Uzmanlar uykuda ölüm için uyardı

Uyku sırasında nefes kesilmesinin belirtileri; şiddetli horlama, uykuda soluk tutmaları, hiç dinlenmemiş gibi yataktan kalkma, gündüz uyuklamaları, aşırı kilo alma ve tüm çabalara karşın kilo verememe...

Horlama ve uyku apnesinin nedenlerini ve tedavi yöntemlerini Kulak Burun Boğaz Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr Erhun Şerbetçi ile konuştuk...

* Horlama ne kadar yaygın bir sorun? 35 yaşını aşmış erkeklerin yüzde 35'i aralıklı ya da yatış pozisyonuna bağlı olarak horlar. Her yüz kişiden 42'si horlar. Yaşın artmasıyla, horlamanın görülme sıklığı da artar. Bu oran 60 yaşındaki erkeklerde yüzde 60'a, kadınlarda ise yüzde 40'lara ulaşır.

* Horlama kimlerde daha sık görülüyor? Horlama erkeklerde ve şişman kişilerde daha sık görülmekle birlikte, herkeste ortaya çıkabilir ve zamanla şiddeti artar. Yoğun bir günün ardından, alkol kullanılmasından sonra, sırt üstü yatarken horlamak son derece masum bir olay. Özellikle horlarken, nefes kesilmesinin olmaması durumunda horlama, horlayandan çok yanında yatanlar için sorun teşkil ediyor. Bu durumlarda tedavi, horlayanlar için değil yatak partnerlerinin ya da oda arkadaşlarının kararıyla ve onların uyku sağlıkları için yapılıyor.

* Horlama neden kadınlarda daha seyrek görülür? Kadınlarda yağlanma kalça bölgesinde, erkeklerde ise boyun ve karında yoğunlaşır. Bu durum yatar pozisyonda yutak çevresinde daralmaya ve göğüs içi basınçta artışa yol açar, erkeklerin daha çok horlamasına neden olur. Kadınların kas yapısındaki farklılıkların da horlamanın daha az görülmesinde önemi vardır. Menopoz dönemi sonrası kadınların hormonal dengeleri değiştiği, özellikle de kas yapıları erkeklerinkine benzediği için onlar da erkekler gibi horlamaya başlar.

FAZLA KİLO HORLAMA SEBEBİ
* Horlama neden olur? Hastaların çoğunda yumuşak damak, küçük dil ve bademcikler bölgesinde ya da yutak ve dil kökünde ve burun ya da geniz boşluğundaki daralma ve tıkanıklıklar nedeniyle horlama oluşuyor. Bazı yüz ve çene kemiklerinin yapısal sorunları ve nörolojik sorunlarda da horlama olabiliyor.

* Alkol neden horlamaya sebep olur? Ağır ve alkollü bir akşam yemeğinden sonra horlama görülmesi alışılmış bir şey. Bu duruma midenin dolu olması ve kasların gevşemesi nedeniyle, özellikle üst solunum yolları sorunu olan hastalarda daha fazla olmak üzere yaygın olarak rastlanıyor.

* Kilonun horlama ile ilişkisi var mı? Kilo fazlalığında horlama daha sık görülüyor. Buna artmış olan karın içi yağ kitlesinin aşağıdan akciğerleri sıkıştırması ve boyun dokularının kalınlaşması ile hava çıkış yolunun daralması neden oluyor. Uyku apnesi hastalığı olan kişilerin sıklıkla aşırı kilolu oldukları görülüyor.

* Uyku apnesi hastalığı nedir? Eğer horlamakta olan hastalarda en az 10 saniye süren soluk kesilmeleri de görülmekte ise, bu durum basit bir horlama olmaktan çıkıyor ve 'uyku apnesi' denilen ciddi bir hastalık olarak tanımlanıyor. Apneler sırasında kan oksijen düzeyi azalıyor ve kalp, beyin gibi hayati organlar oksijen sıkıntısına düşüyor. Gece uykuda horlarken nefesi kesilen ve yaşı 60 yaşın üstünde olanların hayati tehlike taşıdıkları ve birçok kalp ve solunum hastalıklarına yatkın oldukları biliniyor. Uyku apnesinin yatakta ölüm, kontrol edilemeyen yüksek tansiyon, kalp krizi geçirme risklerini yükselten bir durum olabileceği unutulmaması gerekiyor.

* Uyku apnesinin belirtileri nelerdir? Şiddetli horlama, uykuda soluk tutmaları, hiç dinlenmemiş gibi yataktan kalkma, gündüz uyuklamaları, aşırı kilo alma ve tüm çabalara karşın kilo verememe.

* Uyku apnesi her zaman ciddi bir hastalık mıdır? Eğer apne indeksi dediğimiz 'bir uyku saatinde saptanan apne oranı' yüksekse, durum ciddi kabul ediliyor.

TEŞHİS LABORATUVARDA
* Bu durum nasıl teşhis ediliyor? Eşlerinin apne tanımladığı hastaların mutlaka kulak burun boğaz muayenesinden geçmeleri gerekiyor. Uzman, ciddi apne hastalığı yönünde bulgusu olan hastaları uyku laboratuvarlarına gönderiyor. Otel odası gibi hazırlanmış bu laboratuvarda, hastanın gecelemesi isteniyor ve sabaha kadar olan uykusu incelenerek apne indeksi ve diğer bazı önemli ölçüler belirleniyor. Tanı bu araştırma sonucunda kesinleşiyor.

* Uyku apnesinin tedavisi farklı mıdır? Eğer horlayan hastanın apne indeksi belirli bir oranın üzerinde ise, bu hastalar basit tekniklerden kesinlikle yarar göremiyor. Bu durumdaki hastaların tedavisi uyku kliniklerinde yapılıyor. Hastaların CPAP denilen maskeleri takarak uyumaları sağlanıyor. Bu maskeler, uykuda hastaya daimi, pozitif basınçlı oksijen veren araçlar. Başlangıçta çoğu hasta bu aracı kullanmak istemiyor ama zamanla yararını çok belirgin bir şekilde gördüğü için bir süre sonra rahatlıkla kullanıyor.

KAYNAK: