ersin hakkındaki Anayasayı ihlal (askeri darbe) suçundan yürütülen soruşturmanın tefrik edildiği, iddianamenin de tefrik edilen soruşturma sonucunda hazırlandığı ifade edildi.
Tartışılan bir takım eksiklikleri olmasına rağmen demokrasinin, en iyi yönetim biçimi olarak kabul edildiği belirtilen iddianamede, demokrasinin kısa tarihi anlatılarak, ''Demokrasi bugün itibariyle geldiği noktada bütün kıtalara, insanlığın var olduğu her yere göreceli olarak yayılmıştır. Demokratik olmayan baskıcı rejimler birer birer yıkılarak demokrasi adına adımlar atılmaktadır. Bu durum, çoğunlukla halkın baskıları ve ayaklanmaları sonucunda yönetimleri zorlamasıyla ortaya çıkmaktadır'' denildi.
Demokrasinin ve çoğulcu demokrasinin tartışıldığı iddianamede, ''çoğulcu ve çoğunlukçu'' demokrasi anlayışı açısından bir değerlendirme yapıldığında, 1924 Anayasasının çoğunlukçu demokrasiyi, 1961 ve 1982 Anayasalarının ise çoğulcu demokrasi anlayışını hakim kılmak istediğinin anlaşıldığı kaydedildi.
-Anayasalar-
1924 Anayasasında kanunların Anayasaya aykırılığının denetimsiz bırakıldığı, azınlık haklarının güvencesiz kaldığı savunulan iddianamede, 1961 ve 1982 Anayasalarında kanunların anayasaya aykırılığının denetiminin, Anayasa Mahkemesine verildiği, bu şekilde azınlığın haklarının güvence altına alındığı ifade edildi.
İddianamede, 1924 Anayasası demokratik sistemi benimsemiş olmasına ve Anayasadaki ''Egemenlik kayıtsız Milletindir. Türk Milletini ancak Türkiye Büyük Millet Meclisi temsil eder ve Millet adına egemenlik hakkını yalnız O kullanır'' şeklindeki düzenlemeye rağmen Türkiye'de çok partili seçimlerin ilk kez 1946 yılında yapılabildiği anlatıldı.
1961 Anayasası ile getirilen sistemde, çoğulcu demokrasi rejiminin benimsenmiş olmasına rağmen, siyaset kurumu ve siyasetçiye güvensizlik ortaya koyan ve çoğunluk iktidarını bazı bürokratik mekanizmalarla denetlemeyi ve sınırlamayı amaçlayan vesayetçi düzenlemelerin bulunduğu ileri sürülen iddianamede, bunlardan birisinin, 1960 askeri darbesini gerçekleştiren Milli Birlik Komitesinin 13 Aralık 1960'taki başkan ve üyelerinin (23 kişi) ömür boyu, Cumhuriyet Senatosunun doğal üyesi seçilmesi olduğu kaydedildi.
1961 Anayasasının, bir askeri müdahale ürünü oluşu nedeniyle askeri otoritenin, sivil otorite karşısındaki konumunu güçlendirecek düzenlemeler getirdiği savunulan iddianamede, bunlardan en önemlisinin, 1924 Anayasasında bulunmayan Milli Güvenlik Kurulunun, bir Anayasal organ olarak kurulması olduğu savunuldu.
1961 Anayasasında, askeri bürokrasinin, sivil otorite karşısındaki durumunu güçlendiren bir başka düzenlemesinin de 1924 Anayasası döneminde Milli Savunma Bakanlığına karşı sorumlu olan Genelkurmay Başkanının, Başbakana karşı sorumlu kılınması olduğu ileri sürülen iddianamede, ''Bu dönemde seçilen üç Cumhurbaşkanının (Cemal Gürsel, Cevdet Sunay, Fahri Korutürk) siyaset dışı ve asker kökenli oluşu tamamen bir tesadüf eseri olarak değerlendirilemez. Bunlar, askeri bürokrasinin siyaset üzerinde ne kadar etkili olduğunun bir göstergesidir'' denildi.
'Halka rağmen halk için demokrasi''
İddianamede, ''Yakın tarihimizde sivil otorite
karşısında konumunu güçlendiren askeri bürokrasi ve askeri
bürokrasiyle koalisyon yapan elitler, yönetim konusunda halkın
doğru karar veremeyeceğini, doğru kararı onlar adına ancak
kendilerinin verebilecekleri iddiasıyla, demokrasi adına ilan
edilen meşrutiyetten günümüze kadar halkı yönetime ortak etmeme
düşüncesini kararlılıkla devam ettirmişlerdir. Bu şekilde 'halka
rağmen halk için demokrasi' düşüncesi egemen kılınmıştır''
ifadesi kullanıldı.
[PAGE]
1961 ve 1982 Anayasasında, egemenlik hakkının millete ve onun temsilcisi olan TBMM'ye tek başına verilmediği, seçimle işbaşına gelmemiş kişi ve kurumlara egemenliğin paylaştırıldığı savunulan iddianamede, her iki Anayasa da da egemenliğin, Anayasanın koyduğu esaslara göre yetkili organlar eliyle kullanılacağı ibaresinin bulunduğuna dikkat çekildi.
Bu durumun, mevcut sistemde tam demokrasinin halen içselleştirilemediğinin, gücünü milletten almayan, seçimle işbaşına gelmemiş bürokrasinin bir şekilde ipleri elinde tutmak istediğinin göstergesi olduğu iddia edilen iddianamede, şunlar kaydedildi:
''Bu kesimler şeklen demokrat görünmekle birlikte, işler kendilerinin veya ideolojisine hizmet etmiş oldukları güç odaklarının istediği gibi gitmediği takdirde demokratik yönetime müdahale yollarını aramaya başlarlar. Bunun içinde sürekli sistemde kendilerine bu imkanı sağlayacak boşluklar bulunmasını arzu ederler. İstedikleri ortama demokrasi dışı yollarla ulaşmak gerekiyorsa derhal o oluşum ve çalışmaların yanında yer alırlar.
Demokrasi tarihimize bakıldığında, devletin kutsal ve dokunulmaz kabul edildiği tarihi geleneğimiz içerisinde devlet toplumdan soyutlanarak, adeta sanal varlık olarak görülüp güvenlik, kamu düzeni gibi gerekçeler ileri sürülüp özgürlüklerin ve hakların heba edildiği anlayışlar dayatılmaya devam edilegelmiştir. Güvenlik ve kamu düzeni, devletin bekası tabii ki önemli ve vazgeçilmez hususlardır. Yanlış olan, bunlar yönünden bir tehlike yokken bilerek ya da bilmeyerek sanal bir tehlike paranoyası içerisinde özgürlükleri kısıtlamak ve ortadan kaldırmaktır.''
''Bireylerin özgürlükleri feda edilmiştir''
Demokratik bir devlet anlayışında olması gereken ''Devlet toplum içindir'' özdeyişinin tersine çevrilerek ''Toplum devlet içindir'' anlayışının hakim kılındığı savunulan iddianamede, ''Bireylerin özgürlükleri, en temel ve vazgeçilmez hakları sanal ve dokunulmaz bir devlet anlayışına feda edilmiştir. Oysa toplumunun ve bunu oluşturan bireylerin mutluluğunu sağlayamayan devlet ne kadar güçlü olursa olsun, güvenliği ne kadar yüksek olursa olsun yıkılmaya, değişmeye mahkum devletlerdir'' ifadesi kullanıldı.
İddianamede, Türkiye'de, son yıllarda Avrupa Birliği ile bütünleşme çabaları yolunda, kişi özgürlüğü ve hakları ile ilgili atılan adımlar ve yapılan yasal düzenlemelerle sürecin, demokrasinin lehine değişmeye başladığı kaydedildi.
İdeal bir demokratik rejimde, kendi çıkarlarının ne olduğuna karar veremeyecek olan istisnai yetişkinler ile çocuklar dışındaki diğer yetişkinlerin yönetim konusunda, neyin iyi ve çıkarlarına uygun olduğuna kendilerinin karar vermesi gerektiği ifade edilen iddianamede, ''Bir kişiye ya da zümreye süresiz ve sınırsız yönetme yetkisi verilemez. Ya da bu sonucu doğuracak yasal düzenlemeler yapılmamalıdır'' denildi.