Vakıbank'ta yolsuzluk skandalı

2001'de Vakıfbank'ın batık kredilerinin 1.1 katrilyon lirayı aştığı belirlendi. Meclis Komisyonu, dönemin bakanlarına soruşturma açılmasını isterken, banka yöneticilerine de dolandırıcılıktan suç duyurusunda bulundu TBMM Yolsuzlukları Araştırma Alt Komisyonu raporuna göre, Vakıfbank'ın takipteki kredileri 2001 yılında, bir önceki yıla göre yüzde 612.5 artışla 1 katrilyon 103 trilyon liraya yükseldi. Krediler 2002'de 931 trilyon liraya gerilerken; söz konusu batık kredilerin yüzde 59.8'i Eminönü, Beşiktaş, Eskişehir, Gaziantep, Yenişehir, Mersin, Mecidiyeköy, Zeytinburnu, Başkent ve Çankaya şubeleri tarafından kullandırıldı. Kredilerin yüzde 44.3'lük bölümü ise 8 firmada battı. Rapora göre, bankada oluşan katrilyon liralık kredinin batmasının nedenleri ise özetle şöyle: Bankanın özel hukuk hükümlerine tabi hale getirilmesi sahipsizliğe yol açtı; bakan ve genel müdür yetersiz kamu denetimi nedeniyle söz ve karar sahibi haline geldi. Yönetim Kurulu'nun şekli bir fonksiyonu var. Asıl söz genel müdür ve yardımcılarında. Yönetim Kurulu kararları acele kaydıyla elden dolaştırılarak alınıyor. Bankaya hiçbir kısıtlamaya tabi olmadan personel alınmaktadır. 2000 yılında bankayı denetlemekle görevli olanların yakınlarının da aralarında bulunduğu 272 kişi işe alındı. Bankadaki usulsüzlük ve yolsuzlukların raporlara yansımamasının nedenlerinden biri bu. İş akitlerinin kolayca feshedilmesi nedeniyle, personel yönetimin her istediğine 'evet' demek zorunda kalıyor. Kredi açılması yasal olarak mümkün olmayan şirketlere yurtdışı şubeler ve iştiraklerden kredi açıldı. Kredi açılamayacak şirketlerle dolaylı bir biçimde kredi açmak için ortak şirketler kuruldu, şirketlerin payları satın alındı. Kredi ilişkileri nedeniyle zor duruma düşen bankayı karlı göstermek için, bankanın iştirakleri kullanıldı. Bankanın gayrimenkulleri yüksek fiyatlarla bu iştirakler ile çalışanların sandığına satıldı. Bankanın takipteki kredileri, kredi yenileme ve başka yöntemlerle canlı gösterildi. Kredi yolsuzluklarının gizlenmesinde Vakıfbank Gayrimenkul ve Ekspertiz Değerlendirme Şirketi kullanıldı. Bu şirket, banka yönetimi tarafından istenen şekilde raporlar hazırladı. Yolsuzlukların gizlenmesinde bu şirket de rol oynadı. Bayındır'a 118 milyon dolar Komisyonun raporunda, bankadan Romanya'daki Banca Turco Romana'ya (BTR) 25 milyon dolar aktarılması ise raporda ayrıntılı bir biçimde şöyle yer alıyor: 'Banka, Bayındır Holding'e ait olan BTR'ye söz konusu paranın aktarılması için, holdingin Güney Ege Enerji İşletmeleri ile Eti Soda Üretim ve Pazarlama şirketlerindeki hisselerini araştırmadan, istihbarat raporu düzenletmeden 118 milyon dolara satın aldı. Eti Soda'nın gerçekleştirmeyi planladığı projenin fizibil (gerçekleştirilebilir) olmaması nedeniyle şirketin hisselerin ticari değeri yok. Güney Ege hisselerinin değeri ise sadece 37.7 milyon dolar. Dolayısıyla banka 80.2 milyon dolar zarara uğratıldı. Bayındır Holding'in söz konusu hisseleri bankaya satmak için 14.11.2000 tarihinde bankanın Kızılay Şubesi'ne teklifte bulundu. Yazı aynı gün Vakıfbank Ticari Bankacılık Başkanlığı'na, oradan da Yönetim Kurulu'na sokularak hisselerin alınması kararlaştırıldı. Üstelik karar, üyeler tutanağı imzalamadan işleme konuldu. Bankanın hisseleri satın almasıyla adım attığı enerji sektörüne girişini haklı göstermek ve Bayındır Holding'e 118 milyon dolar aktarılmasını kamufle etmek için, 2.2.2001 tarihinde Vakıf Enerji ve Madencilik Şirketi kuruldu.' Suç duyurusunda bulunuldu Sorumlular hakkında suç duyurusnda bulunulduğu belirtilen raporda şu ifadeler yer aldı: 'BTR'ye para aktarılması için devlet kurumlarını Devlet eski Bakanı Hüsamettin Özkan harekete geçirdi. Özkan, yasaya aykırı fiillerle bankanın zararına yol açacak işlemleri gerçekleştirdi. Eti Soda hisselerinin bankaya devrine ilişkin Yüksek Planlama Kurulu kararının alınması için gereken teklif, Devlet eski Bakanı Şükrü Gürel tarafından yapıldı. Raporda, Özkan'ın görevi kötüye kullanmaktan, Gürel'in gözetim ve denetim görevini ihmal ederek, TCK'nın 230'uncu maddesine muhalefette bulunması, Devlet eski Bakanı Yüksel Yalova'nın görevi ihmal etmesi nedeniyle haklarında soruşturma açılması istendi. Raporda, eski genel müdürler Altan Koçer ve İrfan Erciyas, halen görev yapan genel müdür yardımcıları Hüseyin Durmaz ve Füsun Yazoğlu, Yönetim Kurulu eski Başkan Yardımcısı Selami Celayir, Yönetim Kurulu üyeleri Gürgan Çelebican, Mithat Şeref ve Sabih Arkan; Grup Yönetmeni Nevzat Doğulugil, Ticari Bankacılık Başkanı Ömer Seval hakkında nitelikli dolandırıcılıktan suç duyurusunda bulunuldu. Komisyon, Bayındır Holding yöneticileri, denetim firmaları ve Vakıfbank Denetim Birimi sorumluları hakkında ise özel evrakta sahtecilik ve dolandırıcılığa iştirak suçlarıyla dava açılması istemiyle savcılığa başvurdu.' Kaynak : Akşam