Uzmanı uyardı! Çöl tozları geliyor yeni bir salgın hastalık başlayabilir

Hafta sonu Türkiye'de etkisini gösterecek olan çöl tozları için uyaran Prof. Dr. Elif Dağlı, "Çöl tozları mikropları bir çok yere taşıyarak salgınlara neden olabilir." dedi. Peki koronavirüsten korunmak amacıyla taktığımız maskeler çöl tozlarında etkili olur mu? Çocuk Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Elif Dağlı, Afrika’dan Türkiye’ye gelecek olan çöl tozlarının solunum sistemine olan tehlikeli etkileri hakkında bilgiler verdi.

Ölümlerin yüzde 1.4'ünün sebebi

“Dünya Sağlık Örgütü dünyadaki ölümlerin yüzde 1.4'ünün partikül madde solunması ile ilişkili olduğunu bildirmiştir.” bilgisini veren Prof. Dr. Dağlı şunları söyledi:

“Soluduğumuz havada çöl tozları gibi doğal minerallerin tanecikleri yanı sıra sanayi ve tarım etkinlikleri ile oluşan kimyasal tanecikler bulunabilir. Havada olmaması gereken bu partiküler maddeler, bağışıklık sistemi ve solunum sistemine zarar verir. 10 mikronun üzerindeki partiküller akciğer hava keseciklerine ulaşamazlar, cilt tahrişi göz sulanması, burun akıntısına neden olurlar, 2.5 mikrondan küçük olanlar solunum sisteminin içine tamamen ulaşabilirler. Daha sonra kan damarlarına geçer. Bu tanecikleri soluyanlarda solunum ve kalp-damar hastalıkları ortaya çıkar, varsa ağırlaşır.”

Çöl tozlarının son 20 yıldır artan sağlık zararlarının endişe yaratmaya başladığını vurgulayan Prof. Dr. Dağlı, “Her yıl atmosfere katılan 1-3 gigaton çöl tozlarının yarısı Sahra çölü, yarısı da Arap yarımadası, Orta Asya, Çin, Avustralya, Güney Afrika ve Amerika kaynaklıdır.” bilgisini verdi.

Arap Yarımadasından geliyor

Prof. Dr. Dağlı, Türkiye'ye daha çok Arap yarımadasından gelen çöl tozlarının ulaştığını belirtti. Prof. Dr. Dağlı, çöl tozlarının fırtınalarla birlikte birkaç bin kilometre yol alabildiğini ve Sahra Çölü’nden kalkan tozların yüzde 12'sinin Avrupa'ya, yüzde 28'inin Amerika'nın batısına kadar ulaştığını söyledi.

Salgına neden olabilir

“Sahra çölünden 4 milyon ton toz da Akdeniz bölgesine taşınır ve havadaki partikül maddeyi yüzde 35 oranında arttırır.” şeklinde konuşan Prof. Dr. Dağlı, çöl tozlarının sağlığa olan etkileri konusunda şunları söyledi:
Çöl tozları üzerinde çeşitli bakteri ve mantar sporlarını da taşınabilir. Çöl tozları mikropları bir çok yere taşıyarak salgınlara neden olabilir. Menenjit gibi enfeksiyon hastalıklarının yayılımına neden olduklarına dair kanıtlar vardır. Ayrıca çöl tozlarının zarar verdiği solunum sisteminin koruyucu mukoza tabakası çöl tozları ile zedelendiği için akciğer dokusu enfeksiyona daha açık hala gelir.

Maske çöl tozundan korur mu?

Çöl tozlarının solunmasının kronik hastalığı olanlarda, akciğer ve kalp hastalığı olanlarda daha yüksek risk oluşturduğunu belirten Prof. Dr. Dağlı, corona virüsü nedeniyle taktığımız maskelerin pek koruyucu olmayacağını belirtti. Prof. Dr. Dağlı ayrıca çöl tozlarının mikropları taşırken corona gibi virüsler için tehlikeli olup olmadığı konusunda bilimsel bir çalışma ve kanıt olmadığını sözlerine ekledi.