Unkapanı Köprüsü için uzmanlar uyardı: Ömrünü tamamladı durum acil!

Uzmanlar, İstanbul'a uzun yıllardır hizmet veren Atatürk (Unkapanı) Köprüsü'nün onarılması veya yenilenmesi gerektiğini belirtiyor.

İstanbul Büyükşehir Belediyesinin yenileme çalışmalarının 31 Temmuz'da tamamlayıp hizmete açıldığını duyurduğu Unkapanı Köprüsü'nde bağlantı noktası, kar yağışının etkili olduğu geçen hafta henüz belirlenemeyen bir nedenle 3 kez açıldı. Açılma nedeniyle köprü ekipler tarafından geçici olarak araç trafiğine kapatıldı. Sorunun giderilmesiyle köprünün bazı şeritleri kapatılarak, kontrollü olarak trafiğe açıldı.

Konuyu AA muhabirine değerlendiren İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Mimarlık Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Oğuz Cem Çelik, binalarda ve köprülerde çeşitli bölümlerin birbirinden bağımsız hareket etmesine olanak sağlayan, böylece rötre (büzülme), sıcaklık değişmesi, deprem, rüzgar ve kar gibi yükler altında ikincil etkiler doğurmadan yapının daha uygun davranış göstermesini sağlayan bileşenlere "ayırma derzi" ya da "hareket derzi" adı verildiğini söyledi.

Unkapanı Köprüsü’nde de bu türden derzlerin bulunduğunu belirten Çelik, "Köprü inşa edildiği tarihten günümüze dek yaklaşık 82 yıldır görevini güvenle yerine getirmiştir. Köprülerde kullanılan genleşme derzleri küçük, orta ve büyük hareket yeteneği gösteren derzler olarak 3 gruba ayrılmaktadır. Unkapanı Köprüsü'nde kullanıldığı şekliyle büyük hareket yeteneği gösteren çelikten üretilmiş derz elemanlarının değişik boyutlara ulaşan açılıp kapanma değerlerinin pek çok olası nedeni vardır; kesin bir değerlendirme için köprü proje ve hesapları ile yapının yerinde, karşılaştırmalı bir inceleme yapmak esastır." diye konuştu.

Prof. Dr. Çelik, köprülerin doğa olaylarına doğrudan açık olduklarında bozulma etkilerinin hızla arttığına dikkati çekerek, şöyle devam etti:

"Bu durum köprülerin periyodik bakımını daha da önemli kılmaktadır. Olası yapısal sorunlar küçük düzeylerde iken hasarın giderilmesi esastır ve daha kolaydır. Buna karşın, biriken sorunların onarımla bile giderilmesi bazen mümkün olamamaktadır. Unkapanı Köprüsü’nde ortaya çıkan bu durumun nedeninin belirlenmesi önemlidir. İlgili çalışmalardan sonra köprü eğer ulaşıma açık tutulacaksa belirli bir süre, en az 1 yıl gibi yapı sağlığı izleme yöntemlerinden biri ile izlenmeli, anomaliler görülmesi durumunda mutlaka önlem alınmalıdır. Daha da önemlisi köprünün genel bir bakımının acilen yapılması önerilir."

Bu türden köprülerin tasarım ömürlerinin genelde 75-100 yıl civarında olduğunu aktaran Çelik, "Daha uzun tasarım ömürleri, açıklığı fazla diğer türden köprülerde mümkündür. Bu açıdan bakıldığında, genel bir yapısal inceleme sonucunda gerekli görülmesi durumunda, köprünün ömrünün uzatılması için bir program çerçevesinde onarım ve güçlendirme çalışmaları yapılmalıdır. Ortaya çıkacak bütçenin sonucunda köprüde bölgesel yenileme olup olmayacağı kararı daha rahat verilebilir. Sorunun kısa sürede çözümü için problemin yaşandığı genleşme derzlerinin, yerinde hızlıca yenilenmesi gerekiyor."

"Atatürk Köprüsü eski köprü olduğu için ömrünü tamamlamaya yakındır"
İTÜ Ulaştırma Anabilim Dalı Öğretim Görevlisi Doç. Dr. Murat Ergün ise Unkapanı Köprüsü'nün daha önce fırtına nedeniyle çöktüğünü, ardından ahşap dubalarla yapılıp 1954 yılında asfaltlandığını söyledi.

O dönemde yeni köprü yapılmasının planlandığını ancak maliyeti nedeniyle olmadığını anlatan Ergün, şunları kaydetti:

"Kışın sıcaklığın azalması nedeniyle demir malzeme büzülmekte, küçülmektedir. Atatürk Köprüsü'ndeki açılma, fırtına nedeniyle dubaları bağlayan zincirlerindeki problemden kaynaklanmış olabilir. Atatürk Köprüsü eski köprü olduğu için ömrünü tamamlamaya yakındır. Köprünün yıkılıp yeniden yapılması ya da yenilenmesi gerekmektedir. Ancak yenisinin yapımının yüksek maliyetli olması ve etrafında tarihi alanların çok olması nedeniyle köprü tamir yapılarak çalışmaya devam edebilir."

- İmamoğlu'ndan "Unkapanı Köprüsü'nü kısa sürede yeniledik" paylaşımı
İstanbul Büyükşehir Belediye (İBB) Başkanı Ekrem İmamoğlu, Twitter hesabından 1 Ağustos 2021'de "Unkapanı Köprüsü'nü kısa sürede yeniledik. Tüm sorunlarından arındırdığımız köprü uzun yıllar İstanbul'a hizmet edecek." sözleriyle videolu bir paylaşımda bulunmuştu.

Aylarca süren çalışmaların ardından hizmete açılan köprü 11 Mart'ta derzlerde yaşanan açılma nedeniyle saat 12.00'den itibaren yaklaşık 5 saat trafiğe kapatıldı. Bağlantı noktasında henüz belirlenemeyen nedenle yaklaşık 20 santimetre açılma meydana gelen köprü ekiplerin çalışmalarının tamamlanmasının ardından trafiğe açılmıştı.