Uzay, nükleer plazma gibi şekillendi
Abone olNükleer reaktörde yaratılan plazmanın, Big Bang'ten sonraki galaksilerin erken uzayda dağılımı arasında paralellik bulunduğunu öne sürüldü.
Bu tez, erken uzayın nükleer reaktörlerde sınanması yolunu
açabilecek. Bilim bazen de tesadüflerle ilerliyor. Füzyonda
yaratılan plazmaları araştıran Danimarkalı bilim insanı Nils Basse,
çalışmaları sırasında tesadüfen, uzayla ilgili gözlemler içeren
Sloan Digital Sky Survey (SDSS) raporunu inceliyor. Rapordaki
verilerle kendi çalışmalarını karşılaştıran Dr. Basse, erken
uzaydaki boşluk ve galaksilerin dağılımının matematiksel oranı ile
nükleer plazmadaki pıhtı ve düğümlerin ilişkisi arasında şaşırtıcı
bir benzerlik farkediyor. Basse sonuç olarak galaksilerin uzayda
dağılımlarının, Big Bang’i müteakip ortaya çıkan plazma
yoğunluğundaki değişimlere göre şekillendiğini savunuyor. Nils
Basse Dr. Basse galaksi dağılımının plazmik yapı tarafından
belirlendiğini, bugünkü dağılımın da erken uzaydaki dağılımın bir
devamı olduğunu vurguluyor. Bu şu anlama geliyor; nükleer
reaktörlerdeki plazma çalışmaları erken uzayın karakteristiklerini
denemek ve incelemek için uygun bir model olabilir. Dr. Basse,
plazma deneyini Almanya’nın Garching kentindeki Wendelstein 7-AS
‘stellarator’ füzyon reaktöründe gerçekleştirdi. Dr. Basse
deneylerini halen Massachusetts Institute of Technology’de
yürütüyor. Ayrıntılı bilgi için Dr. Basse’nin kişisel web sitesi;
www.npb.dk ‘PLASMANIN ETKİSİ KALICI DEĞİL’ Bu görüşü sorgulayanlar
da var. University of Arizona uzmanı Daniel Eisenstein, Basse’nin
örnek aldığı plazma oluşumunun, ancak Big Bang’ten sonraki ilk
birkaç milisaniye için geçerli olduğunu savunarak, bu görüşe karşı
çıkıyor. Dr. Eisenstein, söz konusu ilk birkaç milisaniyenin
evrenin yapısıyla ilgili ‘çok erken’ bir evre olduğunu, bu evre
içinde meydana gelenlerin uzayın sonraki oluşumları üzerinde
etkisinin ‘sınırlı’ olduğuna işaret ediyor. Basse’nin tezinin
kanıtlanabilmesi için bilimsel olarak kabul gören bir başka veriyi
daha aşması gerek. Evrende ilk ışık dağılımının Big Bang’ten 380
bin yıl sonra gerçekleştiği düşünülüyor. Basse’nin tezi bu rakamla
çelişiyor. Makalenin orijinali Physics Letters hakemli dergisinde
yayımlandı. Kaynak: The NewScientist