Üst üste zam gelen motorinde büyük oyun! 65 dolardan alıp vatandaşa 100 dolardan satıyor

Günlerdir motorine gelen peş peşe zamların ardı arkası kesilmiyor. Araç sahiplerinin takip etmekten bıktığı motorin zamlarına bir yenisi daha eklendi. Motorine iki günde 1 lira 82 kuruş zam geldi. Böylece motorinin ortalama litre fiyatı İstanbul Avrupa yakasında 26.91 liraya yükseldi. Benzinin litresi ise 21.16 lira oldu.

Zamlara ve yaşanan tartışmalara ilişkin konuşan Enerji Uzmanı Necdet Pamir, motorin zamlarındaki büyük hazsızlığı gözler önüne serdi. "Türkiye hem birçok ülke gibi ham petrol ithal ediyor. Aynı zaman ürün de alıyor. Motorini farklı kaynaklardan alabilirsin." diyen Necnet Pamir motorinde rafinerilerin vatandaşa attığı büyük kazığı şu sözlerle gözler önüne serdi:

Rus petrolü fırsatı, ganimeti gibi...

- Ham petrolü de yüzde 44'ünü bu sene içinde Rusya'dan alıyorsun. Çünkü AB ve ABD ambargosu nedeniyle AB almıyor. ABD'de almıyor. Hindistan, Çin, Türkiye gibi ülkelerde fırsatı ganimet bilip alıyorlar. Çünkü hakikaten yüz dolar civarında seyrediyorsa ham petrol, bunu yaklaşık 65 dolara falan varilini alıyoruz.

Yüzde 44'ünü Rusya'dan alıyoruz

- Ham petrolün yüzde 44'ünü böyle alıyorsun, bunu kendi rafinelerinde çeşitli ürünlere çevirirken bir kısım da motorine çeviriyorsun. İki kaynaktan motorin alıyoruz demek ki; Birisi çeşitli ülkelerden ve çeşitli kaynaklardan doğrudan motorin ithal ediyoruz. Ama onun dışında da ithal ettiğimiz ham petrolden motorin de elde ediyoruz. Yani motorin, jet yakıtı, asfalt, benzin...

Motorin fiyatları nasıl belirleniyor?

- 5015 Sayılı Petrol Piyasası Kanunu’nun 10. Maddesi, ‘Petrol alım satımında fiyatlar en yakın erişilebilir dünya serbest piyasa koşullarına göre oluşur. Yerli ham petrol için, teslim yeri olan en yakın liman veya rafineride teşekkül eden ‘Piyasa Fiyatı’, fiyat olarak kabul edilir.’ demektedir. Bu maddeye göre, ülkemizde rafineri çıkış fiyatı, Akdeniz havzası İtalya Lavera/Cenova’da oluşan “Piyasa Fiyatı” baz alınarak belirlenmektedir.

35 $ ucuza alıp 100 $'e almış gibi satıyorlar

- Daha yalın bir ifade ile Rusya’dan dünya piyasalarına göre yaklaşık 35 dolar/varil daha ucuza alınan ham petrol kullanılarak elde edilen rafineri çıkış fiyatları da (benzin, motorin, vb.) çok daha düşük olmasına karşın, bu “ucuzluk” tüketiciye yansıtılmayıp, önemli oranda rafinerilere kâr olarak kalmaktadır.

Bu uygulama hemen kaldırılmalı

- Ekonomik krizin geniş toplum kesimlerini çok olumsuz etkilediği mevcut koşullarda, hızla mevzuat değişikliğine gidilerek, Rusya’dan satın alınmaya devam edilen görece çok ucuz petrolün yarattığı avantaj, ağırlıklı olarak tüketiciye yansıtılmalıdır.

- Ayrıca rafineri çıkış fiyatının üzerine önce ÖTV, onun üzerine KDV bindirilmesi de gerek vergiden de vergi alma anlamına geldiğinden, gerekse tüketiciyi mağdur ettiğinden, bu uygulama kaldırılmalıdır.

- Madem ekonomik olarak kırılıyoruz, sen burada belirli bir dönem için en azından, yasanın bu maddesini askıya al ya da değiştir. Orada rafineri çıkış fiyatını ham petrol girdisine göre belirle. Pahalıya alan Cenova ya da İtalya pahalıya üretiyor doğal olarak.