Van'da keşfedildi sayısı 19'a çıktı! Babillerde saray yemeği olarak kullanılıyordu

Ünlü botanikçi Araştırma Görevlisi Mehmet Fırat, gen merkezi Türkiye olan Gundelia cinsi üzerinden çalışmalar yapmaya devam ediyor. Yeni keşifle dünyada tür sayısı 22’ye çıkan Gundelia cinsinin Türkiye’deki tür sayısı ise 19’a çıktı. Türkiye’deki endemik tür sayısı 15 olan bu bitkinin 10 türü ünlü botanikçi Fırat tarafından yayımlanarak bilim dünyasına tanıtıldı.

Yeni bilimsel çalışmalar için şu ana kadar Kapadokya bölgesini 3 kez, aynı zamanda bu cinsin yayılış gösterdiği tüm alanları ve dünya da ise bu çalışma için 8 ülke gezen Fırat, yaptığı arazi çalışmalarında topladığı bitkilerden örnekler alarak ve daha sonra mikroskopla yaptığı morfolojiye dayalı araştırmalarda yeni bir tür keşfetti. Fırat, ‘Gundelia cappadocica’ adını verdiği yeni bitki türü 'Acta Biologica Turcica' adlı uluslararası Türk biyoloji bilim dergisinde yayımlandı.

“Bitkinin antik adını kullandık”
Araştırma Görevlisi Mehmet Fırat, keşfedilen yeni tür bitkinin Nevşehir başta olmak üzere Kayseri, Yozgat ve Kırşehir il sınırlarında yoğun olarak yayılış gösterdiğini belirtti. Gundelia cinsinin Anadolu’da yaygın olarak bulunduğunu ifade eden Fırat, “Yeni bitkimiz ‘Gundelia cappadocica’ adını Kapadokya bölgesinden almıştır. Gundelia bir cinstir ve dünyada yeni keşifle 22 türü oldu. Ülkemizde de 18 türle temsil edilen bu bitki, yeni keşifle sayı 19 türe çıktı. Tip örneği her ne kadar Nevşehir Avanos olsa da Ürgüp, Göreme, Kayseri’nin Yahyalı, Kocasinan, Yozgat’ın Şefaatli ve Kırşehir’in Çiçekdağı bölgesinde yoğun olarak bulunmaktadır. Bitkinin adına bölgenin antik adını verdik. Yeni türü bilim dünyasına bir ay önce tanıtmış olduk” dedi.

“Bunlar iyi atıf alacak makalelerdir”
Yeni keşif bitkiyi Türk bilim dergisinde yayımlatmasının sebebini açıklayan Fırat, “Türkiye’deki en eski ‘Acta Biologica Turcica’ isimli biyoloji dergisinde yayımlandı. Derginin editörlüğünü Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Erdoğan Çiçek yapmıştır. Türk dergisinde yayımlamamızın sebebi, impact faktörünü yükseltip dünya sıralamasında iyi bir yere getirmekti. Çünkü bunlar iyi atıf alacak makalelerdir” diye konuştu.

“Babillerin saray yemeği”
Gundelia bitkisinin Babil İmparatorluğunun saray yemeği olduğunu dile getiren Fırat, “Bu bitki Babillerde saray yemeği olarak, Kuzey Irak’ta ise tohumları çerez olarak kullanılmaktadır. Bu çerezlerin fabrikaları var ve Arap ülkelerine ihracatı yapılıyor. Bu çerezin işlenmiş hali 2017 yılında Kuzey Irak’a gittiğimde kilosu pazarda kalitesine göre fiyatı 5 ila 35 dolara satışa sunulmaktaydı. Neredeyse çerezi bizim Antep fıstığıyla yarışır şekildeydi. Bunun turşusu, bölgesel tatlara göre değişik yemekleri, şurubu, sakızı ve kahvesi yapılıyor. Taze olarak yıllık Van’da 700 bin ton sebze haline girişi oluyor. Bu tüketilmekte olan özel bir bitkidir.” dedi.